اصلاح‌طلبان امیدوار به صندوق آرا

جهان اقتصاد نوشت: انتخابات ریاست جمهوری دوره جاری اگر چه بی‌سروصدا و کم حرارت آغاز شد و حتی بخشی از حامیان حسن روحانی از عدم وجود رقیبی قدرت‌مند و حضور کم‌رنگ مردم در پای صندوق‌ها نگران بودند اما با ورود نامزدهای متعدد و اتفاقا نامدار اصول‌گرا، به‌نظر می‌آید عزم جریان‌های مخالف دولت برای شکست روحانی در اردیبهشت نود و شش بسیار جدی است. انتخاباتی که با حضور رسانه‌های مجازی و افزایش گردش آزاد اطلاعات بیش از هر زمانی در عرصه عمومی پی‌گیری خواهد شد. اما نوشتار پیش‌ِرو فارغ از پیش‌بینی نتایج، عوارض و راهبردهای هر کدام از گروه‌ها سعی در تبیین بخشی از اصول انتخاباتی اصلاح‌طلبان در سال جاری است.

-حفظ صندوق آرا: برای سیاست‌مدارانی که در پی اصلاح گام به گام، قانونی و کم هزینه روندهای تصمیم‌گیری کشور هستند حفظ و گسترش فرهنگ توسل به صندوق رای برای اصلاح امور و چرخش مداوم قدرت به وسیله آرا مردمی مهم‌تر از نتایج هر انتخاباتی است. در واقع اصلاح‌طلبان در این استراتژی با تکیه بر قدرت اجتماعی و پایه‌های گفتمانی خویش، سعی می‌کنند امید شهروندان را از قهرمان‌پروری و یا دگرگونی‌های گسترده-که اتفاقا هر دو در فرهنگ ایرانیان رسوخ کرده – به انتخابات و تغییرات آهسته و پیوسته همراه آن منتقل کنند. روشی از سیاست‌ورزی که در عین رقابت، با نگاه راهبردی به سیاست، حاضر به ائتلاف  بانامزدهای غیر هم‌سو- کناره‌گیری عارف به نفع روحانی در سال نود و دو- در جهت بهبود نسبی اوضاع کشور است. چه آن‌که توافق اخیر طیف گسترده‌ای از  نمایندگان مجلس در مورد ایده گفتگوی‌ملی نشان از گسترش و تعمیق این استراتژی از فضای انتخابات به سپهر قانون‌گذاری جمهوری اسلامی است. از سوی دیگر اصلاح طلبان حداقل در انتخابات‌های اخیر با قانون‌مداری و مسالمت‌جویی سعی کرده‌اند با کم هزینه کردن برگزاری انتخابات برای نظام، از کم‌ترین فرصت‌ها -با توجه به رد صلاحیت مرحوم هاشمی در سال نود و دو و طیف گسترده‌ای از نامزدهای اصلاح‌طلب در اسفند نود وچهار- بیش‌ترین امتیاز را به‌دست آورده و نیروی خویش را بجای سردرگمی-انتخابات مجلس نهم- و یا خانه نشینی-انتخابات مجلس هفتم- به فضای رسمی منتقل کنند که اتفاقا این روش از حضور به پیروزی‌های دور از انتظار در سال‌های اخیر انجامیده است.

– اقناع و امید: در یک‌ماه اخیر و پس از شکل‌گیری ابتدایی جمنا و معرفی نامزدهای اولیه این تشکل، رسانه‌ها و گروه‌های حامی جریان اصلاحات عمده نیروی خویش را به تحلیل استراتژی رقبای انتخاباتی حسن روحانی اختصاص داده و در این مدت  براساس ورود هر نامزد به این عرصه با مرور سناریوی‌های مختلف سعی در انتخاب بهترین خط تبلیغی در برابر او بوده‌اند. روش‌های تبلیغاتی که در انتخابات هشتاد و هشت و نود و دو بیشتر بر وجه‌های سلبی احمدی نژاد، جلیلی و قالیباف تمرکز کرده و سعی در دور کردن رادیکال راست از منصب‌های انتخابی داشته‌اند و البته در این دوره به‌دلیل حمایت این جریان از دولت مستقر، چون گذشته کارساز نخواهد بود. بنابراین به‌نظر می آید اصلاح‌طلبان در این دوره باید بر توانایی‌ها و دست‌آوردهای دولت حسن روحانی تاکید کرده  و با روش اقناعی سعی در ایجاد بدنه رای امیدوار و پر انرژی در جهت دفاع از دولت تدبیر و امید کنند. چه آن‌که روش‌های سلبی اگر چه ممکن است در انتخاب بین جلیلی – روحانی کارساز باشد اما  با ورود نامزدهای اختصاصی اصلاح طلبان  به عرصه انتخابات در سال‌های آینده و بالا رفتن تشابه نامزدها، گفتمان آنان را در میان اقشار اجتماعی بی اثر خواهد کرد. در واقع گفتمان اصلاحات در دو دهه اخیر با تکیه بر اصولی چون ایران برای همه ایرانیان، تمرکز بر حقوق شهروندی، صلح‌طلبی در عرصه بین‌اللملی و تاکید بر اجرای بی‌تنازل قانون اساسی جمهوری اسلامی به ظرفیت مناسبی برای حمایت از سوی طیف گسترده‌ای از مردم دست یافته که بهترین زمان در جهت باز نشر و مرور آن با در عرصه عمومی، موسوم انتخابات است. از سوی دیگر عملکرد اصول‌گرایان در یک‌ماه اخیر نشان از سردرگمی، تشتت و تضاد در جناح مقابل است که راه را برهرگونه پیش‌بینی و تحلیل گام‌های بعدی آنان می‌بندد و صرف وقت و انرژی در این زمینه بی‌حاصل به‌نظر می‌آید. مواضع متفاوت مهندس ضرغامی در باب نامزدی آقای ریسی یا بیانیه‌های چند ماه اخیردکتر احمدی نژاد درباره نحوه ورود به انتخابات و یا حتی شمارش سه هزار رای تشکل جمنا در طول دو هفته! تنها نشانه‌هایی از این سردرگمی است. در واقع یافتن رویه‌ای مشخص و مستدل در جناح مقابل بدلیل تضاد منافع گروه‌های ظاهرا هم‌شکل تقریبا غیر ممکن است. بنابراین به‌نظر می‌سد رسانه‌های اصلاح‌طلب اگر به‌جای یافتن خط تحلیلی و نقشه بازی طرف مقابل در یک‌ماهِ پیشِ‌ِرو به حمایت از عملکرد به نسبت موفق حسن روحانی بپردازند این‌بار حماسه خرداد از سی‌ام اردیبهشت آغاز خواهد شد.

رضا قنبری، فعال سیاسی