نسخه ای برای در امان ماندن از بیماری های قلبی

دکتر لیلا حسینی، فوق تخصص اکوکاردیوگرافی و متخصص قلب و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی افزود: برخی عوامل مانند وراثت و سن قابل تغییر نیستند، اما بسیاری از عوامل دیگر قابل پیشگیری هستند و نقش مهمی در بروز بیماری‌های قلبی دارند.

دکتر حسینی درباره اهمیت رژیم غذایی گفت: یکی از مهم‌ترین عوامل، رژیم نامناسب است. کودکی که در خانواده‌ای با رژیم پرچرب و فست فود رشد می‌کند، از همان دوران ابتدایی چربی عروقش آغاز می‌شود. حتی بسیاری فکر می‌کنند اگر رگه چربی گوشت را جدا کنند، مشکل حل می‌شود، در حالی که گوشت به طور طبیعی کلسترول بالایی دارد و مصرف آن حتی بدون چربی هم می‌تواند اثر سوء داشته باشد.

وی افزود: سرانه مصرف نمک در کشور بالاتر از استاندارد جهانی است و نقش مهمی در بیماری‌های قلبی و فشار خون دارد. حتی اگر نمک از سفره حذف شود، باز هم نمک پنهان در بسیاری از مواد غذایی وجود دارد. بهترین روش این است که غذاها طوری آماده شود که افراد برای مصرف، احساس نیاز به نمک کنند. با عادت تدریجی می‌توان از ادویه‌های سالم و آبلیمو به جای نمک استفاده کرد.

وی درباره فشار خون گفت: نمک علاوه بر اینکه مستقیماً فشار خون را بالا می‌برد، می‌تواند اثر داروهای فشار خون را نیز از بین ببرد. دستورالعمل جهانی فشار خون بارها بروزرسانی شده است و افرادی که فشار خون بالاتر از ۱۲ روی ۸ دارند، ریسک مشکلات قلبی و عروقی‌شان بسیار بالاست. حتی اگر فشار خون درمان شود و به حد نرمال برسد، نسبت به افراد با فشار طبیعی، خطر ابتلا دو برابر است.

دکتر حسینی مصرف سیگار را یکی از عوامل اصلی بروز بیماری‌های قلبی دانست و توضیح داد: شیوع مصرف سیگار روز به روز در حال افزایش است و حتی در نوجوانان نیز رو به رشد است. سیگار یکی از علل اصلی مرگ بیماران قلبی و فشار خون بالا محسوب می‌شود. برخی افراد فکر می‌کنند می‌توانند مصرف سیگار را کاهش دهند یا به صورت تفننی استفاده کنند، اما این تصور کاملاً اشتباه است. کاهش تدریجی یا مصرف کم تاثیری ندارد و تنها راه ایمن، حذف کامل سیگار به طور ناگهانی و یکباره است.

وی افزود: گاهی پلاک‌های ریز در عروق وجود دارند که مشکل خاصی ایجاد نمی‌کنند، اما سیگار این پلاک‌ها را پاره می‌کند و مستقیماً موجب سکته قلبی می‌شود. حتی کسانی که فکر می‌کنند مصرف کمی دارند، در واقع در معرض خطر هستند. بعد از ترک کامل سیگار، حدود ۵ سال طول می‌کشد تا بدن فرد مشابه بدن یک غیرسیگاری شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی تأکید کرد: مصرف تفننی سیگار وجود ندارد و کاهش تدریجی فایده‌ای ندارد؛ حذف کامل و فوری ضروری است. این مسئله به ویژه برای افرادی که سایر ریسک‌های قلبی دارند، اهمیت حیاتی دارد، زیرا سیگار می‌تواند اثر مستقیم و فوری بر عروق و سلامت قلب داشته باشد.

دکتر حسینی درباره اهمیت ورزش در پیشگیری از بیماری‌های قلبی گفت: متأسفانه به دلیل سبک زندگی پشت میز نشینی و کم‌تحرکی، ورزش اصولی و منظم از زندگی افراد حذف شده است. ورزش باید اصولی و منظم باشد. حداقل ۱۵ دقیقه در ریتم مشخص و حداقل ۵ روز در هفته. این حداقل ورزش است و باید رعایت شود تا اثر واقعی پیشگیری از بیماری‌های قلبی ایجاد شود.

وی تأکید کرد: ورزش منظم به بدن کمک می‌کند تا فشار خون، چربی خون و سلامت عروق کنترل شود و حتی اثرات منفی رژیم غذایی نامناسب را کاهش دهد. غفلت از ورزش باعث افزایش ریسک بیماری‌های قلبی در سنین مختلف می‌شود.

دکتر حسینی درباره داروها و گیاهان گفت: مصرف خودسرانه قرص‌های چربی‌سوز پس از خوردن غذای چرب اثر پیشگیری ندارد. چربی اثر سوء خود را می‌گذارد و مصرف این قرص‌ها نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد. مصرف خودسرانه این داروها حتی می‌تواند ریسک ابتلا به دیابت را افزایش دهد. رنج چربی و میزان قابل قبول آن برای سنین و افراد مختلف متفاوت است و تنها با رژیم غذایی صحیح و ورزش می‌توان به عدد استاندارد رسید.

وی درباره داروهای معمولی افزود: برخی داروها مانند استامینوفن، دیکلوفناک، ناپروکسن و ایبوپروفن مصرف زیاد دارند و می‌توانند فشار خون را افزایش دهند. حتی داروهایی که عوارض شناخته شده دارند، اگر بدون نظر پزشک مصرف شوند، ریسک بیماری قلبی و فشار خون بالا را افزایش می‌دهند.

وی درباره گیاهان محلی استان نیز توضیح داد: برخی گیاهان مانند شیرین بیان و مواد غذایی محلی مانند کشک که در استان ما زیاد مصرف می‌شوند، می‌توانند فشار خون را به طور قابل توجهی افزایش دهند. کشک غنی از کلسیم است اما به دلیل وجود نمک و شیرین بیان زیاد، مصرف آن برای افراد فشار خونی ممنوع است. برای سایر افراد هم بهتر است با اعتدال مصرف شود یا از کشک بدون نمک و با شیرین بیان کمتر استفاده شود.