در گفت وگو با ایلنا مطرح شد:
نگرانی از احتمال عدم ثبت آثار باستانی ایذه در یونسکو/ لزوم تشکیل کمیته مشترک بحران از وزارتخانههای میراث فرهنگی و کشور
جمعی از فعالان حوزه میراث فرهنگی معتقدند: رؤیای ثبت جهانی آثار ایذه در یونسکو و تلاشهای جامعه فرهنگی و مدنی این شهر، با توجه به اوضاع نابسامانی که ایذه در حوزه میراث فرهنگی با آن دستوپنجه نرم میکند، نهتنها یک رؤیای دستنیافتنی است، بلکه فعالان حوزه میراث دیر بجنبند باید فاتحهی آثار تاریخی ایذه را بخوانند.
به گزارش خبرنگار ایلنا از خوزستان، بعضی از دوستداران حوزه تاریخ و فرهنگ معتقدند گزارشهای بیشمار انجمن دوستداران میراث فرهنگی ایذه "تاریشا "در کنار اخبار گاهبهگاه از وضعیت اسفبار و بحرانی سایتهای تاریخی و تپههای باستانی نشان میدهد که مدیران کلان حوزه میراث فرهنگی کشور یا از شرایط وخیم حاکم بر میراث فرهنگی این شهر خبر ندارند، یا اگر دارند، دلیل اینهمه بیتوجهی را باید به مردم خوزستان توضیح دهند.
از آنجاکه شهر تاریخی ایذه واقع در شمال استان خوزستان به گواه باستان شناسان و تاریخنگاران یکی از بااهمیتترین مناطق استراتژیک و سوقالجیشی در دنیای باستان محسوب میشود و دارای آثاری متعدد و متنوع از دوران پیشازتاریخ و دورههای تاریخی است، ولی در کمال ناباوری دیده میشود که این منطقهی بکر دارد مورد بیمهری و غفلت عمدی یا سهوی مدیران میراث فرهنگی استان خوزستان واقع میگردد.
این بیمهریها گاها در غالب تخریب توسط مدیران و کارشناسان میراث فرهنگی با سهلانگاری و ساده انگاشتن بر پیکرهی آثار چندین هزارسالهی این شهر وارد میشود.
جغرافیایی که مدیران و متولیان سیاسی و فرهنگی اگر بهدرستی و بهدوراز هرگونه اغراض به آن نگاه کنند، میتوانند بهعنوان برگ زرین دیگری از عظمت و شکوه تاریخ و فرهنگ غنی ایران، آن را در عرصهی جهانی به نمایش بگذارند.
دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی ایذه "تاری شا" میگوید: تخریبهایی که در ادوار گذشته در مناطقی مانند کولفرح با تاریخ بیش از ۳۲۰۰ سال، اشکفت سلمان با تاریخ ۲۷۰۰ سال، سنگنگارهی خُنگ اژدر با تاریخ ۲۲۰۰ سال، قلعه مدرسه و ارگ اتابکی با تاریخ ۸۰۰ سال، کوشک نورآباد با تاریخی ۱۰۰ ساله و مهمتر از همه، معبد تاریخی شمی "خواستگاه مرد شمی"با تاریخی بیش از ۲۰۰۰ سال به چشم میخورد، به ما این هشدار را میدهد که شرایط، روزبهروز دارد برای آثار تاریخی ایذه بدتر میشود.
لزوم تشکیل کمیته بحران
فرامرز خوشاب دراینباره معتقد است: بیتدبیری و عدم شناخت مدیران میراث فرهنگی استان خوزستان از قوانین و مقررات قانونی مصوب مجلس در حفاظت و مراقبت از آثار تاریخی و فرهنگی در برابر تعرضات مشکوک به سازمان یافته بودن و قاچاق اشیاء عتیقه حفاران غیرمجاز، متعرضان به حریمهای مصوب سایتهای باستانی کار را دارند به مرحلهای میرسانند که عملاً باید اعلام فاجعه کرد.
خوشاب بیان میکند: اظهارات رئیس ادارهی میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان ایذه مبنی بر غیر قابل کنترل بودن حفاریها در سطح شهرستان و ناتوانی در کنترل این بحران، خود دلیلی مستند برای نگرانی جامعهی مدنی از شرایط موجود است.
وی میگوید: در این شرایط بحرانی و افزون بر آن، بیتوجهی و ناتوانی مدیران استان خوزستان در کنترل وضع موجود، ورود و تشکیل کمیتهی بحران متشکل از مقامات وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و صنایعدستی و وزارت کشور بسیار حیاتی است.
توسعهی گردشگری از طریق ثبت جهانی آثار فرهنگی در یونسکو
خوشاب ادامه میدهد: ازآنجاکه شهر ایذه و شمال خوزستان از جمله مناطق تفریحی، توریستی و باستانی کشور محسوب میشوند و با توجه به این موضوع که یکی از مهمترین فاکتورهای توسعهی پایدار در این مناطق محروم و دورافتاده، توسعهی گردشگری از طریق ثبت جهانی آثار آن در فهرست سازمان فرهنگی علمی یونسکو هست، هرگونه کمکاری و نادیده انگاشتن از جانب مدیران حوزهی میراث فرهنگی سبب میشود تا این شهر نهتنها از رسیدن به توسعه باز بماند، بلکه بخش عظیمی از امکان تولید ثروت را از کشور سلب کرده و باعث تشدید محرومیت و مشکلات اجتماعی ناشی از فقر و بیکاری در این شهرمی گردد.
وی معتقد است: راکد ماندن و عدم تمایل به پیگیری پرونده ثبت جهانی ایذه از طرف مدیران میراث فرهنگی کشور و استان خوزستان از سال ۲۰۰۷ میلادی تاکنون، دلیل محکمی بر نگاهِ بخشی نگرانه ی آنها و اصرار بر ادامهی مسیر نادرست گذشته است.