کارشناس مسائل شمال آفریقا در گفت‌وگو با ایلنا:
مصر به دنبال سیاست موازنه‌ای با ایران است/ قاهره برای ایجاد سیستم یکپارچه دفاع هوایی و تشکیل ناتوی عربی تحت فشار است
کارشناس مسائل شمال آفریقا گفت: ما نباید در بحث روابط ایران و مصر خیلی خوشبین باشیم زیرا مصر به طور تاریخی و کلی طرفدار محافظه کاری عربی مقابل ایران بود. ایران هم می‌داند مصری‌ها میزانی از عقلانیت را در بحث سیاست‌خارجی دارند. بحث برقراری روابط نیز در این راستا است که مصری‌ها کنش‌گری خود را در حدی می‌دیدند که افزایش تماس‌ها و افزایش سطح روابط با کشورهای منطقه برای جلوگیری از سوتفاهمات و مسائل پیش‌بینی نشده است.
احمد بروایه کارشناس مسائل شمال آفریقا در پاسخ به این سوال که بعد از ۴۲ سال ایران به دنبال برقراری ارتباط با مصر است و به همین منظور چه عواملی باعث این اتفاق شده است و آیا شکل‌گیری ناتوی عربی - اسرائیلی در منطقه باعث چنین ارتباطی شده است یا خیر گفت: ما نباید در بحث روابط ایران و مصر خیلی خوشبین باشیم زیرا مصر به طور تاریخی و کلی (بعد از روی کار آمدن سادات در بلوک طرفدار غرب) طرفدار محافظه کاری عربی مقابل ایران بود. از طرفی دیگر مصر طرفدار جریان‌های آزادی بخش و انقلابی بوده و بنابراین ایران و مصر نمی‌توانند در یک بلوک باشند. بعد از ترور سادات و حضور مبارک این سیاست کم‌وبیش ادامه داشت. در دوران سیسی این سیاست، سوگیری و جهت‌گیری تقویت شد.
وی افزود: ما در ادامه شاهد برقراری روابط امنیتی، سیاسی و اقتصادی میان مصر و اسرائیل در دوران سیسی هستیم. مثلا در بحث انتقال گاز این فروم گازی شرق مدیترانه که مقر آن در مصر قرار دارد، این با حضور اسرائیل و مصر بوده و دبیر کلی آن در قاهره قرار دارد. بعد از آن همکاری‌های امنیتی این دو را در صحرای سینا داریم که به ویژه با هم در برابر محور مقاومت مبارزه می‌کنند. همچنین مصر در ائتلاف عربی که مربوط به یمن در حوزه نیروی دریایی است، حضور دارد. بنابراین مصر کشوری است که رویکردهای آن با رویکردهای ایران متفاوت است اما مصر در حوزه سیاست خارجی رویکرد عقلانی دارد و به خاطر همین رویکرد عقلانی، خواهان ایجاد نوعی موازنه هستند. سیاست حذفی را دنبال نمی‌کنند و دوست دارند رقابت چارچوب‌مندی در این حوزه وجود داشته باشد.
بروایه تاکید کرد: در حال حاضر باید این نکته را در نظر گرفت که اگر سطح روابط بالا برود ما خوشبین نیستیم که ایران و مصر به دو کشور همسو تبدیل شوند یا تبدیل به دوکشوری شوند که روابط گسترده‌ای با هم داشته باشند. زیرا ایجاد رابطه میان مصر و ایران که عربستان سعودی با مصر ارتباط دارد برای این کشور هم خیلی مهم است. چرا که میلیون‌ها نیروی مصری در عربستان و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس کار می‌کنند. از لحاظ تعاملات اقتصادی و سرمایه گذاری وابستگی زیادی به عربستان و کشورهای شورای همکاری دارند. پس رابطه مصر با عربستان و غرب و اینکه این کشورها در بلوک‌بندی جدایی از ما قرار دارند را باید در نظر بگیریم.
وی افزود: از لحاظ مالی مصری‌ها امروز در وضعیت مناسبی قرار ندارند. ۱۵۰ میلیارد دلار بدهی خارجی دارند. سود وام‌هایی که پرداخت می‌کنند از میزان درآمد دولت بالاتر است و مصر عملا وام می‌گیرد که بهره وام‌های قبلی را پرداخت کند. جنگ اوکراین مزید بر علت شده و دولت مجبور است به طور مداوم واردات گندم داشته باشد. اما نمی‌تواند به راحتی منابع مالی آن را فراهم کند. با افزایش مالیات و کاهش واردات ما به زودی شاهد پایین آمدن ارزش پول ملی مصر خواهیم بود. چراکه دولت می‌خواهد بدهی‌های داخلی را تسویه کند و این بدهی‌های خارجی بیشتر است و اگر ارزش پول پایین بیاید دولت مقداری از آن را پرداخت کرده و نفسی خواهد کشید.
بروایه تصریح کرد: از طرف دیگر، مصری‌ها تحت فشار آمریکا هستند؛ زیرا آمریکا می‌خواهد یک سیستم یکپارچه دفاع هوایی را در برابر حمله هوایی ایجاد کند. این کار با همکاری اسرائیل و عربستان اتفاق خواهد افتاد. مسئله این است که آمریکا، عربستان و اسرائیل به مصر فشار می‌آورند تا مصر نقش بزرگترین ارتش عربی در منطقه را بیشتر کند. ممکن است مصری‌ها به خاطر بحث‌های مالی وارد این مسائل شوند اما می‌دانند که چنین چیزهایی برای آن‌ها تبعات دارد. خواهان این نیستند که با ایران وارد مواجهه مستقیم شوند. حتی اگر مجبور به ورود به این ائتلافات شوند، این مصری‌ها هستند که نیاز دارند با سیاست کاهش تنش و افزایش سطح روابط با ایران کمی از جهت‌گیری‌ها را متوازن کنند و مجبورند به علت مشکلات مالی به سمت آن‌ها رفته و در ادامه ممکن است به بی‌ثباتی‌های سیاسی دامن بزند.
وی گفت: مصر می‌خواهد انتخاب‌ها را متعادل‌سازی کند و توازنی بین بیشتر رفتن به سمت ائتلاف‌های منطقه‌ای و ایران ایجاد کنند. چرا که می‌خواهند سیاست‌گذاری‌های متوازن خود را حفظ کنند.
احمد بروایه در پاسخ به این سوال که ایران و مصر برای همکاری در نوار غزه و سوریه به توافق رسیدند آیا فکر می‌کنید این توافق در مسیر محور مقاومت است یا خیر، گفت: چند سالی است که مصر در حال گسترش نقش خود در منطقه است. من نمی‌دانم تحقق ناتوی عربی – اسرائیلی چه قدر امکان پذیر است اما آمریکا، غرب و عربستان سعودی از مصر می‌خواهند که حضور خود را از نظر جنبه‌های سیاسی و امنیتی به عنوان یک عامل موازنه بخش در برابر ایران گسترش دهد. بنابراین مصری‌ها در چند سال اخیر سعی کردند در عراق حضور پیدا کنند. حتی سعی می‌کنند در سوریه نیز تماس‌ها را بیشتر کنند و تحرکات زیادی هم در لبنان و حتی یمن هم داشتند.
وی تصریح کرد: بحث گسترش روابط مصر و ایران را در این حوزه می‌بینم. البته ایران هم می‌داند مصری‌ها میزانی از عقلانیت را در بحث سیاست‌خارجی دارند. بحث برقراری روابط نیز در این راستا است که مصری‌ها کنش‌گری خود را در حدی می‌دیدند که افزایش تماس‌ها و افزایش سطح روابط با کشورهای منطقه برای جلوگیری از سوتفاهمات و مسائل پیش‌بینی نشده است.
