بررسی ابعاد سیاسی و حقوقی تنش دیپلماتیک روسیه و آمریکا؛
باوند: تحریم مسکو به جای استعفای ترامپ مطرح شده است/املاک و اموال روسیه در آمریکا در اختیار حافظ منافع قرار می‌گیرد
تعطیلی اماکن دیپلماتیک روسیه توسط آمریکا به معنای قطع روابط میان دو کشور نیست بلکه سفارت در واشنگتن به کار خود ادامه می‌دهد و املاک روسیه در اختیار حافظ منافع قرار می‌گیرد.
«داوود هرمیداس باوند» تحلیلگر ارشد مسائل آمریکا در تشریح ابعاد مختلف تعطیلی اماکن دیپلماتیک روسیه در خاک ایالات متحده در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: در چارچوب تنش‌های واشنگتن و مسکو و با استناد به این‌که روسیه در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا دخالت کرده، قرار بر این شد تا تعداد کارکنان و دیپلمات‌های روسیه در ایالات‌متحده کاهش پیدا کند؛ در مقابل شاهد بودیم که فدراسیون روسیه و شخص «ولادیمیر پوتین» این موضوع را نادیده گرفت و اقدام متقابل انجام نداد. اصل موضوع از آنجایی شروع شد که تحریم‌های کنگره علیه روسیه وضع و حتی اختیارات «دونالد ترامپ» در خصوص ارائه تخفیف یا کاهش تحریم‌های روسیه به حداقل رسید. ترامپ در انتخابات سال ۲۰۱۶ اعلام کرده بود که رابطه با روسیه را یک سرمایه می‌داند و در مقابل شاهد هستیم که از زمان ورود وی به کاخ سفید تا به امروز انتقادهای گسترده‌ای مبنی بر ارتباط وی با مسکو صورت گرفته است.
وی ادامه داد: این وضعیت ادامه داشت، تا زمانی که هفته‌های گذشته روسیه اعلام کرد تعداد ۸۰۰ نفر از دیپلمات‌های آمریکا باید خاک این کشور را ترک کنند و در آ‌نجا بود که نمایی از جنگ سرد به تصویر کشیده شد. باید به خاطر داشته باشیم در زمان جنگ سرد هم چنین حالت‌هایی وجود داشت و در وضعیت کنونی هم کُنش و واکنش‌های مربوطه، همان فضا را خلق کرد.
این استاد دانشگاه با اشاره به ابعاد حقوقی این پرونده عنوان کرد: مساله دیگر ابعاد حقوقی این موضوع است، بسیاری معتقدند که قطع روابط صورت گرفته یا این‌که اموال روسیه به غارت رفته است اما با رجوع به عرف دیپلماتیک و قواعد بین‌المللی می‌توان گفت چنین حالتی اتفاق نیفتاده است. به گونه‌ای که املاک و اموال روسیه در خاک ایالات متحده تماماً توسط حافظ منافعی که مشخص می‌شود، حفظ خواهد شد و در اختیار آن قرار می‌گیرد. به عنوان مثال در ایران، سفارت سوئیس حافظ منافع ایالات‌متحده است و در خاک آمریکا، پاکستان حافظ منافع ایران به حساب می‌آید. از این جهت نمی‌توان گفت که اموال روسیه تماماً توسط ایالات‌متحده ضبط شده یا به غارت رفته است.
وی افزود: درست است که فروپاشی شوروی اتفاق افتاد و بسیاری از قطعنامه‌ها با حضور روسیه و آمریکا صادر شد، اما زمانی که شوروی در کوبا، مصر و لیبی ورود پیدا کرد، این استراتژی‌ها از بین رفت و تا حدود زیادی جنگ سرد معنای خود را از دست داد. این بازه زمانی از سال ۱۹۴۹ تا ۱۹۶۵ را در بر می‌گیرد که به نوعی این روابط تیره و تار شد. به این جهت باید گفت که همچنان رگه‌هایی از جنگ سرد را در روابط میان روسیه و آمریکا به چشم می‌بینیم. از این جهت عده‌ای معتقد هستند که تنش میان این دو کشور افزایش خواهد یافت.
با نگاهی به وضعیت تنش میان واشنگتن و مسکو می‌فهمیم که روسیه و آمریکا در حال تقابل با یکدیگر و نشان دادن عکس‌العمل هستند. در این بین کمیسیون مشترک در آمریکا تشکیل شد و کنگره ایالات متحده تحریم‌های جدید علیه روسیه وضع کرد که این نشان می‌دهد عکس العمل متقابل میان دو دولت ادامه خواهد داشت.
باوند در پایان خاطرنشان کرد: در حالت فعلی می‌توان این پرونده را به دیوان بین‌المللی دادگستری (I.C.J) ارجاع تا مورد رسیدگی قرار بگیرد؛ اما مساله مهم این است که روسیه صلاحیت اجباری دیوان را قبول ندارد و این موضوع مانع از پیگیری خواهد شد. بحث اصلی که به عنوان فلسفه این تنش باید مورد نظر قرار گیرد، درگیری و اختلاف‌نظر میان روسیه و آمریکا و «تضاد منافع» است. به صورتی که بالتیک، لتونی، استونی و لیتوانی روزی تحت امر شوروی بودند اما امروز به اتحادیه اروپایی پیوسته‌اند و پرونده‌هایی مانند ناتو، اوکراین و حتی سوریه باعث ایجاد تقابل میان هر دو کشور شده است. بنابراین تنش در حالت فعلی و ماه‌های اخیر ادامه خواهد داشت و احتمال تند شدن آن در ابعاد بین‌المللی و حقوقی وجود دارد.
