تحریم «هنیه» خطاب قرار دادن غیر مستقیم ایران و لبنان بود/ نقش اروپا در پرونده فلسطین محدود است

«علی‌اصغر زرگر» کارشناس مسائل بین‌الملل در تشریح دلایل تحریم اسماعیل هنیه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: تحریم رئیس دفتر سیاسی حماس توسط آمریکا دور از انتظار نبود؛ اگر به گذشته و سوابق اتفاقاتی که در پرونده فلسطین رخ داده نگاهی گذرا بیندازیم، می‌بینیم که این پرونده چند لایه بوده و در مقاطع زمانی مختلف یک رویداد جدید خلق شده است. چندی پیش بحث به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل مطرح شد و امروز شاهد آ‌ن هستیم که تحریم هنیه در دستور کار قرار می‌گیرد؛ از این نظر ایالات متحده به دنبال آن است تا بحث انتقال سفارت خود برای رسمیت بخشیدن به قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی را تایید کند و در فاز دیگر تنها یک خودمختاری نصف و نیمه به فلسطینی‌ها اعطا کند که البته نباید ارتش یا هسته مسلح رسمی در آنجا حضور داشته باشد. رویکرد اروپا هم در پرونده فلسطین مشخص است، چراکه آنها نهایتاً خواستار تشکیل دو دولت در سرزمین‌های اشغالی هستند.

وی ادامه داد: ایالات متحده و اسرائیل معتقدند که باید از سیاست تهاجمی استفاده کنند؛ به عبارتی دیگر آنها فکر می‌کنند که هر چه به جلو گام برمی‌دارند، فلسطینی‌ها مجبور به عقب‌نشینی خواهند بود. از این منظر آنها به دنبال یافتن ابزارهای مختلف برای تغییر وضعیت فعلی در فلسطین هستند. لذا ترور برخی از شخصیت‌های فلسطینی و همچنین تحریم چهره‌ها دیگر ابزارهایی است که اسرائیل و ایالات متحده در دستور کار دارند و حتی به دنبال آن هستند تا میان  غزه و بخش‌های دیگر فلسطین اختلاف‌های بنیادین ایجاد کنند. این سیاست تنها در راستای مشروعیت اسرائیل در دستور کار قرار می‌گیرد.

مقاصد اروپا در پرونده فلسطین بیشتر جنبه اقتصادی دارد و نهایتًا موضوعات حقوق بشری مطرح خواهد شد اما آمریکا با توجه به اینکه در حمایت کامل از اسرائیل برآمده است هیچگونه هماهنگی با کشورهای عربی در این پرونده نخواهد داشت و حتی می‌توانیم بگوییم تحریم اسماعیل هنیه خوشایند ریاض و قاهره خواهد بود.

این استاد دانشگاه با اشاره به موج جدید حملات سیاسی اسرائیل به کشورهای منطقه گفت: اگر به فعال شدن مقام‌های اسرائیل در عرصه سیاسی نگاهی گذرا بیندازیم، می‌بینیم که پس از سفر معاون رئیس‌جمهوری ایالات متحده به مصر، اردن و تل‌آویو شدت عمل صهیونیست‌ها بیشتر شده است؛ به گونه‌ای که حمله‌های لفظی اخیر مقام‌های اسرائیل به لبنان، سوریه، ایران و حتی فلسطین افزایش پیدا کرده که از آن باید به عنوان «خشونت سیاسی» نام ببریم. پس از آن که اسماعیل هنیه نامه‌ای را به رهبری ایران ارسال کرد، می‌بینیم که او در فهرست تحریم‌ها قرار می‌گیرد و از این جهت می‌توان این تحلیل‌ را ارائه کرد که اسرائیل، تهران را به صورت غیرمستقیم تهدیدکرده است. حتی در مورد لبنان هم چنین وضعیتی وجود دارد. تا جایی که در روزهای اخیر «سعد حریری» نخست‌وزیر لبنان اعلام کرده بود که ایران بهتر است ارتباط خود را با بیروت افزایش دهد تا حزب‌الله لبنان؛ از این جهت یکی دیگر از اهداف آنها فاصله انداختن میان ایران و کشورهای دیگر در منطقه است.

اسرائیل به خوبی می‌داند که هرگونه تهدید نظامی علیه لبنان و سرزمین‌های دیگر هزینه‌زا خواهد بود. از این جهت برای جلوگیری از پیچیدگی در منطقه، اسرائیل به دنبال نقش‌آفرینی بیشتر عربستان خواهد بود. در مقابل، جریان‌هایی معتقدند که اروپایی‌ها می‌توانند پرونده صلح فلسطین را به نتیجه برسانند و حتی به نمونه کنشگری فرانسه در مساله کناره‌گیری سعد الحریری اشاره می‌کنند اما باید بدانیم که دولت‌های قاره سبز نمی‌خواهند تعامل آنها با کشورهای عربی و اسرائیل با مشکل مواجه شود؛ از این جهت نفوذ و علاقمندی آنها را نمی‌توان برطرف کننده موانع صلح فلسطین دانست.

وی در پایان در پاسخ به این پرسش که آیا اروپا می تواند در پرونده فلسطین نقش جدی ایفا کند یا خیر، تصریح کرد: آرایش اروپایی‌ها در منطقه به صورتی است که فرانسه و بریتانیا می‌توانند بیشترین کنشگری را داشته باشند اما باید توجه داشت که لندن بیشترین همسویی را با آمریکا خواهد داشت. فرانسه از گذشته و پس از سایکس‌پیکو در لبنان نفوذ داشته و به موازات آن آلمان به عنوان کنشگر جدید وارد پرونده‌های منطقه شده است؛ درست است که این کشورها در میان دولت‌های اروپایی دارای وزن سیاسی بالایی هستند اما نمی‌توانند بیش از حد در سیاست‌های آمریکا تاثیر بگذارند. از سوی دیگر، اسرائیل و ایالات متحده نشان داده‌اند که تاثیرپذیری بالایی از تصمیمات اروپا نخواهند داشت. لذا باید منتظر سناریوی جدید تل‌آویو و آمریکا در پرونده فلسطین باشیم که راهبردهای انحرافی در منطقه هم می‌تواند مکمل آن باشد.