استاد دانشگاه بیروت در گفت‌وگو با ایلنا:
رؤیای اسرائیل بر ادغام همه جانبه در منظومه عربی متمرکز شده است/ ناتوی عربی، ابزار جدید آمریکا برای جایگزینی در ناکامی‌های منطقه
استاد دانشگاه بیروت گفت: پس از خروج افسار گسیخته آمریکا از افغانستان، تلاش اسرائیل برای تشکیل ائتلافی که منافع و موقعیت آن را در خاورمیانه تضمین کند، دو چندان شده است. در پی وقوع جنگ اوکراین، نیاز به نفت شرق مدیترانه تشدید شد که همین امر مجددا توجه آمریکا را به این منطقه پس از ایده خروج از آن در دوره قبل معطوف کرد.
«وسیم اسماعیل»، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی لبنان در ارزیابی از تلاش‌ها برای تشکیل ناتوی عربی و تکاپوی رژیم صهیونیستی در این زمینه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت: معتقد هستم که تشکیل ناتوی عربی به دلیل آشکار شدن مقدمات لازم برای این پروژه ممکن است به زودی به یک واقعیت عملی تبدیل شود، چرا که دشمنی با رژیم اسرائیل دیگر یک موضع جامع در میان دولت‌های عربی نیست.
اسماعیل افزود: بسیاری از کشورهای عربی به سرعت و با اقدام‌های تحریک‌آمیز به سمت عادی‌سازی حرکت می کنند. از سوی دیگر، دشمنی با ایران در نتیجه وابستگی و سرسپردگی رژیم‌های عربی به آمریکا که امنیت رژیم صهیونیستی را در رأس اولویت‌های خود قرار می‌دهد، عمیق‌تر شده است. اسرائیل همچنین از طریق ایجاد روابط دوجانبه با مصر، اردن و بسیاری از کشورهای حوزه خلیج‌فارس به منظومه منطقه‌ای که نیازهای نفتی غرب را تأمین می‌کند، نفوذ کرده است و به همین دلیل دفاع از رژیم صهیونیستی و پیوستن به یک پیمان دفاعی با آن یک نیاز حیاتی شده است تا موقعیت جهانی آنها در صورت حمله تحت تأثیر قرار نگیرد.
این استاد دانشگاه لبنانی درباره اهداف اسرائیل از تشکیل ناتوی عربی گفت: رویای اسرائیل از دهه ۹۰ قرن گذشته بر ایده عادی‌سازی و ادغام همه‌جانبه در سیستم تأثیرگذار کشورهای عربی متمرکز شده است. این رژیم از یک طرف می‌خواهد کشورهای مخالف با عادی‌سازی را محاصره کند و از سوی دیگر به دنبال آن است تا کشورهای عربی دیگر را ملزم به دفاع از خود کند، زیرا توانایی‌های لازم برای مقابله همزمان با چند کشور را ندارد. علاوه بر این، تمرکز بر حوزه نظامی و روابط عمیق با غرب و آمریکا سیطره بر اعراب و کنترل گرایش‌های کشورهای منطقه را برای این رژیم آسان‌تر می‌کند؛ به ویژه اینکه صحبت از سازمانی مشابه ناتو به مفهوم تعهد به مبانی، اصول و دستورالعمل‌های متناسب با رژیم بنیانگذار و دولت حامی آن یعنی اسرائیل و ایالات متحده خواهد بود.
اسماعیل در پاسخ به پرسشی درباره موضع غرب و آمریکا در قبال این موضوع و اینکه آیا غرب خواهان چنین ائتلافی است یا خیر گفت: پس از خروج افسار گسیخته آمریکا از افغانستان، تلاش اسرائیل برای تشکیل ائتلافی که منافع و موقعیت آن را در خاورمیانه تضمین کند، دو چندان شده است. در پی وقوع جنگ اوکراین، نیاز به نفت شرق مدیترانه تشدید شد که همین امر مجددا توجه آمریکا را به این منطقه پس از ایده خروج از آن در دوره قبل معطوف کرد.
ایالات متحده ممکن است در ائتلاف جدید ابزاری حیاتی بیابد که در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای می‌توان به آن اعتماد کرد، علاوه بر این تنش‌های بین‌المللی کنونی بین ایالات متحده، روسیه و چین ممکن است این ائتلاف را به ابزاری تبدیل کند که بتوان از طریق آن راه روسیه به کشورهای عربی را قطع کرد.
وی افزود: اما درباره اتحادیه اروپا، من فکر نمی‌کنم که این اتحادیه توانایی پذیرش یا رد پروژه‌ای مانند پروژه اسرائیل را داشته باشد. جنگ در اوکراین ضعف و ناتوانی اروپا را در رقابت آشکار کرد و حساسیت و نیازهای نفت و گاز این اتحادیه را نشان داد که این موضوع می تواند آن را به پذیرش هر اقدامی که ممکن است از مشکلات اروپا در زمستان آینده بکاهد، وادار کند.
این استاد دانشگاه لبنان در ادامه در تحلیل موضع کشورهای عربی و جهت‌گیری‌های آنها در این راستا گفت: ما نمی‌توانیم همه این کشورها را در یک دایره قرار دهیم. به عنوان مثال تحرک اخیر قطر نشان‌دهنده تلاش برای تحمیل این دیدگاه بوده است که با تلاش ناتو هم‌سو نیست. دولت کویت نیز عادی‌سازی با رژیم صهیونیستی را رد کرده و متعهد به روابط خارجی خود مطابق با اصل حسن همجواری و رد عادی‌سازی است. اما کشورهای عربستان سعودی و امارات و همچنین بحرین و اردن، موضع مثبت خود را در قبال این ائتلاف یا ناتوی عربی آشکار کرده‌اند و در سفر آتی «جو بایدن»، رئیس جمهوری آمریکا به منطقه بر این موضع تاکید خواهد شد.
وی افزود: البته هر کدام از این کشورها دلایل خاص خود را دارند. به عنوان مثال، عربستان ممکن است با موضع‌گیری مثبت برای تشکیل ناتوی عربی به دنبال کسب رضایت آمریکا از «محمد بن سلمان» و پذیرش ولیعهدی او باشد. در مورد اردن باید بگویم که چنین موضعی برای این کشور عادی است، زیرا تجسم عینی عمق روابط اسرائیل با یک کشور عربی است.
اسماعیل در پایان در پیش بینی از سرانجام تشکیل یک پیمان نظامی عربی گفت: ممکن است دستاوردها کمتر از حد انتظار باشد اما در هر حال، رژیم صهیونیستی از نقاط ضعف کشورهای عربی حامی عادی‌سازی آگاه است و همواره آنها را وادار می‌کند تا این رژیم را یک نمونه عالی پیشرفت، رفاه و اثربخشی بین‌المللی بدانند.
