داستان سیاسی‌ترین میوه ایران

بادمجان ارمنی یا رومی که روزی از طریق سفرهای متعدد خاندان قاجار به فرانسه وارد ایران شد میوه متعلق به آمریکای جنوبی و مرکزی است. میوه قرمز رنگی که سرشار از ویتامین‌های مختلف و مفید برای آدمیان است که در سراسر جهان به شیوه‌ها مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد برخی آن را همانگونه که هست می‌خورند، برخی سس و رب آن را استفاده می‌کنند، عده‌ای دیگر در سالاد از آن استفاده می‌کنند و بخشی از جمعیت جهان آن را کنار کباب می‌پزند و می‎‌خورند.

نامه نیوز با این مقدمه نوشت: در ایران اما در کنار تمام استفاده‌های خوراکی از این فرنگی به عنوان ابزاری سیاسی نیز استفاده می‌کنند. شاید شاهزادگان قاجاری هیچگاه تصور نمی‌کردند میوه‌ای که آنها با تعجب و شوق بسیاری با کشتی وارد ایران کردند روزی تبدیل به یک چماق سیاسی برای زدن رقیب در فضای سیاسی کشور شود.

داستان گوجه در ایران از زمان ریاست محمود احمدی نژاد آغاز شد. ایرانیان که تا آن زمان کیلو کیلو گوجه را صرف، ساختن رب می‌کردند و یا در هر غذایی گوجه را نیز مهمان سفر‌های خود می‌کردند ناگهان با قیمت سرسام آور این میوه قرمز رنگ روبرو شدند.

خرید یک کیلو گوجه به قیمت هفت هزار تومان برای ایرانیان در آن زمان از دیدن یک سفینه فضایی نیز تعجب برانگیز تر بود. این میوه بومی سرزمین‌های دور تبدیل به نقل محافل ایرانیان شدند و بحثگوجه شاه بیت مراسم ختم تا مراسم خواستگاری مردمان سرزمین پارس بود.

قبل از گرانی گوجه، غذاهایی که با این میوه پخته می‌شد ماننده «املت» یا «استامبولی» از غذاهای رایج و ارزان قیمت ایرانیان بود اما بعد از گرانی «املت» تبدیل به غذای گران قیمت ایرانی‌ها و البته جوک‌های پیامک‌های تلفن‌های همراه جامعه ایرانی شد. در کنار تمام این گرانی‌های سخنان محمود احمدی نژاد در مورد قیمت این میوه سرخ گون، باعثشد تا تمام نگاه‌های به سوی این بادمجان ارمنی جلب شود.

رئیس دولت نهم در پاسخ به سوال خبرنگار در مورد گرانی گوجه گفت: «بیاید از محله ما خرید کنید گوجه ارزان است». همین سخن کافی بود تا گوجه وارد ادبیات سیاسی ایران شود. بعد از این سخنان میوه‌ فروشی‌های محله نارمک تبدیل به محلی برای رفت و آمد خبرنگاران شده بود که آمده بودند ببیند که گوجه‌های محله آقای رئیس جمهور چقدر ارزان تر از بقیه گوجه‌های شهر تهران است. مشاهده حضوری خبرنگاران نشان داد که گوجه همان گوجه و قیمت همان قیمت است و رئیس جمهور برای آران نشان دادن فضا و عدم القای گرانی دست به این طنز پردازی زده است.

سرکوچه رئیس جمهور، تبدیل به ضرب المثل مخالفان دولت شد و آنها به هر بهانه‌ای این سخنان را تبدیل به چماقی علیه محمود می‌کردند. داستان گوجه بعد از آن نیز ادامه داشت و حتی تبدیل به یک ضرب المثال‌های معروف ایرانیان شد.

گوجه اما گویی با احمدی نژاد گره خورده بود و او بعد از ماجرای سرکوچه محل زندگی‌اش در نارمک، اینبار در ژنو با گوجه روبرو شد. احمدی نژاد در هنگام سخنرانی در اجلاس ضدنژادپرستی «دوربان ۲» با پرتاب یک گوجه فرنگی از سوی یک از نژادپرست‌های طرفدار اسرائیل روبرو شد. گوجه‌ای که البته به رئیس جمهور وقت ایران برخورد نکرد.

داستان گوجه بعد از این ماجراها در حال فراموشی بود تا اینکه دکتر حسن روحانی به عنوان جانشین محمود احمدی نژاد راهی میدان پاستور شد. تغییر روحانی با استقبال جهانیان روبرو شد و بسیاری از کشورهای تمایل خود را برای شرکت در مراسم تحلیف رئیس جمهور تازه ایران اعلام کردند. از جمله این افراد، وزیر سابق امور خارجه ایران یعنی جک استراو بود.

روح الله حسینان از نمایندگان مردم تهران و مخالفان برجسته دولت روحانی در مجلس در مخالفت با این احتمال گفت: «در صورت حضور این فرد در مراسم تحلیف من با گوجه از او پذیرایی می‌کنم.» همین سخنان کافی بود تا بازهم مردم به یاد گوجه‌ای بیفتند که در زمان احمدی نژاد نقل مجالس آنان بود. گرچه در نهایت جک استراو مشکلات خانوادگی را بهانه کرد تا در مراسم تحلیف روحانی شرکت نکند و احتمالا گوجه پرتاب شده نوش جان نکند.

حالا بعد از این ماجراها، دولت روحانی نیز قیمت گوجه با صعود چشمگیر روبرو شد و تبدیل به میوه شماره یک تمام میوه فروشی‌های شهر شد. قیمت ۱۰ هزار تومانی گوجه باعثشد تا بسیاری از مردم این میوه مفید را تنها در میوه فروشی‌ها ببیند و جای خالی آن را در یخچال خود احساس کنند.

اینبار بالارفتن قیمت گوجه یک تفاوت بزرگ با زمان رئیس جمهور سابق داشت و آنهم اینکه رئیس جمهور روحانی مردم را توصیه به خرید از سرکوچه خودشان نکرد و اجازه داد این میوه مهم «سیاسی» به طور طبیعی سیر نزول را طی کند.

این بالا رفتن قیمت باعثشد تا گوجه با آن رنگ سرخش تبدیل به چماقی علیه دولت روحانی شود و مخالفان با پیراهن عثمان کردن این میوه به روحانی بگویند که شرایط بهتر پیش کش، حداقل قیمت گوجه را حفظ کن. حتی برخی منتقدان از «جیغ بنفش» گوجه زیر گوش دولت روحانی سخن به میان آوردند تا مشخص شود در یک دهه اخیر در کنار تمام ابزارهای سیاسی گروه‌های مختلف برای زدن یک دیگر، گوجه دارای جایگاه ویژه و مهمی است.

ایران شاید تنها کشوری در جهان باشد که از وسائل و میوه‌های غیر سیاسی می‌توان، پیکان سیاسی ترین انتقادها را به سوی رقیب گرفت و با گوجه از روی آن رد شد.

شاید در سال‌های پیش رو دانشجویان علوم سیاسی در کنار درس‌های تخصصی خود در علم سیاست دو واحد گوجه شناسی را نیز پاس کنند.