زنگنه در گفتوگو با ایلنا تشریح کرد:
ابعاد مستندسازی خلع سلاح حزبالله در جنوب لیتانی/ نگاه بیروت و تلآویو به ماهیت مراحل فرایند خلع سلاح مقاومت لبنان
کارشناس مسائل منطقه گفت: دولت لبنان دریافته است که تنها نیرویی که میتواند در برابر زیادهخواهیهای اسرائیل مقاومت کند، حزبالله است.
صباح زنگنه، کارشناس مسائل منطقه در تشریح ابعاد فرایند مستندسازی خلع سلاح حزبالله لبنان در جنوب رود لیتانی در گفتوگو با ایلنا اظهار کرد: باید توجه داشت که موقعیت حزبالله در شرایط کنونی به دلایل متعددی مستحکمتر و قدرتمندتر شده است. یکی از این دلایل، همکاری مؤثر و هماهنگ حزبالله با ارتش لبنان است؛ بهگونهای که در مناطقی که مقرر بود به ارتش تحویل داده شود، این اقدام بهطور کامل انجام گرفته است. افزون بر این، رفتارهای اسرائیل و ارتش صهیونیستی عملاً افشا شده و ادعاهای این رژیم درباره برخی مناطق لبنان (مبنی بر اینکه این مناطق مراکز ذخیره سلاح یا محل استقرار نیروهای حزبالله هستند) با همکاری حزبالله و ارتش لبنان بیاساس و نادرست بودن خود را نشان داده است. این روند، هم ارتش لبنان را بیش از پیش متوجه میزان دروغپردازیهای اسرائیل کرده و هم برای دولت لبنان و ناظران بینالمللی، واقعیتهای میدانی را بهروشنی آشکار کرده است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، دولت لبنان به این جمعبندی رسیده که هیچ نیرویی به غیر از حزبالله قادر به آزادسازی سرزمینهای اشغالی لبنان نیست؛ به بیان صریحتر، دولت لبنان دریافته است که تنها نیرویی که میتواند در برابر زیادهخواهیهای اسرائیل مقاومت کرده و سرزمینهای اشغالی را آزاد کند، حزبالله است. همزمان، حزبالله نیز اعلام کرده که از سلاح خود در داخل لبنان استفاده نخواهد کرد و آن را علیه هیچ جمعیت یا گروه لبنانی بهکار نخواهد گرفت. این جریان همچنین آمادگی خود را برای فراهمسازی تدریجی زمینههای آزادسازی مناطق اشغالی لبنان اعلام کرده و تأکید دارد که مبنای اقداماتش، تدوین و اجرای یک برنامه جامع دفاعی در چارچوب امنیت ملی لبنان است. در این راستا حزبالله تصریح کرده که اگر دولت لبنان بتواند چنین طرح یا استراتژی را تدوین و ارائه کند که در آن امنیت و منافع ملی لبنان تضمین شده و آمادگی لازم برای دفاع از استقلال و امنیت کشور وجود داشته باشد، در آن صورت این جریان حاضر است رویکرد خود را تغییر دهد و درباره موضوع سلاح وارد مذاکره شود.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: با این حال، تا زمانی که اشغال سرزمینهای لبنان ادامه دارد، حزبالله معتقد است اساساً موضوعی برای گفتوگو درباره خلع سلاح وجود ندارد. هر زمان که دولت و ارتش لبنان آمادگی خود را برای دفاع از استقلال کشور و مقاومت در برابر تجاوزهای اسرائیل اعلام کنند، حزبالله نیز آمادگی لازم را برای گفتوگو درباره سلاح خود خواهد داشت. در کنار این مسائل، با رفتوآمد نمایندگان آمریکا به لبنان (که بهزودی بار دیگر نمایندهای از سوی واشنگتن وارد این کشور خواهد شد) شاهد فضاسازی و تبلیغات گسترده علیه سلاح حزبالله هستیم. محور اصلی این رفتوآمدها، موضوع سلاح حزبالله و اجرای مراحل بعدی توافقاتی است که میان دولت لبنان و نمایندگان این کشور، بهویژه رئیس پارلمان لبنان، انجام شده است. با این حال، شرایط نسبت به گذشته بسیار متفاوت شده و اکنون مباحثی همچون ترسیم مرزهای میان لبنان و سرزمینهای اشغالی یا تشکیل کمیتههای مذاکره میان دو طرف، تحت فشار نمایندگان آمریکا مطرح است.
وی افزود: گفتوگوها درباره ترتیبات خروج و برقراری توافقات امنیتی میان لبنان و اسرائیل، همچنان محل بحث و اختلافنظر است. در حال حاضر، کمیتهای که تشکیل شده متشکل از یک نماینده از سوی اسرائیل و یک نماینده از دولت لبنان است. نماینده لبنانی معرفیشده، شخصیتی است که گرایشهای سیاسی او کاملاً روشن و آشکار است. از همین رو، از سوی نبیه بری و حزبالله پیشنهاد شده است که دو عضو غیرنظامی دیگر نیز به این کمیته افزوده شوند تا در مذاکرات میان لبنان و اسرائیل حضور داشته باشند. در این چارچوب، این پرسشها مطرح است که نگاه اسرائیل به این روند چیست؟ آیا مرحله اول به پایان خود نزدیک شده و مرحله دوم ماهیت متفاوتی دارد؟ همچنین آیا پیششرطهایی برای پذیرش مرحله دوم از سوی حزبالله وجود دارد؟ و اساساً پس از فرض پایان مرحله اول، چه اقدامات سیاسی باید انجام شود و واکنش و رویکرد حزبالله در قبال مرحله دوم چه خواهد بود؟
نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی گفت: واقعیت این است که مرحله اول، شامل آزادسازی مناطقی در جنوب رودخانه لیتانی بود که این مرحله بهخوبی اجرا شد و حزبالله عملاً این مناطق را به ارتش لبنان تحویل داد. مرحله دوم، به بحث تشکیل کمیتههایی برای حلوفصل مسائل امنیتی و نظامی میان لبنان و اسرائیل مربوط میشود که با ورود نماینده آمریکا، عملاً باید وارد این مرحله شوند. با تشکیل این کمیته و ترکیبی که به آن اشاره شد، این مرحله نیز شکل خواهد گرفت. اسرائیل بهدنبال ایجاد مناطق خلع سلاحشده یا مناطق حائل میان لبنان و اسرائیل است؛ مناطقی که در آنها هیچگونه تسلیحات و هیچ نیروی نظامی (اعم از نیروهای مقاومت، احزاب لبنانی یا حزبالله) حضور نداشته باشد. گفتوگوها اکنون در این مرحله متمرکز است که چه اقداماتی باید صورت گیرد. حزبالله تأکید میکند تا زمانی که حملات اسرائیل ادامه دارد و هر روز شاهد ترور افراد و شخصیتهای لبنانی هستیم، آمادگی ورود به مرحله تشکیل این کمیته و دستیابی به نتایج آن را نخواهد داشت؛ چراکه از نگاه حزبالله، امنیت نسبت به مباحث حقوقی و گفتوگوهای کلی امنیتی در اولویت قرار دارد.
زنگنه در پایان خاطرنشان کرد: در عین حال، نوعی آرامش نسبی در میان سران دولت فعلی لبنان، بهویژه رئیسجمهور و تا حدودی نخستوزیر، ایجاد شده است. آنها مشاهده کردهاند که حزبالله با مسئولیتپذیری بالا به نقش و وظایف خود عمل کرده و میکند. حزبالله نیز بارها اعلام کرده که سلاحش متوجه مردم لبنان نیست و در اختلافات و درگیریهای داخلی از آن علیه لبنانیها استفاده نخواهد کرد و کارکرد این سلاح صرفاً در برابر اسرائیل تعریف میشود. در شرایط کنونی، حزبالله حتی آمادگی دارد که سلاح خود را در مراسم و تجمعاتی که برگزار میکند، به نمایش نگذارد و تظاهرات بدون سلاح انجام شود که این اقدام میتواند نشانهای از یک مرحله آرامش و توافق باشد. مراحل بعدی نیز منوط به ارائه طرحی از سوی دولت برای حمایت، تأمین امنیت لبنان و تضمین منافع ملی کشور خواهد بود.
