۱۷ ژوئیه روز جهانی عدالت بینالمللی است

هفدهم ژوئیه هر سال، روزی است که جامعه جهانی نگاه خود را به سوی مفهوم حیاتی عدالت بینالمللی معطوف میدارد. این تاریخ نه تنها یادآور تلاشهای بیوقفه برای مقابله با نقضهای فاحش حقوق بشر و جنایات بینالمللی است، بلکه فرصتی برای تجدید تعهد به حاکمیت قانون و ایجاد جهانی عادلانهتر و صلحآمیزتر به شمار میرود.
چرا ۱۷ ژوئیه؟ تولد یک دادگاه حیاتی
انتخاب ۱۷ ژوئیه به عنوان روز جهانی عدالت بینالمللی به یک دلیل کلیدی بازمیگردد: در این روز در سال ۱۹۹۸، اساسنامه رم، معاهدهای که دیوان کیفری بینالمللی (ICC) را تأسیس کرد، به تصویب رسید. این اتفاق نقطه عطفی در تاریخ حقوق بینالملل و تلاشهای جهانی برای پاسخگویی به عاملان جنایات جنگی، جنایات علیه بشریت، نسلکشی و جنایت تجاوز بود. با تصویب این اساسنامه، جهان گامی بلند به سوی اطمینان از عدم مصونیت از مجازات برداشت و این پیام را ارسال کرد که هیچ کس، حتی قدرتمندترین افراد، فراتر از قانون نیست.
اهمیت عدالت بینالمللی
عدالت بینالمللی، فراتر از صرفاً محاکمه و مجازات، دارای ابعاد گستردهای است که برای صلح و ثبات جهانی ضروری است:
پایان دادن به مصونیت از مجازات: یکی از اهداف اصلی عدالت بینالمللی، اطمینان از این است که کسانی که مرتکب فجیعترین جنایات میشوند، از مجازات فرار نکنند. این امر به قربانیان امید به جبران خسارت میدهد و مانع از تکرار این جنایات میشود.
حفاظت از حقوق بشر: با محاکمه و محکومیت عاملان جنایات بینالمللی، پیام قاطعی ارسال میشود که نقض حقوق اساسی انسانها قابل تحمل نیست و دولتها موظف به رعایت این حقوق هستند.
ترویج حاکمیت قانون: عدالت بینالمللی به تقویت حاکمیت قانون در سطح جهانی کمک میکند. این بدان معناست که هیچ کس فراتر از قانون نیست و همه باید پاسخگوی اعمال خود باشند.
بازدارندگی: چشمانداز محاکمه و مجازات در یک دادگاه بینالمللی میتواند به عنوان یک عامل بازدارنده برای رهبران و گروههایی عمل کند که ممکن است در صدد ارتکاب جنایات بینالمللی باشند.
جبران و ترمیم برای قربانیان: فرآیندهای عدالت بینالمللی میتوانند به قربانیان جنایات فضایی برای شنیده شدن صدا و در برخی موارد، امکان جبران خسارت فراهم کنند، حتی اگر تنها از طریق شناسایی رنج آنها باشد.
ساختن صلح پایدار: صلح واقعی و پایدار نمیتواند بر پایههای بیعدالتی بنا شود. عدالت، پیششرط آشتی و بازسازی جوامع پس از درگیریها است.