اثرات بحران ناکارآمدی در کمبود عجیب ماسک و ژل

کنار این خبر کمبود عجیب ماسک و ژل تمیز کننده در داروخانه‌ها و دیگر مراکز توزیع کالاها و اظهارات ضدونقیض مسولان درباره این ماجرا، بار دیگر بحث ناکارآمدی در مدیریت بحران را مطرح کرده است. ناکارامدی که در زلزله ها و سیل های گذشته و دیگر بحران ها بارها شاهد آن بوده ایم. از این رو در گفتگو با دکتر محمدرضا محبوب فر استاد دانشگاه تهران این موضوع را مورد بررسی قرار دادیم. این جامعه شناس معتقد است که «مردم محور نبودن مدیریت بحران موجب شده که مدیریت بحران کشور، دچار بحران شود.»

این استاد دانشگاه تهران در گفتگو با «پیام نو» تاکید کرد: در ایران دموکراسی و آزادی به معنای واقعی وجود ندارد، مردم محرم حساب نمی شوند و بین مردم و دولت شکاف وجود دارد؛چرا که در ایران مدیریت بحران اصلا مردم محور معنا و مفهمومی ندارد.

محمدرضا محبوب فر با اشاره به حذف مردم از جریان مدیریت بحران،تصریح کرد: بسیاری از مسائل و اطلاعات که می تواند به مدیریت و حل و فصل بحران در جامعه به کار گرفته شود کارایی خودش را از دست داده و به بحران بی اعتمادی منجر شده است.

وی با بیان اینکه این بحران بی اعتمادی سرمایه اجتماعی را از بین خواهد برد، اذعان کرد: کاهش سرمایه اجتماعی برای مردم خسارت های فراوان مالی و جانی بهمراه دارد ، بطوریکه حتی در بحران دیگر مردم برای حل و فصل به یاری دولت نمی آیند و کار از کار می گذرد و دیگر کسی نمی تواند این بحران را برطرف کند.

این جامعه شناس افزود:در حال حاضر مدیریت بحران کشور خودش دچار بحران است؛ به این دلیل که مدیریت بحران مردم محور نیست. در کشور به این مهم ، امنیتی و سیاسی نگریسته می شود و پس از وقوع حادثه تصمیم گیری می کنند که این  نگاه در لحظه بحران مثمرثمر نخواهد بود.در واقع مدیریت بحران کشور تحت تاثیر نهادهای اطلاعاتی و امنیتی است.

محبوب فر با بیان اینکه ویروس کرونا نزدیک به ماه در کشور وجود دارد، تاکید کرد: این اطلاع رسانی به صورت دقیق منعکس نشد؛ واقعیت ها درباره این ویروس به جامعه ارائه نشد. اساسی ترین دلیل برای پنهان کاری این است که دولت برای مردم ارزش قایل نیست.

این استاد دانشگاه تهران اظهار کرد: مسولان به هنگام وقوع بحران ابعادش را تخمین نمی زنند و برنامه ریزی صحیحی در این زمینه انجام نمی دهند. تصمیم گرفتن در لحظه باعث سردرگمی نهادهایی می شود که خودشان درگیر حادثه هستند و در نتیجه این سردرگمی اختلاف و ناهماهنگی بین این سازمان ها یک امر گریز ناپذیر خواهد بود.

وی با توجه به اینکه ایران از جمله شش کشور اول حادثه خیز دنیاست و داشتن سیستم مدیریت بحران کارآمد با توجه به بلایای طبیعی در برخی استان‌ها بسیار ضروری است ،خاطر نشان کرد: از نظر جامعه شناسی در مدیریت بحران باید مردم درباره وضعیت بحران ها اطلاعات و آگاهی لازم داشته باشند. این آگاهی رسانی و توانمندسازی مردم را وارد چرخه مدیریت بحران می شود.

این استاد دانشگاه در پایان اضافه کرد: اگر در حوزه بحران فقط دولت تصمیم گیر باشد نه نهادی امنیتی و اطلاعاتی و نهادهایی که به دولت فشار وارد می کنند و در هنگام وقوع هر حادثه ای واقعیت ها توسط رسانه ها،مطبوعات و جراید مطرح شود، اعتماد از دست رفته مردم بازمی گردد.

منبع: پیام نو