سامان کریمیشاد: بازار طلا در ایران تابع اونس نیست؛ اقتصاد داخلی، موتور اصلی نوسانهاست!
به گزارش ایلنا؛ با وجود افت قیمت جهانی طلا در هفتههای اخیر، بازار داخلی برخلاف روند جهانی به مسیر افزایشی خود ادامه داده است. این واگرایی قیمتی، بار دیگر توجه تحلیلگران را به این حقیقت جلب کرده که طلا در ایران بیش از آنکه به اونس جهانی وابسته باشد، تابع شرایط اقتصادی و انتظارات داخل کشور است. موضوعی که این روزها در کنار نوسانات نرخ ارز، به چالشی جدی برای بازارهای مالی، کسبوکارها و برنامهریزی اقتصادی تبدیل شده است.
در همینباره با دکتر سامان کریمیشاد، کارشناس بازارهای مالی، گفتگو کردیم تا دلایل این تناقض قیمتی، چشمانداز ماههای پیشرو و مهمترین متغیرهای اثرگذار بر بازار طلا و سکه را بررسی کنیم.
*چرا با وجود کاهش اونس جهانی، طلا و سکه در ایران گران شدند؟
« سامان کریمیشاد» در پاسخ به این پرسش گفت: « این تناقض ظاهری در اقتصاد ایران چیز عجیبی نیست. بازار داخلی فقط به اونس جهانی واکنش نشان نمیدهد؛ سه متغیر مهمتر شامل نرخ دلار آزاد، انتظارات تورمی و ریسکهای سیاسی- اقتصادی نقش اصلی را بازی میکنند. هنگامی که دلار افزایش مییابد یا فعالان بازار درباره آینده نگرانی دارند، فشار خرید بر طلا بیشتر میشود، حتی اگر اونس جهانی کاهش پیدا کرده باشد.در واقع طلا برای ایرانیها بیش از آنکه یک کالای جهانی باشد، یک سپر محافظ در برابر بیثباتی است.»
*روند صعودی طلا و سکه ادامهدار است؟
بازار هیچوقت یکطرفه نمیماند. اگر عدم قطعیتهای سیاسی، کسری بودجه و رشد نقدینگی ادامه پیدا کند، فشار صعودی همچنان غالب خواهد بود. اما هر نقطهای از گشایش، چه در روابط خارجی و چه در سیاستهای ارزی میتواند دورههای اصلاح و کاهش را ایجاد کند.
با این حال، با توجه به روند فعلی اقتصاد جهانی و داخلی، در میانمدت احتمال ادامه روند افزایشی بیشتر است، هرچند در مسیر بدون شک اصلاح و نوسان نزولی نیز رخ میدهد.»
*مهمترین عوامل ایجاد نوسان در بازار طلا و سکه از نگاه کریمیشاد
این کارشناس بازارهای مالی، چهار عامل کلیدی را منشأ اصلی نوسانات معرفی میکند:
1. نااطمینانی سیاسی و بینالمللی
هر خبر منفی فوری روی انتظارات اثر میگذارد و تقاضای پناهگاهی را بالا میبرد.
2. کسری بودجه و رشد نقدینگی
خَلق پول بدون پشتوانه، طبیعی است که به سمت بازار داراییها از جمله طلا و ارز حرکت کند.
3. سیاستهای ارزی غیرشفاف و تقاضای سفتهبازی
وقتی مردم آینده نرخها را نمیدانند، خرید هیجانی جایگزین تحلیل میشود.
4. کمعمقی بازارهای مالی و نبود ابزارهای پوشش ریسک
به دلیل ضعف ابزارهای مالی، بخش بزرگی از نقدینگی به سمت طلا، سکه و دلار هدایت میشود.
*تأثیر نوسان طلا و ارز بر اقتصاد و اصناف
« کریمیشاد»، نوسانات شدید را «سم تولید» توصیف کرده و افزود: « بنگاهها نمیتوانند برنامهریزی بلندمدت انجام دهند. هزینه مواد اولیه بالا میرود، قدرت خرید مردم کاهش مییابد و اصناف بین گرانی کالا و کاهش مشتری گرفتار میشوند. نتیجه چنین وضعیتی همان رکود تورمی است—هم قیمتها بالا میماند و هم فروش کاهش پیدا میکند.»
*چه اقداماتی میتواند ثبات بازار طلا و ارز را تضمین کند؟
او معتقد است راهحل این وضعیت فقط در کنار هم قرار گرفتن چند سیاست کارآمد است:
انضباط مالی و کنترل کسری بودجه
ثبات و شفافیت در سیاست ارزی
بهبود روابط خارجی و افزایش دسترسی به ارز
تقویت بازار سرمایه و توسعه ابزارهای پوشش ریسک
به گفته او، «اگر این سیاستها بهطور همزمان اجرا شوند، نوسانها تدریجاً منطقیتر میشود و مردم بهجای فرار به سمت طلا و دلار، به سرمایهگذاری مولد فکر میکنند.»
*وضعیت فعلی بازار ارز به روایت سامان کریمیشاد
این کارشناس بازارهای مالی در پایان درباره شرایط بازار ارز گفت: « دلار در ایران آینه انتظارات است. تا زمانی که ریشههای تورم، کسری بودجه و محدودیتهای ارزی بانک مرکزی حل نشود، هر افت شدید نرخ بیشتر شبیه آرامش موقت است تا شروع یک روند پایدار. سیاستهای کوتاهمدت میتوانند بازار را کنترل کنند، اما در بلندمدت اگر عوامل بنیادی اصلاح نشود، فشار برای رشد مجدد نرخ باقی خواهد ماند.»
