وخامت اقتصاد و اعدام شیخ نمر مکمل خیزش در شرق عربستان است
اقدام‌های سعودی‌ها باعث به وجود آمدن کسری بودجه در عربستان شده که به دنبال آن سطح رفاه اجتماعی و انجام پروژه‌های عمرانی با مشکل روبه‌رو شده که این موضوع هم به ادامه و حتی تندتر شدن اقدامات شیعیان شرق عربستان دامن می‌زند و هزینه بسیار گزافی را برای عربستان به بار خواهد آورد.
«اصغر زارعی» کار‌شناس مسائل منطقه‌ای در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با اشاره به ادامه اعتراض‌ها در مناطق شرقی عربستان که پس از اعدام شیخ نمر باقر النمر، روحانی برجسته شیعه رخ داد، بیان کرد: اعدام شیخ نمر علاوه بر اینکه بازتاب‌های زیادی در سطح منطقه‌ای و جهانی داشت، موجب به وجود آمدن تظاهرات گسترده در مناطق شمال و شمال شرق عربستان مانند عوامیه، القطیف، دمام و الظهران شد که عموماً شیعه‌نشین و مملو از منابع سرشار نفت و گاز هستند و سرمایه‌های بی‌شمار آل سعود زیر پای شیعیان این کشور قرار دارد اما متاسفانه با توجه به اینکه رقمی حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از جمعیت عربستان را شیعیان تشکیل می‌دهند، شاهد آن هستیم که این جمعیت از کمترین امکانات رفاهی و حقوق اجتماعی در این کشور برخوردار هستند و جالب اینجاست که بیشترین سرکوب نیروهای امنیتی و نظامی آل سعود در این مناطق طرح‌ریزی و عملیاتی می‌شود.
وی ادامه داد: در سال‌های گذشته به خصوص در پنج سال اخیر شاهد این بوده‌ایم که سناریوهای مختلفی برای سرکوب شیعیان در مناطق شرقی عربستان طراحی شد و تعداد زیادی از آن‌ها همچنان در زندان‌ها به سر می‌برند اما هیچ‌گونه عکس‌العملی از سمت نهادهای بین‌المللی حقوق بشر صورت نگرفت. به گونه‌ای که براساس آخرین آمار‌ها که از سوی این نهاد‌ها و حتی عفو بین‌الملل منتشر شده است، دو کشور بحرین و عربستان بالا‌ترین آمار زندانی سیاسی در کشورهای منطقه و جهان را به خود اختصاص داده‌اند اما اظهارنظرهای نهادهای بین‌المللی از سطح توصیه بالا‌تر نرفته است که این جای تعجب دارد.
از زمانی که شیخ نمر در بازداشت بود، گمانه‌زنی‌های متعددی برای به اجرا درآمدن حکم اعدام وی صورت گرفت و این موضوع دور از ذهن نبود اما اینکه به یک‌باره چنین فاجعه‌ای آن هم در ابعاد گسترده صورت گیرد، همه را مبهوت کرد و همین موضوع باعث به را افتادن چنین اجتماعاتی در شرق عربستان شد که بدون تردید این اقدام‌ها ادامه‌دار خواهد بود که دامنه آن به اکثر نقاط منطقه کشیده خواهد شد.
این کار‌شناس مسائل خاورمیانه با بیان اینکه اوضاع داخلی و به خصوص معیشیتی شهروندان عربستان در بسیاری از نواحی این کشور با مشکلات بسیار زیادی در سال‌های اخیر مواجه شده است، گفت: سعودی‌ها در طول تاریخ دو بار اقدام به کاهش تعمدی قیمت نفت کردند که نخستین اقدام آن‌ها در جریان جنگ تحمیلی ایران و عراق بود و دومین مرتبه آن در چند سال اخیر بود که قیمت نفت از ۱۱۵ دلار به حدود ۳۰ دلار رسید و نه تنها به اقتصاد خود بلکه به پیکره مالی سایر کشورهای منطقه هم ضربه وارد کرد و این همین مساله باعث به وجود آمدن کسری بودجه در این کشور شده که به دنبال آن سطح رفاه اجتماعی و انجام پروژه‌های عمرانی با مشکل روبه‌رو شده که این موضوع هم به ادامه و حتی تندتر شدن اقدام‌های شیعیان شرق عربستان دامن می‌زند که هزینه بسیار گزافی را برای عربستان به بار خواهد آورد.
وی در پایان در پاسخ به اینکه آیا ائتلاف عربستان با کشورهای عربی سرکوب سایر شیعیان در کشورهای عربی را به وجود خواهد آورد یا خیر، گفت: قطعاً اعدام شیخ نمر یک تکه از پازل سناریوهای دنباله‌دار آن‌ها است و از حدود یک ماه قبل آل سعود بحث ائتلاف ضد تروریستی را که کشورهایی مشتمل از مالی تا مالزی را دربرمی‌گرفت، راه‌اندازی کرد. نکته اینجاست که این کشور‌ها، کشورهایی کم تاثیر در مناسبات و قدرت‌های منطقه‌ای هستند و تنها حدود ۱۰ کشور از آن استقبال کردند که سعی دارد از آن به عنوان یک حربه تبلیغاتی استفاده کند و ناامن سازی منطقه را به جمهوری اسلامی ایران نسبت دهد تا بتواند بار فشار‌ها را حتی برای مدت کوتاهی از روی دوش خود خالی کند. اما آنچه که مسلم است این خواهد بود که مشی کشورهای مرتبط با عربستان همانند افکار و سیاست‌های ریاض خواهد بود. لذا بدون تردید اگر شیعیان در کشورهای دیگری هم علیه این اقدام‌ها خیزش کنند، برخوردهایی با فراز و فرودهای متفاوت از ناحیه آن‌ها صورت خواهد گرفت اما مدل و شدت آن متفاوت خواهد بود.