حرف‌های جنجالی سینماگر آلمانی درباره سینما و سیاست
از لحاظ آماری، در صنعت سینما، عمر شما به طور معمول ١٤، ١٥ یا شاید هم ١٦ سال خواهد بود و بعد قدرتمندترین قدرتمندان هم به زانو درمی‌آیند، نمونه بارزش هم اورسن ولز است.
ورنر هرتسوگ فیلم‌ساز ٧٤ساله آلمانی با حضور در نشستی تخصصی که هفته گذشته در دانشکده هنر نیویورک برگزار شد، با صراحت از باورش نسبت به مفهوم سینمای مستقل گفت و آن را «افسانه» خواند. کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و مؤلف آلمانی در ادامه صحبت‌هایش یادآور شد از نظر او تنها تصاویری که افراد با دوربین‌های شخصی‌شان در دورهمی‌های خانوادگی و تعطیلات ضبط می‌کنند، فیلم مستقل محسوب می‌شوند.
هرتسوگ در این‌باره توضیح داد: «باور ندارم سینمای مستقل وجود دارد. تمامش افسانه است. سینما همیشه به سیستم پخش، پول و فناوری وابسته است. تلاشم این است که متکی به خود باشم و این فرق بسیار بزرگی است».
این نشست که حدود دو ساعت به طول انجامید، درست دو روز پیش از اکران گسترده درام تاریخی «ملکه صحرا» (Queen of the Desert) در سینماهای آمریکای شمالی برگزار شد. ساخته بلند هرتسوگ با بازی نیکول کیدمن در نقش گرترود بل، روزنامه‌نگار و ماجراجوی بریتانیایی، نخستین‌بار در جشنواره فیلم برلین ٢٠١٥ روی پرده رفت و با نقدهای به‌شدت منفی روبه‌رو شد اما فیلم‌ساز ٧٤ساله می‌گوید مدت‌هاست دیگر برای اظهارات منتقدان و نقدهای نوشته‌شده اهمیتی قائل نیست.
او در ادامه از چگونگی بقا در صنعت سینما، یافتن سرمایه برای ساخت فیلم‌هایش، دونالد ترامپ و سرنوشت آمریکا گفت. گزیده‌ای از مهم‌ترین حرف‌های هرتسوگ را می‌توانید در ادامه دنبال کنید.
درباره فیلم‌ساز متکی به خود
«متکی به خودبودن در مقام یک فیلم‌ساز به این معناست که من با بودجه شخصی خودم کار می‌کنم... من یک بندی در تمام قراردادهایم دارم که به من اجازه می‌دهد روی جریان نقدی پول سرمایه‌گذاری کنم. تک‌تک روزها، من با یک حسابدار و مجری طرحم برای برآورد هزینه‌ها وقت می‌گذارم، چون این دقیقا همان جایی است که متوجه می‌شوید کجای کار می‌لنگد».
درباره بقا در صنعت سینما
«از لحاظ آماری، در صنعت سینما، عمر شما به طور معمول ١٤، ١٥ یا شاید هم ١٦ سال خواهد بود و بعد قدرتمندترین قدرتمندان هم به زانو درمی‌آیند، نمونه بارزش هم اورسن ولز است... از نظر من این مرد واقعا تحسین‌برانگیز است چون از چنان نیروی باورنکردنی و طبیعت قدرتمندی برخوردار بود و با این حال، صنعت سینما او را در عرض ١٢ یا ١٥ سال از پا درآورد... می‌دانم خیلی از شما دانشجوی سینما هستید. باید نگاه‌تان فراتر از اولین فیلمی باشد که دارید می‌سازید. باید به دنبال بقای بلندمدت باشید. باید چه کارهایی انجام دهید؟ چطور از عهده بیان صریح دیدگاه‌تان بربیایید و به همین مسیر ادامه دهید؟ چطور هویت خودتان را بیان کنید؟ چطور به بیانی شخصی دست یابید؟ همه اینها کارهایی است که باید همواره در بلندمدت انجام دهید».
درباره اینکه خودش را فیلم‌سازی «عجیب و غریب» می‌داند یا نه
«نه. بقیه دنیا عجیب و غریب هستند».
درباره تأمین سرمایه فیلم‌هایش
«تک‌تک فیلم‌هایی که تا امروز ساخته‌ام همیشه با چالش دشوار یافتن سرمایه‌گذار دست به گریبان بوده. معمولا این روند ملغمه‌ای است از فراهم‌آوردن مقدمات پیش‌فروش یا مشارکت تلویزیونی یا تضمین‌گرفتن از شرکت پخش. گاهی اوقات، تقریبا هیچ پولی در بساط وجود نداشته و من مجبور بودم به‌هر‌ترتیب، فیلم را مقابل دوربین ببرم چون وقتی پروژه پروپیمانی در اختیار داشته باشید که بشود رویش حساب کرد، عاقبت پول خودش به دنبال‌تان می‌‌آید».
درباره نقدهای منفی
«آگیره، خشم پروردگار» با نقدهای بسیار منفی در آلمان روبه‌رو شد. یک‌جورهایی انگار بدترین فیلم سال بود... می‌دانستم از هجمه نقدها جان سالم به در می‌برم و به لحاظ فیزیکی هم از دست منتقدان جان سالم به در خواهم برد که حقیقتا همین‌طور هم شد. هیچ کدام‌شان دیگر زنده نیستند. از گفتنش خوشحال نمی‌شوم اما علم به این موضوع، احساس رضایتی با خودش به همراه دارد. (پشت هر اثر) بینشی وجود دارد که نقد منفی هیچ‌گاه قادر به حذفش نخواهد بود. اغلب اوقات، جو به‌شدت ناخوشایندی حاکم است... و نقدهایی که (درباره «ملکه صحرا») نوشته شده‌اند به قدر کافی بد بوده‌اند، در نتیجه جان سالم به در خواهم برد. چنین اتفاقی طبیعی است و باید به قدر کافی استقامت داشته باشید تا بتوانید از این مرحله جان به در ببرید و هر طور شده، حرکت کنید و راه‌تان را رو به جلو باز کنید».
درباره دونالد ترامپ
«آمریکا همچنان از نظام دموکراتیک برخوردار است و چه از دولت یا رئیس‌جمهور فعلی خوش‌تان بیاید یا نه، آمریکا قابلیتی خارق‌العاده در احیا و بازسازی خودش، درس‌گرفتن از تاریخ و ازپانیفتادن دارد. آمریکا کشور جوانی است و آن‌طور که شما گفتید، من چیزی به نام «فاشیسم» در این کشور نمی‌بینم. به نظرم چنین چیزی بسیار بعید و دور از ذهن است... من در کشورهایی بوده‌ام که به معنای واقعی حکومت‌های پلیسی بر مسند کار بوده‌اند، مثل آفریقا یا بعضی از دیکتاتوری‌های حاکم بر آمریکای جنوبی... در مقام فیلم‌ساز – اگر اصلا فیلم‌ساز باشید – بر سر مواضع‌تان می‌ایستید و فیلم‌های درست و بجا می‌سازید... شما جوانید. می‌توانید تغییر ایجاد کنید. بهتر است زمین خودتان را شخم بزنید، اما طوری جوگیر نشوید که انگار این کشتی را باید پیشاپیش غرق‌شده دانست. آمریکا تایتانیک نیست».
منبع: روزنامه شرق؛ ترجمه ازفرانک آرتا
