بهترین گلخانه جهان؛ گوجههایی که شب و روز رشد میکنند

با وجود اینکه مساحت هلند حدود 20 هزار کیلومتر کمتر از استان خوزستان ایران است، این کشور از دید ارزش، دومین صادرکننده بزرگ محصولات کشاورزی جهان پس از آمریکا است.
هلند برخی از کارآمدترین گلخانههای جهان را دارد. شرکت هلندی Looye Kwekers انواعی از گوجهفرنگی کشت میکند که با مصرف محدود آب، هفتهای حدود ۳۰ سانتیمتر رشد میکنند. این کشور ۱۲ برابر بیش از یک مزرعه متوسط جهانی گوجهفرنگی تولید میکند. با وجود اینکه مساحت هلند کمابیش برابر ایالت مریلند آمریکا است، این کشور از دید ارزش، دومین صادرکننده بزرگ محصولات کشاورزی جهان پس از آمریکا است.
هلند محصولات متنوعی از تخممرغ و گوشت گاو گرفته تا گوجهفرنگی و فلفل تولید میکند و سال ۲۰۲۴، ارزش محصولات کشاورزی آن بیش از ۱۴۰ میلیارد دلار بود. این رقم را مقایسه کنید با صادرات کشاورزی آمریکا که در همان سال حدود ۱۷۶ میلیارد دلار بود.
با این حال، هلند در تولید گلخانهای فشرده و فناوریهای نوآورانهای که به رشد سریعتر و عملکرد بالاتر محصولات کمک میکنند، پیشتاز است. این یکی از رازهای این کشور برای تولید حجم زیاد در فضای محدود است. در حقیقت، آمریکا و دیگر کشورها در تلاش برای ساخت گلخانههای بزرگ به سبک هلندی هستند تا به این فناوری برسند. در ادامه نگاهی خواهیم داشت به برخی از پیشرفتهترین گلخانههای هلند و نحوه عملکرد آنها.
هلند مزرعههای فضای باز زیادی دارد
هلند بیش از نیمی از زمینهای خود را به کشاورزی اختصاص داده است اما با وجود آب و هوای کمابیش معتدل، نمیتواند برخی محصولات مانند گوجهفرنگی را سالانه در مزرعههای فضای باز پرورش دهد؛ بنابراین، برای تولید میلیاردها پوند از این میوه قرمز و دیگر محصولات، به گلخانههای عظیم متکی است.
شمار زیاد گلخانهها در هلند
منطقه وِستلَند در هلند یکی از بزرگترین تراکمهای گلخانهای جهان را دارد که از دید کارایی نیز جزو برترینهاست. این گلخانهها با کنترل آب و هوا، بازیافت آب و نورپردازی LED کممصرف، محصولات بیشتری را سریعتر از بسیاری نقاط جهان تولید میکنند.
شبها، نور LED افق را روشن میکند و رشد گیاهان را تسریع میکند. این چراغها کمابیش نیمی از انرژی چراغهای سدیم با فشار بالا را مصرف میکنند.
رشد سریع گوجهفرنگی
در گلخانهای متعلق به Looye Kwekers، هزاران گیاه گوجهفرنگی پرورش داده میشوند. این گیاهان با آویزان شدن از نخهایی که از سقف آویزان هستند، حدود ۳۰ سانتیمتر در هفته رشد میکنند.
کشاورزان با استفاده از بالابرهای قیچیشکل، نخها را پایین آورده و نوک گیاهان را به نخ جدید میبندند تا رشد ادامه یابد. برداشت گوجهها بهشکل دستی انجام میشود، زیرا ماشینها نمیتوانند میوهها را از میان برگهای انبوه تشخیص دهند.
نقش زنبورها
زنبورها نیز در گلخانههای هلند نقش حیاتی دارند و همه گیاهان گوجهفرنگی را گردهافشانی میکنند. زمانی که مشغول گردهافشانی نیستند، در «هتلهای زنبور» که هر یک حدود ۸۰۰ زنبور دارد، زندگی میکنند.
پردازش و بستهبندی
پس از برداشت، گوجهها به کارخانه مجاور گلخانه منتقل میشوند. آنجا ماشینها گوجههای قرمز و شیرینتر را جدا میکنند و کارگران آنها را بستهبندی میکنند. از آنجا که برداشت زمانی انجام میشود که میوهها رسیدهاند، فرآوری، بستهبندی و انتقال به سردخانه باید ظرف ۲۴ ساعت انجام شود.
صرفهجویی در مصرف آب
در دو دهه گذشته، گلخانههای هلند مصرف آب خود را تا ۹۰٪ کاهش دادهاند. برای تولید یک کیلوگرم گوجه هلندی تنها ۴ لیتر آب لازمست، در حالی که میانگین جهانی بیش از ۲۰۰ لیتر است. این صرفهجویی با بازیافت آبِ جمعآوریشده از گیاهان انجام میشود.
بررسی تلههای چسبنده در گلخانه
کشت هیدروپونیک فلفل دلمهای
شرکتVD Holland نیز فلفل دلمهای را به شکل هیدروپونیک پرورش میدهد و سالانه حدود ۸۵ میلیون فلفل تولید میکند. برای کنترل آفات از کارتهای چسبنده زرد استفاده میشود و کامپیوترها به شناسایی سریع آفات کمک میکنند.
برداشت فلفلها دستی انجام میشود و سپس با کمک خودروهای خودکار به کارخانه منتقل میشوند، جایی که هوش مصنوعی فلفلها را بر پایه شکل، اندازه و رنگ دستهبندی میکند.
صرف انرژی و منابع جایگزین
گلخانههای هلند انرژی زیادی برای تولید و بستهبندی محصولات مصرف میکنند. بنابراین با توجه به کاهش واردات گاز روسیه، برخی گلخانهها به انرژی زمینگرمایی روی آوردهاند. VD Holland با سرمایهگذاری ۴۶ میلیون دلار، مصرف گاز خود را تا نصف کاهش داده است.