قبرس؛ پایگاه راهبردی اسرائیل برای مقابله با نفوذ ترکیه در شرق مدیترانه
تنش میان ترکیه و اسرائیل در شرق مدیترانه وارد مرحله تازهای شده است؛ تلآویو با سرمایهگذاری گسترده در جنوب قبرس و تقویت همکاری با یونان، تلاش میکند نفوذ رو به گسترش ترکیه را مهار کند.
به گزارش ایلنا به نقل از «الدفاع العربی»، در پی تحرکات سریع اسرائیل در قبرس و یونان، سطح تنشها میان آنکارا و تلآویو در شرق مدیترانه بهطور قابلتوجهی افزایش یافته است. تحلیلگران منطقهای نسبت به تلاش این رژیم برای تبدیل جزیره قبرس به «حیفای جدید» با هدف مهار نفوذ فزاینده ترکیه ابراز نگرانی میکنند.
ترکیه در حال حاضر تنها قدرت منطقهای است که میتواند طرحهای اسرائیل در شرق مدیترانه را به چالش بکشد. اسرائیل نیز با درک این واقعیت، تقویت همکاریهای استراتژیک با قبرس و یونان را در اولویت خود قرار داده و میلیاردها دلار در زیرساختهای امنیتی و اقتصادی بخش جنوبی قبرس سرمایهگذاری کرده است. هزاران ملک توسط اتباع اسرائیلی خریداری و به مراکز جمعیتی و نظامی تبدیل شدهاند.
در همین راستا، اسرائیل سامانههای پیشرفته پدافند هوایی «باراک MX» با برد ۴۰۰ کیلومتر را در قبرس مستقر کرده است؛ سامانهای که توان رهگیری پهپادها، جنگندهها و موشکهای کروز را دارد و بخشی از شبکه هشدار و اطلاعاتی اسرائیل در شرق مدیترانه محسوب میشود. همزمان، همکاریهای نظامی میان تلآویو و آتن نیز عملا به سطح یک اتحاد استراتژیک برای مهار ترکیه رسیده است.
پیروزی نامزد اپوزیسیون در انتخابات شمال قبرس، که با شکست گزینه حامی حزب عدالت و توسعه ترکیه همراه بود، ضربه غیرمنتظرهای به آنکارا وارد کرد. برخی تحلیلگران از دخالت غیرمستقیم اسرائیل در انتخابات قبرس شمالی برای حمایت از اپوزیسیون سخن میگویند؛ موضوعی که بار دیگر قبرس را به کانون رقابت منطقهای بدل کرده است.
از سوی دیگر، اختلافات اقتصادی میان آنکارا و نیکوزیا نیز تشدید شده است. ترکیه به مشارکت قبرس در پروژه بازسازی غزه به ارزش ۷۰ میلیارد دلار اعتراض کرده و آن را تلاشی برای کاهش نفوذ ترکیه در پرونده فلسطین میداند. منابع انرژی و پروژههای اتصال برق در شرق مدیترانه نیز عامل تنشهای جدید هستند.
کارشناسان منطقه بر این باورند که تحولات اخیر، آغاز فصل تازهای از رقابت قدرت در شرق مدیترانه است؛ جایی که ترکیه و اسرائیل در محور اصلی آن قرار دارند و قبرس به نقطهای راهبردی برای فشار تلآویو تبدیل شده است. پیروزی اپوزیسیون در قبرس شمالی و افزایش نقش ترکیه در پروندههای سوریه و غزه نیز زمینه را برای احتمال رویارویی نظامی میان دو طرف فراهم کرده است.
برخی تحلیلگران هشدار میدهند که منطقه در آستانه ورود به مرحلهای از تنش گسترده قرار دارد و رویارویی ترکیه و اسرائیل- که تاکنون همچون «آتشی زیر خاکستر» پنهان مانده- در صورت تداوم روند کنونی، ممکن است هر لحظه شعلهور شود.