جریان پویای دانشگاهی به وعده رضایت نداد

دومین نشست فعالان تئاتر دانشگاهی با مدیر کانون تئاتر دانشگاهیان و مدیرکل هنرهای نمایشی، عصر روز گذشته؛ شنبه(۲۴ آبان) در تالار مشاهیر مجموعه تئاترشهر برگزار شد که دو طرف طی آن به بیان اظهارنظرهای خود پرداختند. اظهاراتی که در مقاطعی از جلسه جنبه‌ای صریح داشت و دانشجویان بار دیگر گلایه‌های خود را درباره انتخاب بعضی داوران و نحوه قضاوت آثار نمایشی در جشنواره مناطق تئاتر فجر مطرح کردند.

به گزارش خبرنگار ایلنا، ناصر باباشاهی، مدیر دفتر تئاتر دانشگاهی اداره کل هنرهای نمایشی ابتدا به مشکلات فعالیت این مرکز در دوره جدید اشاره کرد و گفت: از وقتی ما کار خود را آغاز کردیم؛ هیچ سابقه‌ای موجود نبود و اطلاعاتی در اختیار نداشتیم که بدانیم در گذشته چه فعالیت‌هایی توسط دانشجویان انجام شده است. در این سال‌ها شرایط به گونه‌ای پیش رفت که گویا بچه‌ها فقط مدرک گرفته به خانه‌ها بازگشته‌اند و افراد بسیار انگشت‌شمار باقی مانده‌اند.

این مدرس دانشگاه پیش از اتمام بخش نخست صحبت خود، خاطرنشان کرد: مدیرکل هنرهای نمایشی هم به جریان تئاتر دانشگاهی توجه دارد و از وقتی ایشان کار خود را آغاز کرده؛ همواره به درخواست دانشجویان پاسخ مثبت داده و در مواردی برای سفرهای خارجی حمایت‌هایی درنظر گرفته است. من هم بارها تاکید کرده‌ام دانشجویان مانند بنزین حرکت موتور تئاتر کشور هستند.

مدیرکل اداره هنرهای نمایشی پیش از آغاز صحبت با دانشجویان؛ درگذشت مرتضی پاشایی هنرمند جوان عرصه موسیقی را تسلیت گفت و از حاضران در جمع خواست برای سلامتی بهرام ریحانی و مصطفی عبداللهی دعا کنند.

طاهری با بیان اینکه اگر دولتی وجود دارد این حضور وامدار خانواده دانشگاهی کشور است؛ بیان کرد: دولت به دلایل مختلف ازجمله مشکلات اقتصادی بویژه طی یکی دو سال اخیر با سختی‌هایی در بدنه مواجه است که نمی‌تواند به انرژی شما پاسخ دهد. بر خود وظیفه می‌دانم از شما کمک بگیرم تا چرخه تلاش شما کند نشود.

این مدیر به آسیب‌شناسی فارغ‌التحصیلان هنرهای نمایشی اشاره کرد و افزود: گاهی احساس می‌شود فاصله زیادی بین فارغ‌التحصیلی از دانشگاه و پیوستن به بدنه حرفه‌ای وجود دارد، بنابراین ما هم موظف هستیم شرایطی فراهم بیاوریم تا دانشجویان بتوانند فرصت‌های خوبی در یک چرخه اقتصادی خوب داشته باشد.

راه‌اندازی سامانه جمع‌آوری و ثبت اطلاعات دانشجویان تئاتر

مدیرکل اداره هنرهای نماشی از راه‌اندازی سامانه جمع‌آوری و ثبت اطلاعات دانشجویان تئاتر خبر داد و گفت: استفاده از پایان نامه‌های دانشجویی. حرکت در جهت تقویت جشنواره‌های دانشگاهی برای شناخت نخبه‌های تئاتر. تشریح توانمندی‌های دانشجویان برای مسئولان نهادهای آموزشی مانند وزارت آموزش و پرورش و… ازجمله دلایل فعال شدن این سامانه خواهد بود.

اعلام دوباره برنامه‌های مدیرکل برای دانشجویان تئاتر

طاهری همچنین از تشریح ظرفیت‌‌‌های هنر نمایش برای مسئولان وزارت آموزش و پرورش؛ تنظیم تفاهم‌نامه‌ای برای امضا میان اداره کل هنرهای نمایشی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای بهره‌گیری بیشتر خانواده تئاتر از زیرساخت‌های در اختیار کانون؛ سفر به خارج از کشور برای حضور در مجمع ITI و ایجاد شرایط ارتباط‌های بین‌المللی بهتر و برگزاری کارگاه‌های آموزشی در ایران خبر داد.

مدیرکل هنرهای نمایشی بار دیگر وعده غبارروبی از سالن‌های غیرفعال موجود در پایتخت را مطرح و اظهار داشت: تلاش داریم از این میان سالنی را به خانواده تئاتر دانشگاهی اختصاص دهیم تا اجراها پس از برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی تدام داشته باشد.

۹۰ درصد فعالان تئاتر کشور زیر ۳۵ سال هستند

وی تصریح کرد: بررسی فعالیت‌های نمایشی سی و سه استان و چهار منطقه تئاتری کشور نشان می‌دهد ۹۰ درصد فعالان زیر ۳۵ سال سن دارند. بر همین اساس چیزی حدود ۷۰ درصد فعالیت‌های تئاتر کشور توسط خانواده تئاتر دانشگاهی صورت می‌گیرد که به‌رغم حمایت اندک دولت تلاش می‌کنند خود را به جشنواره تئاتر فجر برسانند.

باباشاهی از تشکیل اتاق فکر کانون تئاتر دانشگاهی خبر داد

باباشاهی پیش از آغاز پرسش‌های دانشجویان از تشکیل اتاق فکر در کانون تئاتر دانشگاهی اداره کل هنرهای نمایشی خبر داد و اظهار داشت: یوسف باپیری، سیاوش قائدی، مرتضی میرمنتظمی، شهاب‌الدین حسین‌پور و آقای زارع به نمایندگی از وزارت علوم اعضای این جمع را تشکیل می‌دهند.

وی ادامه داد: به این ترتیب شرایطی فراهم می‌شود تا مقالات علمی و پژوهشی دانشجویان پس از بررسی توسط یک هیات پژوهشی متشکل از مدیران گروه‌های آموزشی تئاتر در تهران تایید و با حمایت اداره کل منتشر شوند.

مدیر کانون تئاتر دانشگاهی اداره کل هنرهای نمایشی خاطرنشان کرد: همچنین پیش‌بینی شده کانون تئاتر دانشگاهی در دیگر استان‌ها فعال شود تا به این ترتیب امکان بهره‌گیری از توانایی فارغ‌التحصیلان تئاتر در امر داوری رویدادهای استانی بوجود بیاید.

نظرها و پرسش‌های دانشجویان از مدیرکل هنرهای نمایشی

در ادامه دومین نشست هم‌اندیشی دانشجویان با مدیرکل هنرهای نمایشی تعدادی از حاضران در تالار مشاهیر مجموعه تئاترشهر به بیان نظرات خود درباره صحبت‌های مطرح شده پرداختند و همچنین پرسش‌های صریحی مطرح کردند.

چگونگی ایجاد محلی اختصاصی برای اجرای دانشجویان، موضع اداره کل هنرهای نمایشی درباره انتخاب نشدن دبیر هجدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی و همچنین ایجاد شرایطی برای ارتقای ارزش کارت‌های دانشجویی هنگام مراجعه به گیشه‌ سالن‌های نمایش سوال‌هایی بود که ابتدا مطرح شد و طاهری در پاسخ گفت: یک طبقه از ساختمان استیجاری اداره تئاتر پس از بازسازی به کانون تئاتر دانشگاهی اختصاص خواهد داشت. باور ما این است که باید چهار سالن چرخشی مخصوص اجرای آثار نمایشی دانشجویی داشته باشیم.

مدیرکل هنرهای نمایشی ادامه داد: وزارت علوم متوای برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی است و ما هم اعلام کردیم دست همه آن‌ها که چراغ سالن‌های نمایش را روشن می‌کنند را می‌فشاریم و در صورت نیاز مکلف به حمایت هستیم.

وزارت علوم در برزخ به سر می‌برد

وی درباره انتخاب نشدن دبیر جشنواره تئاتر دانشگاهی بیان کرد: وزارت علوم فعلا در برزخ به سر می‌برد و اگر جلسه رای اعتماد تا دو هفته آینده به نتیجه نرسد، جلسه‌ای با معاون فرهنگی این وزارتخانه برگزار می‌کنیم تا نگرانی دانشجویان سریعتر برطرف شود.

این مدیر درباره اندیشیدن تمهیدی برای افزایش ارزش کارت‌های تحصیلی دانشجویان تئاتر اظهار داشت: مسئولان معاونت فرهنگی وزارت علوم پیگیر راهی برای نیم بها کردن بلیت‌های نمایشی برای دانشجویان هستند اما امکانات اقتصادی دولت برای کمک سوبسیدی در این زمینه کم است. در این شرایط اقتصادی چشم پوشی گروه‌ها از درآمدها هم دشوار به نظر می‌رسد. امیدوارم اداره کل هنرهای نمایشی و معاونت فرهنگی وزارت علوم با جذب حامیان مالی امکان تخفیف را برای دانشجویان تئاتر فراهم کنند.

اظهارات مسئولان موجب رضایت تمام دانشجویان نشد

در این میان تعدادی از فعالان تئاتر دانشگاهی به بازخوانی اظهارات مدیرکل هنرهای نمایشی در نخستین جلسه هم‌اندیشی پرداختند و پرسش‌هایی مطرح کردند که بعضا مخالفت جدی و رد نظرات یکدیگر را در پی‌ داشت.

گلایه از اجرایی نشدن وعده‌های جلسه نخست

رضا شاهبداغی، نمایش‌نامه نویس جوان بیان کرد: در جلسه اردیبهشت ماه شما با دانشجویان وعده‌هایی مطرح شد و قرار بر این بود که اداره کل هنرهای نمایشی در راستای ایجاد شرایط فعالیت از فارغ‌التحصیلان نخبه بهره بیشتری ببرد. بویژه در زمینه قضاوت جشنواره‌ مناطق به جای گروهی که گویی داوری به شغل آن‌ها تبدیل شده و در طول سال نه متنی می‌نویسند و نه نمایشی کارگردانی می‌کنند؛ اما چنین اتفاقی نیفتاد.

مخالفت مدیرکل با انتقاد مطرح شده

این اظهارنظر با مخالفت مدیرکل هنرهای نمایشی مواجه شد و طاهری در توضیح بیان کرد: داوری جشنواره مناطق شرایط خاص خود را می‌طلبد و با استفاده از دانشگاهیان متفاوت است. داوران مناطق باید مقبولیت داشته باشند و ما در این میان نقش همسان‌سازی داریم. از سویی تمام شرایط داوران توسط یک شورا تعیین می‌شود.

شاهبداغی تاکید کرد: مسئله دقیقا این است که ملاک انتخاب افراد مشخص نیست.

طاهری در پاسخ گفت: برای داوری باید داور بفرستیم.

شاهبداغی خاطرنشان کرد: اما نه کسی که آخرین کار صحنه‌ای یا نویسندگی‌اش به دهه ۶۰ بازمی‌گردد و از آن زمان تا امروز ارتباطی با تئاتر کشور نداشته است.

مدیرکل هنرهای نمایشی در پاسخ اظهار داشت: ما امسال در استان‌ها هیچ اعتراض جدی به تصمیم داوران را شاهد نبودیم و تشخیص اینکه چه فردی شرایط داوری دارد با مرکز هنرهای نمایشی است. اینکه داور جشنواره تئاتر فجر چه فردی باشد بر عهده دبیر این رویداد است و خاصیت مجموعه چنین شیوه‌ای را ایجاب می‌کند.

وی افزود: اینکه شما در جلسه قبل پیشنهادی مطرح کردید محترم و قابل بررسی است؛ مثل پیشنهاد آقای باباشاهی که معتقد بود بهتر است تعدادی از دانشجویان برای کسب تجربه در کنار داوران اصلی حضور داشته باشند.

طاهری تصریح کرد: در جلسه گذشته پیشنهاد استفاده از فارغ‌التحصیلان را شنیدیم و بررسی شد اما این به معنای مسجل بودن و پذیرش نظر شما نیست.

ناصر حبیبیان در ادامه این گفتگو از یوسف باپیری، مدیر جلسه و مسئولان خواست تا اجازه دهند طرح پرسش شود و اظهار داشت: ۸۰ درصد آنچه در جلسه مطرح شد کلی گویی بود و نکته جدیدی نداشت. نکته درباره داوری‌ها اینجاست که وقتی فرد دلیل رد شدن متن خود را از داوران جویا می‌شود، به جای تشریح مکتوب و فنی دلایل جواب می‌آید: مگر جشنواره ادینبرو کار شما را رد می‌کند دلیل می‌آورد؟

در این بین دانشجویی بیان کرد: دو سال است متن من در جشنواره رد می‌شود اما داوران دلیل نمی‌آورند.

حبیبیان به صحبت ابتدایی باباشاهی اشاره کرد و گفت: پیشنهاد می‌کنم دانشجویان را به جای «بنزین» که می‌سوزد از بین می‌رود به «اکسیژن» تشبیه کنید که ادامه حیات را نوید می‌دهد.

دانشجویی دیگر در همین رابطه بیان کرد: غبارروبی از سالن‌ها بیشتر درو کردن محل‌ها برای ایجاد کافی‌شاپ به نظر می‌رسد و از خرداد گذشته تا امروز هیچ اتفاقی نیفتاده است.

رضا رشاد یکی دیگر از کارگردانان منتسب به تئاتر دانشگاهی که در این جلسه هم‌اندیشی حضور داشت؛ گفت: جای تاسف دارد که سالن‌های دور افتاده و بدون مخاطب را به دانشجویانی می‌دهیم که امروز چرخ سالن‌های نمایشی را می‌چرخوانند.

دانشجویی دیگر بیان کرد: شما بیشتر کلی‌گویی می‌کنید و این در حالی‌ست که وقتی یک مدیر برنامه‌های خود را بیان می‌کند بازه زمانی بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت را برای پیش‌برد اهداف در نظر می‌گیرد و علاوه بر آن باید برای برنامه‌ها ضمانت اجرا وجود داشته باشد.

سیاوش قائدی، دبیر هفدهمین دوره جشنواره تئاتر دانشگاهی خطاب به مدیرکل‌ هنرهای نمایشی گفت: دلیل گلایه‌های دانشجویان مشکلات باقی مانده از گذشته است که به شما ارثرسیده و اگر مدیران‌تان به شبهات پاسخ می‌دادند شاید امروز با گلایه‌های کمتری مواجه بودیم.

وی ادامه داد: مثلا من خیلی علاقه دارم بالاخره بتوانم آقای قادری را از نزدیک ببینم که چرا درباره مسائل پژوهش در اداره کل توضیح نمی‌دهند. یا مسئول استان‌های اداره کل هنرهای نمایشی باید پاسخگوی شبهات بوجود آمده باشند.

قائدی تصریح کرد: اینطور به نظر می‌رسد که بین حرف تا عمل فاصله وجود دارد و ما باید این فاصله را کم کنیم.

این فعال دانشجویی اظهارداشت: من به این خاطر برای برگزاری جلسه‌های مشترک مدیرکل هنرهای نمایشی با دانشجویان جنگیدم که نگاه جدید بوجود بیاید و شاهد افرادی نباشیم که سی‌سال کارمند هستند و فرار است سی‌سال داوری آثار هنرمندان جوان را برعهده داشته باشند.

یکی از دانشجویان در انتها پیشنهادی خطاب به مدیران مطرح کرد و گفت: بد نیست مانند شهرداری تهران که گاهی برای پروژه‌های خود تاریخ تعیین می‌کند شما هم اعلام کنید برنامه‌های اعلام شده ظرف چه مدت اجرایی خواهد شد. حداقل بهتر است اختصاص فقط یک سالن را وعده دهید تا اعتماد از دست رفته دانشجویان بازگردد.

پس از اتمام صحبت‌های دانشجویان، ناصر باباشاهی از همه درخواست کرد تا موارد مورد نظر خود را در قالب یادداشت به دفتر کانون تئاتر دانشگاهی ارائه کنند تا رسیدگی شود. این مدیر سپس به همراه حسین طاهری در حلقه دانشجویان به گفتگو پرداختند که تا محوطه بیرونی مجموعه تئاترشهر ادامه داشت.