آیا اسرائیل جنگ را به سوریه منتقل می‌کند؟
با پایان جنگ غزه، اسرائیل به دنبال جبران شکست‌های استراتژیک خود است و کارشناسان هشدار می‌دهند که دمشق و جنوب سوریه ممکن است به صحنه جدیدتری از خشونت و فشار این رژیم تبدیل شوند.
به گزارش ایلنا، شبکه الجزیره در مقاله‌ای نوشت: با پایان جنگ غزه، جهان چشم به آغاز فصلی جدید در منطقه دوخته است؛ دوره‌ای که بر پایه صلح و ثبات بنا شده و رئیس‌جمهور آمریکا نیز در سخنرانی خود در شرم‌الشیخ و سران منطقه و جهان با حضور در مراسم امضای توافق پایان جنگ، این موضوع را تایید کردند. با این حال، واقعیت‌های میدانی و سیاسی منطقه، به ویژه سیاست‌های کابینه راست‌گرای افراطی اسرائیل، نشانه‌های خوش‌بینی را محدود می‌کند.
رژیم اسرائیل، پس از ناکامی‌های استراتژیک در جنگ دو ساله غزه که باعث خسارات سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیک فراوان شد، به‌دنبال جبران موقعیت خود در منطقه است. کارشناسان می‌گویند این وضعیت، به شدت نیروی محرکه افراطیون راست‌گرای اسرائیل برای جستجوی عرصه‌های جدید خشونت و بهره‌برداری از ضعف‌های منطقه‌ای تبدیل شده است. در نگاه اسرائیل، سوریه یکی از مهم‌ترین عرصه‌ها برای اعمال سیاست‌های استراتژیک و کاهش فشار داخلی محسوب می‌شود.
چرا سوریه؟ تحلیل‌ها نشان می‌دهد سوریه چند دلیل کلیدی برای اهمیت استراتژیک دارد:
۱. محوریت ژئوپلیتیک: سوریه قلب پروژه اسرائیل برای تغییر نقشه خاورمیانه و تجزیه کشورهای منطقه بر اساس خطوط قومی و مذهبی است. دینامیک‌های سوریه می‌توانند به سایر کشورهای منطقه مانند عراق، ترکیه و ایران منتقل شوند.
۲. پروژه‌های عملیاتی ویژه: اسرائیل پروژه‌هایی مانند «گذرگاه داوود»، «گذرگاه انسانی سویداء» و «منطقه حائل جنوب سوریه» را در دست اجرا یا طراحی دارد که برخی از آنها مانند منطقه حائل در جنوب، منابع و نیروی نظامی اختصاص یافته‌اند.
۳. ضعف داخلی و ناپایداری: سوریه هنوز تحت کنترل چهار نیروی رقیب است و ساختارهای سیاسی و اجتماعی آن شکننده‌اند، به‌طوری که احتمال انفجار بحران‌ها و تغییر معادلات وجود دارد.
۴. بهانه خلأ امنیتی: اسرائیل با محدود کردن بازگشت قدرت دمشق به جنوب، از «خلأ امنیتی» برای توسعه نفوذ و پروژه‌های خود استفاده می‌کند.
اسرائیل، بر اساس این تحلیل‌ها، دو گزینه اصلی را در سوریه دنبال می‌کند: جنگ یا پذیرش شرایط تحقیرآمیز، که شامل عقب‌نشینی از مناطق جنوب سوریه و حتی تهدید دمشق و منابع حیاتی آن است. این استراتژی بر اساس قدرت اسرائیل و ضعف سوریه طراحی شده و هدف آن جلوگیری از بازگشت نفوذ ایران در جنوب سوریه است.
در این شرایط، بسیاری از کارشناسان و ژنرال‌های پیشین اسرائیلی معتقدند که این رژیم هیچ تمایلی به توافق امنیتی با دمشق ندارد؛ زیرا این توافق، آزادی عمل اسرائیل را محدود کرده و آنها را مجبور به عقب‌نشینی از موقعیت‌های راهبردی خواهد کرد.
از سوی دیگر، برنامه‌های ترامپ برای ایجاد یک نظام امنیتی جدید در خاورمیانه، با هدف کاهش نفوذ ایران و روسیه در سوریه، با واقعیت‌های میدانی همخوانی کامل ندارد. واشنگتن تنها حمایت محدود از دمشق دارد و فشار اسرائیل بر سوریه با هدف تامین منافع خود ادامه خواهد یافت.
خطر اصلی برای سوریه، ادامه حاکمیت راست‌گرایان افراطی اسرائیل و تحقق پروژه‌هایی است که از دیدگاه آنها اهداف دینی و تاریخی دارد؛ پروژه‌هایی مانند «گذرگاه داوود» و «اسرائیل بزرگ» که دمشق و جنوب سوریه را به کانون تغییر معادلات منطقه تبدیل کرده است.
