آیا واقعا هوای بیمارستان افراد سالم را بیمار می کند؟

دانشمندان دانشگاه نورث وسترن کشف کرده‌اند که هوای داخل هواپیماها و بیمارستان‌ها عمدتا حاوی میکروب‌های بی‌ضرر است که عمدتا از نوعی هستند که روی پوست انسان یافت می‌شود.

این پژوهش، اولین نمونه در این حوزه است و دانشمندان از روش غیرمنتظره برای بررسی هوا در این مکان‌ها استفاده کردند. آنان با استفاده از ماسک‌ و فیلتر هوای هواپیما بررسی کردند که کدام باکتری‌ها در این فضاهای بسته شناور هستند.  یافته‌های آنان نشان داد که بیشتر میکروب‌های موجود در هر دو محیط خطرناک نیستند و از همان نوعی هستند که ما در هوای داخل خانه و به صورت روزمره با آنها مواجه می‌شویم.

در مجموع، دانشمندان ۴۰۷ گونه میکروبی مختلف را در تمام نمونه‌های خود یافتند. بیشتر آنها باکتری‌های بی‌ضرر یا میکروب‌های محیط عمومی بودند. البته چند باکتری بالقوه مضر نیز مشاهده شدند، اما در مقادیر بسیار کمی یافت شدند و علائمی از ایجاد بیماری نشان ندادند.

نتایج این پژوهش نه فقط نشان می‌دهد که چه نوع باکتری‌هایی در هوای تنفسی مشترک وجود دارد، بلکه نشان می‌دهد که چگونه ماسک‌ها و فیلترهای هوا می‌توانند هدف دومی-به‌عنوان ابزارهای مفید برای نظارت بر کیفیت هوا در مکان‌های شلوغ- نیز داشته باشند.

این پروژه در اوایل سال ۲۰۲۲ در طول همه‌گیری کووید-۱۹ آغاز شد، زمانی که مردم به ویژه نگران ابتلا به ویروس‌ها در هواپیماها بودند. اریکا هارتمن، محقق ارشد و متخصص میکروبیوم‌های داخلی، ابتدا قصد داشت فیلترهای هوا با راندمان بالا مورد استفاده در کابین‌های هواپیما را بررسی کند.  

این فیلترها که فیلترهای هپا «HEPA» نامیده می‌شوند، می‌توانند ذرات ریز را به‌طور بسیار موثری به دام بیندازند و آنها را به منبعی عالی برای نمونه‌برداری از هوا تبدیل کنند اما مشکلی وجود داشت. این فیلترهای هواپیما، گران و حذف آنها دشوار است. بیرون آوردن آنها برای آزمایش نیاز به زمین‌گیر کردن هواپیماها برای نگهداری داشت که پرهزینه و پیچیده بود، بنابراین هارتمن و گروه وی به دنبال گزینه‌ای ارزان‌تر و آسان‌تر بودند که ماسک‌های صورت استفاده شده، بود.

آنان از مسافران خواستند که در طول پروازها - چه داخلی و چه بین‌المللی - از ماسک استفاده کنند و ماسک‌های استفاده شده را در کیسه‌های بسته‌بندی شده برگردانند. برای مقایسه شرایط مختلف، آنان همچنین ماسک‌هایی را از کارکنان بیمارستان که در طول شیفت خود از آنها استفاده می‌کردند، جمع‌آوری کردند. برخی از ماسک‌هایی که در پروازها بودند اما هرگز استفاده نشده بودند نیز به عنوان گروه کنترل آزمایش شدند.

وقتی پژوهشگران دی‌ان‌ای(DNA) جمع‌آوری‌شده از سطح خارجی ماسک‌ها را بررسی کردند، متوجه نکته شگفت‌انگیزی شدند که هوای بیمارستان‌ها و هواپیماها از نظر انواع میکروب‌های شناور در هوا بسیار شبیه به هم بود.  بیشتر باکتری‌ها از پوست افراد و نه از بیماری‌ها بودند. نتایج نشان می‌دهد که افراد منبع اصلی میکروب‌های موجود در هوا در این محیط‌ها و نه خود ساختمان‌ها هستند.

این گروه پژوهشی همچنین چند ژن مرتبط با مقاومت آنتی‌بیوتیکی را پیدا کرد، هرچند به باکتری‌های خطرناک خاصی اشاره نکردند.  

این پژوهش باید به افرادی که از کیفیت هوا در مکان‌های عمومی مانند بیمارستان‌ها و هواپیماها نگران هستند، اطمینان خاطر دهد، با این حال، پژوهشگران به همه یادآوری کردند که میکروب‌ها فقط از طریق هوا پخش نمی‌شوند. لمس سطوح مشترک یا تماس نزدیک با فرد بیمار هنوز هم راه‌های اصلی شیوع بیماری‌ها هستند.

طبق گزارش سایت ساینس، هارتمن می‌گوید: هرچند هوا عمدتا بی‌ضرر است، شستن دست‌ها همچنان یکی از بهترین راه‌ها برای سالم ماندن است.

نتایج این پژوهش که در نشریه «میکروبیوم»(Microbiome) منتشر شده است.