مطهرنیا در گفتگوی تفصیلی با ایلنا:
آمریکا زیاده‌خواهی‌های فرانسه را مدیریت کند
موفقیت دیپلماتیک ایران بهترین معامله قرن است / فرانسه به دنبال کسب پرستیژ است / اتهام نرسیدن به توافق متوجه اتحادیه اروپا است.
یک کار‌شناس امور بین الملل راه دستیابی به توافق در مذاکرات ژنو ۳ را مدیریت زیاده خواهی‌های فرانسه توسط جان کری وزیر امورخارجه آمریکا دانست.
علی مطهرنیا در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با بیان اینکه رویکرد مذاکرات ژنو نشان می‌دهد اراده حکومتی در دو کشور ایران و امریکا که کنش مرکزی مذاکرات هسته‌ای هستند متوجه حل و فصل دیپلماتیک پرونده هسته‌ای است، تصریح کرد: سیگنال‌های ضعیف نشان دهنده ایجاد فضای منفی ناشی از عملکرد تیم مذاکره کننده هسته‌ای ژنو۲ به بازیگری فرانسه در جهت زیاده خواهی بیشتر برای کسب امتیاز بود و منجر به نرسیدن به یک تفاهم بین ایران و کشورهای ۱ + ۵ شد.
وی؛ اراده برای رسیدن به توافق را نشانه خرد سیاسی تعریف شده ایران و آمریکا دانست و گفت: مجموعه سیگنال‌های موجود نشان می‌دهد آمریکا و ایران یعنی کنش گران مرکزی این پرونده به یک خرد سیاسی تعریف شده از وجوه نظری و تاحدود زیادی از وجوه عملیاتی دست بافته و به این نتیجه رسیده‌اند که نفع ملت‌ها، دولت‌ها و ساختار حکومتی کشور‌هایشان است که پرونده هسته‌ای را در پرتو یک تفاهم دیپلماتیک مدیریت نمایند.
این کار‌شناس مسایل بین‌الملل خاطرنشان کرد: این اراده از نیویورک و در نشست سالیانه سازمان ملل وجوه آشکار خود را به نمایش گذاشت و در ژنو ۱ و ۲ و نیز در وین چهره خود را نشان داد، به ویژه در ژنو۲ تا مرزهای رسیدن به توافق مشترک پیش رفت به گونه‌ای که نتانیاهو جیغ بنفش کشید.
* موفقیت دیپلماتیک ایران بهترین معامله قرن است
وی گفت: پیامدهای ناشی از موفقیت‌های دیپلماتیک ایران در ژنو بیان کننده بهترین معامله قرن برای ایران است.
این استاد دانشگاه افزود: نگرانی فزاینده‌ای در کشورهای پیرامونی به ویژه در فرانسه بوجود آمد، دولت اولاند که با چالش‌های بسیار جدی روبرو است و از طرف دیگر همواره در بسیاری از مسائل امنیتی نظامی حتی در قالب ناتو با آمریکا دچار اختلاف نظر است؛ در ژنو رسیدن به یک تفاهم عملیاتی را مانع شد.
وی ادامه داد: اگرچه در مجموع این امکان وجود دارد که ایالت متحده آمریکا نیز از موضع گیری فرانسه در جهت کاهش دادن سطح امتیازات به ایران استفاده کند، اما فرانسوی‌ها با لجاجت دیپلماسی خود و فقدان درک عمیق از فرصت بدست آمده برای دستیابی به یک تفاهم دیپلماتیک وارد عمل شدند و رسیدن به یک تفاهم مشترک برمبنای برد - برد را برهم زدند.
وی در تشریج دلایل عدم دستیابی به توافق در مذاکرات ژنو ابراز کرد: تیم دیپلماسی ایران نشان داد که اراده حکومت ایران برای پاسخگویی به افکار عمومی جهان جهت دستیابی به توافق وجود دارد و این فقدان هماهنگی میان کشورهای ۱ + ۵ در دستیابی به یک توافق دیپلماتیک است که موجب شده است تفاهم دیپلماتیک در ژنو ۲ بدست نیاید.
مطهرنیا؛ مسئولیت نرسیدن به یک توافق دیپلماتیک در ژنو۲ را برعهده کشورهای عضو ۱ + ۵ دانست و خاطرنشان کرد: کشور فرانسه باید پاسخگوی برهم زدن میز مذاکره برای رسیدن به این تفاهم باشد.
وی افزود: در اینجاست که باید بگوییم میان اعضای ۱ + ۵ به ویژه فرانسه و آمریکا از لحاظ صلاحیت فاصله به وجود آمده که باید جان کری وزیر امورخارجه آمریکا در عمل به مدیریت زیاده خواهی فرانسوی‌ها اقدام نمایند تا راه برای موفقیت در ژنو۳ جهت رسیدن به تفاهم دیپلماتیک تاریخی هموار شود.
وی به منافع آمریکا درصورت دستیابی به توافق اشاره کرد و افزود: این توافق می‌تواند برای دولت نودموکرات اوباما برگ درخشانی برای بدست آوردن آرا در انتخابات کنگره و ریاست جمهوری در آمریکا باشد.
* مذاکره کنندگان باید زیاده‌خواهی‌های فرانسه را مدیریت کنند
مطهر نیا؛ دو وظیفه را برای کشورهای ۱ + ۵ متصور شد و اذعان داشت: در ژنو۳ درصورت مدیریت زیاده خواهی فرانسه و همگرایی معقولانه و به پیروی از آن درخواست‌های معتدلانه از سوی ۱ + ۵ از ایران می‌تواند گام سریعی را در جهت رسیدن به به یک تفاهم باشد.
این کار‌شناس مسایل بین‌الملل با اشاره به شرط‌های فرانسه برای ایران تصریح کرد: آنچه که اولاند مطرح می‌کند بسیار کلی و در واقع بیان سرفصل‌های چالش میان ایران و ۱ + ۵ در قالب دستورکار جلسه دیپلماتیک برای دستیابی به یک تفاهم است.
وی ادامه داد: اولاند و دیگر روسای جمهور کشورهای ۱ + ۵ به خوبی با مواضع شفاف و صریح ایران آشنا هستند به خوبی می‌دانند ایران در عین نرمش قهرمانانه و رفتار معتدلانه برای دستیابی به تفاهم روی خط قرمز نگرش‌های خود بسیار مقاوم می‌ایستد.
* فرانسه به دنبال کسب پرستیژ است
این کار‌شناس مسایل بین الملل، اظهارات اولاند را جنگ روانی خواند و اظهار کرد: فرانسه با بوجود آوردن این جنگ روانی تلاش دارد در آستانه مذاکرات ژنو ۳ بسترساز کسب پرستیژ بیشتر برای دولت فرانسه شود.
وی؛ اظهارات فابیوس را ناشی از احساس حقارت وی دانست و گفت: بسیاری از تحلیلگران بین‌المللی در خود فرانسه به خوبی بر مواضع لجباز گونهٔ فابیوس و سهم استراتژیک وی در موضع گیری اخیرش در مذاکرات هسته‌ای آگاهی دارند و به خوبی می‌دانند احساس حقارت ناشی از عدم توجه به وی در مسیر مذاکرات ژنو ۲ بود که او را سراسیمه پیش از عزیمت جان کری به ژنو به ساختمان مذاکرات کشاند و موجب شد هم اکنون فرانسه و شخص اولاند در کنار نتانیاهو بنشیند.
وی افزود: اولاند و دولت فعلی فرانسه به سمتی حرکت می‌کنند که یکی از باسابقه‌ترین کشورهای جهان در عرصه آزادی خواهی و آزادی منشی درمعرض اتهام است که به ابزاری در دست صهیونیست‌ها برای فشار آوردن به دولت‌های آمریکا و ایران تبدیل شده است.
* اتهام نرسیدن به توافق متوجه اتحادیه اروپا است
مطهرنیا با بیان اینکه اولاند و فابیوس نه تنها باید پاسخگوی ملت ایران باشند، گفت: رییس جمهور و وزیر خارجه فرانسه امروز و در آینده باید پاسخگوی ملت آمریکا و دیگر ملل اروپایی باشند که موجب شده‌اند دسترسی به یک تفاهم تاریخی و حامل برد برای کنش گران مرکزی و پیرو به تعویق افتد و این بار بسیار آشکارا اتهام نرسیدن به یک توافق بسیار خوب برای همه طرف‌ها متوجه اتحادیه اروپا شود.
* اشتون بیش از همه از فرانسه عصبانی است
وی به نقش فابیوس در برهم زدن توافقات احتمالی در مذاکرات ژنو ۲ اشاره کرد و ابراز داشت: در اینجاست که باید بگوییم اشتون هم بیش از هرکس باید از فابیوس عصبانی باشد، چراکه توفیق دستیابی به یک پیروزی شیرین و واجد مختصات استاندارد برای همگان را از اشتون سلب کرد.
مطهرنیا؛ توافق بر سر پرونده هسته‌ای ایران را گامی برای حل مشکلات بین ایران و آمریکا دانست و اظهار کرد: آنچه که مشخص است این است که موفقیت دیپلماتیک حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران می‌تواند مقدمه‌ای ضروری بین ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین بازیگران خاورمیانه و ایالت متحده بعنوان بازیگر اصلی نظام بین‌الملل باشد.
*ترس برخی کشورهای منطقه از توافق ایران طبیعی است
این کار‌شناس مسایل بین‌الملل ترس کشورهای منطقه از توافق ایران با کشورهای ۱ + ۵ را طبیعی دانست و ابراز کرد: حل مسائل مربوط به ایران و آمریکا پس از موفقیت پرونده هسته‌ای خواه ناخواه در برون یابی روند آینده نظام منطقه‌ای وبین المللی پیامدهای خاصی به دنبال دارد که مهم‌ترین آن محدود کردن امتیازات بازیگران مختلف در سه لایه داخلی، منطقه و بین المللی است.
مطهرنیا ادامه داد: هر قدر از تعارض موجود میان ایران و امریکا در ۳۵ سال گذشته لایه‌هایی از فعالان سیاسی و کنش گران اقتصادی منافع مشترکی را دارا بودند و در سه لایه مذکور امروز به طور رادیکالیستی و تندروانه مخالف هرگونه تفاهم استاندارد و تعامل در وجوه دو جانبه و چند جانبه میان ایران و آمریکا هستند چراکه منافع آن‌ها را محدود و سوء استفاده آن‌ها را در این رابطه مسدود می‌کنند.
وی گفت: بعضی از کشورهای عربی در پرتو اختلافات ایران و آمریکا توانسته‌اند به عنوان بازیگران فعال در مهم‌ترین منطقه جهان به ایفای نقش بپردازند.
* جنگ روانی علیه ایران با هدف فراموشی مسئله فلسطین است
وی با بیان اینکه جنگ روانی علیه ایران با هدف انحراف و فراموشی مسئله فلسطین از سوی اسراییل طرح ریزی شده است، خاطرنشان کرد: باتوجه به اینکه اجتماع جهانی آزادی خواهان و به ویژه اجماع کشورهای مسلمان عرب علیه اسرائیل در یک فضاسازی رسانه‌ای ناشی از جنگ‌های نامتعادل است، درصورت حل و فصل چنین مسائلی ما شاهد خواهیم بود که این انحراف از معیار رنگ خواهد باخت و بار دیگر افکار عمومی متوجه فلسطین خواهد بود.
این کار‌شناس مسایل بین‌الملل تاثیر توافق و حل مسئله هسته‌ای ایران را بر انتخابات آمریکا و تبفات آن بر اسراییل تشریح کرد و گفت: موفقیت احتمالی آمریکا در دو انتخابات کنگره و ریاست جمهوری به واسطه حل بحران‌های ایران و آمریکا درصد بیشتری را به خود اختصاص خواهد داد و آمریکا نیز براساس سیاست‌های خود بر مسئله تشکیل دولت مستقل فلسطینی براسرائیل فشار خواهد آورد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مجموعه عوامل گفته شده نشان می‌دهد جبهه‌بندی برخی کشورهای عربی و اسراییل با هماهنگی فرانسه برعلیه تفاهم و تعامل سازنده میان ایران و آمریکا وارد عمل می‌شوند.
گفت و گو: رضا رشتیانی
