ذاکریان در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد:
فلسطینی‌ها بر اساس تابعیت خون، حق بازگشت به وطن را دارند/ تفسیر ترامپ از سیاست و حقوق بین‌الملل کاملاً غلط است
از منظر کنوانسیون حقوق پناهندگان افرادی که به هر دلیلی اعم از جنگ و مخاصمه از کشور خود به اجبار یا اختیار خارج شده‌اند، می‌توانند به موطن خود بازگردند.
«مهدی ذاکریان» استاد حقوق بین‌الملل در تشریح ابعاد حقوقی و سیاسی تصمیم ترامپ در لغو حق بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمین‌های اشغالی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: تحلیل اقدام رئیس جمهوری آمریکا در مورد لغو حق بازگشت آوارگان فلسطینی به اراضی اشغالی، از دو منظر حقوقی و سیاسی می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد. از حیث سیاسی باید توجه شود که اعراب و اسرائیل در موضوعاتی نظیر مالکیت قدس، مالکیت سرزمین‌ها، شناسایی دولت فلسطین، مساله حقوق فلسطینی‌های مسلمان و غیر مسلمان ساکن مناطق اشغالی در سال ۱۹۴۸ و غیره با یکدیگر اختلاف بنیادین دارند. رژیم صهیونیستی در این بین زیر بار پذیرش دولت مستقل فلسطینی نرفته و حتی مدعی است که ساکنان سرزمین‌های اشغالی با اختیار خودشان خانه و کاشانه خود را رها کرده‌اند.
وی ادامه داد: اسرائیل بارها اعلام کرده است که فلسطینی‌ها توسط آنها از آنجا بیرون رانده نشده‌اند اما واقعیت این است که آنها به دلیل منازعات و مخاصمات مسلحانه از سرزمینشان فرار کردند و در بخشی هم با توسط به زور از سوی رژیم صهیونیستی به بیرون از وطنشان رانده شدند. آنها حتی قدس را پایتخت خود می‌دانند و مجموع این مولفه‌ها باعث شده تا صلح سراسری برقرار نشود و نهایتاً روسای پیشین آمریکا در این مسیر، قرارداد اسلو را به امضاء رساندند. در این قرارداد سرزمین فلسطین به رسمیت شناخته شده و قرار بر این شد تا مناطقی از آنجا زیر نظر دولت اسرائیل در اختیار فلسطینی‌ها قرار بگیرد اما هیچ دولت فلسطینی به در آنجا به رسمیت شناخته نشد.
در زمان حیات سیاسی «آریل شارون» نقاطی از غزه تخلیه شد و در اختیار تشکیلات خودگردان فلسطینی قرار گرفت اما باز هم اختلاف‌ها به قوت خود باقی ماند. تا جایی که گروه ۴ هم نتوانست این اختلاف‌ها را حل و فصل کرده و به خروجی مشخص برسد و در اینجاست که می‌بینیم امروزه رئیس جمهوری آمریکا از طرح لغو حق بازگشت آوارگان فلسطینی سخن می‌گوید.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به نیت ایالات متحده از لغو حق بازگشت آوارگان فلسطینی، گفت: ترامپ می‌گوید که من به عنوان رهبر آمریکا همانند روسای جمهور قبلی این کشور به دنبال راه حلی برای این موضوع خواهم بود اما سخنان وی مبنی بر اینکه تنها نیم میلیون از فلسطینی‌ها را برای بازگشت به وطنشان به رسمیت می‌شناسد جای تامل دارد. در این راستا باید توجه شود که فلسطینی‌ها دو دسته هستند؛ نخست، کسانی که در اردوگاه سازمان ملل اسکان دارند و از آنجا حقوق دریافت می‌کنند و دوم، کسانی که در کشورهایی مانند کویت، اردن وسایر جغرافیای جهان زندگی می‌کنند و تابعیت آنجا را کسب کرده‌اند. تمامی آنها خود را فلسطینی می‌دانند و خواهان بازگشت به سرزمین‌های اشغالی هستند. اما ترامپ فراتر از هر دو دسته مذکور رفته و تنها به دنبال آن است که نسل اول را به رسمیت بشناسند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اینکه ترامپ اعلام کرده صفت «آواره» از طریق وراثت منتقل نمی‌شود، از حیث حقوقی کاملا غلط است. در حقوق بین‌الملل تابعیت از طریق خاک یا خون اعطاء می‌گردد؛ در حقوق منطقه (خاورمیانه) این انتقال از طریق خون انجام می‌شود و تنها کشورهایی مانند آمریکا و کانادا تابعیت را به واسطه خاک شناسایی می‌کنند.در ایران هم تابعیت بر اساس خاک و خون است اما مجموع این موضوعات باعث نمی‌شود که ترامپ بتواند چنین را مطرح کند. از منظر کنوانسیون حقوق پناهندگان افرادی که به هر دلیلی اعم از جنگ و مخاصمه از کشور خود به اجبار یا اختیار خارج شده‌اند، می‌توانند به موطن خود بازگردند. به یاد داشته باشیم که اسرائیل به اعرابی که سال ۱۹۴۸ در مرزها حضور داشتند اعلام کرده بود که نباید به زبان عربی گفت‌وگو کنند لذا بحث لغو بازگشت هم همانند این موضوع یک نژادپرستی محض به حساب می‌آید.
