چرا سود ۲۷۰۰ میلیاردی مبادلات ارز به جای تولید، سر از ماراتن درآورد؟

در حالی که حواشی فرهنگی و هنجارشکنی‌های اخیر در «ماراتن کیش» با اسپانسری بلوبانک (وابسته به بانک سامان) همچنان محل نقد افکار عمومی است، بررسی لایه‌های پنهان عملکرد اقتصادی این مجموعه، پرده از تناقضات مالی بزرگی برمی‌دارد. واکاوی صورت‌های مالی این بانک خصوصی نشان می‌دهد در شرایطی که منابع این مجموعه به راحتی در قالب «وام‌های فوری و تفریحی» به شرکت‌کنندگان یک رویداد خاص تزریق می‌شود، خود بانک از محل تلاطمات بازار ارز سودهای نجومی کسب کرده است؛ ثروتی که به نظر می‌رسد به جای هدایت به سمت تسهیلات تکلیفی و گره‌گشایی از معیشت مردم، صرفِ مانورهای تبلیغاتی می‌شود.

واکاوی اسناد مالی؛ انتفاع ۱.۸ همتی از دلار

بررسی دقیق صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای بانک سامان (منتهی به ۳۱ شهریور ۱۴۰۴) بیانگر واقعیتی تأمل‌برانگیز است؛ این بانک خصوصی تنها در ۶ ماهه نخست سال و در بحبوحه نوسانات ارزی، مبلغی بالغ بر یک هزار و ۸۰۳ میلیارد تومان سود خالص صرفاً از محل «مبادلات و معاملات ارزی» شناسایی کرده است.

جهش سود در گروه؛ رکورد ۲.۷ همتی

با احتساب عملکرد شرکت‌های اقماری و زیرمجموعه این بانک خانوادگی، مجموع سود حاصل از عملیات ارزی در صورت‌های مالی تلفیقی، به رقم خیره‌کننده ۲ هزار و ۷۷۸ میلیارد تومان می‌رسد. ارقامی که نشان می‌دهد نوسانات نرخ ارز، برای برخی نهادهای مالی نه تنها تهدید نبوده، بلکه به فرصتی برای کسب سودهای نجومی بدل شده است.

سخاوت برای «تفریح»، سخت‌گیری برای «زندگی»

این حجم از انباشت نقدینگی در حالیست که این بانک اخیراً در جریان برگزاری ماراتن کیش، خط اعتباری ویژه‌ای برای پرداخت فوری وام ۲۰ میلیون تومانی (با نرخ مؤثر بالای ۲۳ درصد) به دوندگان اختصاص داد.

اکنون این پرسش مطرح است: بانکی که از محل مبادلات ارزی چنین سود سرشاری کسب کرده و برای یک رویداد تفریحی، تسهیلات لحظه‌ای ارائه می‌دهد، چرا در برابر صف طولانی متقاضیان وام ازدواج و فرزندآوری، غالباً با تابلوی «کمبود منابع» به استقبال مردم می‌رود؟