بهترین روشهای افزایش بهره وری و درآمد در صنعت تزریق پلاستیک

در سالهای اخیر، صنعت تزریق پلاستیک در ایران با استقبال چشمگیری از سوی تولیدکنندگان و کارآفرینان مواجه شده است. از تولید قطعات کوچک خانگی گرفته تا محصولات صنایع تجهیزات پزشکی، خودروسازی و بستهبندی، پلاستیک به یکی از مواد پرکاربرد در حوزههای مختلف بدل شده و همین موضوع موجب شده تا راهاندازی واحدهای تولیدی مرتبط با این صنعت در دستور کار بسیاری از فعالان اقتصادی قرار گیرد.
در سالهای اخیر، صنعت تزریق پلاستیک در ایران با استقبال چشمگیری از سوی تولیدکنندگان و کارآفرینان مواجه شده است. از تولید قطعات کوچک خانگی گرفته تا محصولات صنایع تجهیزات پزشکی، خودروسازی و بستهبندی، پلاستیک به یکی از مواد پرکاربرد در حوزههای مختلف بدل شده و همین موضوع موجب شده تا راهاندازی واحدهای تولیدی مرتبط با این صنعت در دستور کار بسیاری از فعالان اقتصادی قرار گیرد.
با توجه به افزایش رقابت در بازار و بالا رفتن هزینههای تولید، یکی از دغدغههای اصلی صاحبان کسبوکارهای مرتبط با تزریق پلاستیک، افزایش بهره وری و درآمد در صنعت تزریق پلاستیک است. استفاده از برخی تجهیزات جانبی که شاید چندان ضروری به نظر نرسند مانند گازگیر و آسیاب پلاستیک، میتواند منجر به کاهش ضایعات و در نتیجه افزایش سودآوری شود. گازگیر با رطوبتزدایی از مواد اولیه، باعث کاهش ضایعات شده و آسیاب پلاستیک نیز ضایعات را به گرانولهای قابل استفاده به عنوان مواد اولیه تبدیل میکند. آسیاب پلاستیک نه تنها باعث افزایش بهره وری و کاهش هزینههای تولید میشود، بلکه میتواند به عنوان منبع درآمدی جداگانه نیز برای کارگاهتان در نظر گرفته شود. از بهترین برندهای آسیاب پلاستیک، برند SML (فاران ماشین) میباشند. در این گزارش به بررسی مهمترین راهکارهایی میپردازیم که میتواند به بهینهسازی عملکرد خطوط تولید تزریق پلاستیک کمک کند.
تزریق پلاستیک چیست و در چه صنایعی کاربرد دارد؟
فرآیند تزریق پلاستیک یا «Injection Molding» یکی از روشهای رایج در شکلدهی به مواد اولیه پلیمری است. در این روش، مواد پلاستیکی ذوبشده تحت فشار بالا به درون قالب تزریق میشوند و پس از سرد شدن، شکل موردنظر را به خود میگیرند.
این فرآیند تولید به دلیل دقت بالا، سرعت مناسب و امکان تولید انبوه قطعات، در طیف گستردهای از صنایع مورد استفاده قرار میگیرد؛ از جمله:
-
قطعات خودرو و صنایع وابسته
-
لوازم خانگی و آشپزخانه
-
تجهیزات پزشکی و بهداشتی
-
اسباببازیها و وسایل آموزشی
-
بستهبندی مواد غذایی و دارویی
سرمایهگذاری در تزریق پلاستیک؛ میزان سرمایه و درآمد چقدر است؟
برای ورود به این حوزه، بسته به ظرفیت تولید، نوع دستگاه، قالبها و فضای کارخانه، نیاز به سرمایه اولیهای در حدود ۲ تا ۴ میلیارد تومان وجود دارد. دوره بازگشت سرمایه در این صنعت به عوامل متعددی مانند کیفیت دستگاهها، بهرهوری خط تولید، بازار هدف و مدیریت مواد اولیه بستگی دارد. در شرایط مطلوب، سود خالص میتواند بین ۲۰ تا ۵۰ درصد از هزینههای جاری ماهانه باشد.
در ادامه درآمد تزریق پلاستیک به صورت روزانه برای دوره بازگشت ۵ ساله سرمایه، بر اساس تناژ دستگاه، آورده شده است. شایان ذکر است که این اعداد به صورت حدودی برآورد شدهاند.
درآمد روزانه بر مبنای تناژ دستگاه برای بازگشت سرمایه ۵ ساله |
|
دستگاه ۱۱۰ تن |
۷.۵ میلیون تومان |
دستگاه ۱۵۰ تن |
۸.۵ میلیون تومان |
دستگاه ۱۸۰ تن |
۱۰ میلیون تومان |
دستگاه ۲۳۰ تن |
۱۲ میلیون تومان |
دستگاه ۲۶۰ تن |
۱۳.۵ میلیون تومان |
دستگاه ۳۳۰ تن |
۱۵ میلیون تومان |
دستگاه ۴۰۰ تن |
۱۷ میلیون تومان |
دستگاه ۶۰۰ تن |
۲۴ میلیون تومان |
دستگاه ۸۰۰ تن |
۳۰ میلیون تومان |
دستگاه ۱۰۰۰ تن |
۳۶ میلیون تومان |
راهکارهایی برای افزایش راندمان در صنعت تزریق پلاستیک
در ادامه به چند راهکار عملی برای افزایش بهره وری و درآمد صنعت تزریق پلاستیک، اشاره خواهیم کرد:
1. بهینهسازی طراحی محصول برای قالبگیری سریعتر
یکی از نخستین گامها برای افزایش بهرهوری، بازبینی طراحی محصول است. طراحیهایی که قطعات کمتری دارند یا از فرمهای سادهتری استفاده میکنند، فرآیند قالبگیری را آسانتر کرده و از نیاز به قالبهای متعدد جلوگیری میکنند.
این موضوع نهتنها باعث کاهش زمان چرخه تولید میشود؛ بلکه مصرف مواد اولیه را نیز مدیریت میکند و منجر به صرفهجویی در هزینهها میگردد.
2. ارتقاء طراحی قالب و تنظیم دقیق فرآیند تزریق
کیفیت طراحی قالب نقش تعیینکنندهای در سرعت تولید و دوام تجهیزات دارد. استفاده از سیستمهای خنککنندهی بهینه، انتخاب نقاط تزریق مناسب و تنظیم دقیق فشار، دما و سرعت تزریق از جمله مواردی است که میتواند به کاهش ضایعات و افزایش سرعت تولید کمک کند.
بازنگری منظم در طراحی و استفاده از نرمافزارهای شبیهسازی فرآیند، از اقدامات توصیهشده برای کاهش خطای انسانی و بهبود کیفیت نهایی محصول است.
3. انتخاب دستگاه متناسب با نوع قطعه
دستگاه باید از نظر تناژ، سرعت تزریق، فاصله بین میلها و نوع دستگاه با نوع قطعه همخوان باشد. انتخاب دستگاه بزرگتر یا کوچکتر از نیاز تولید، موجب هدر رفت سرمایه، افزایش مصرف انرژی، استهلاک زودهنگام و کاهش بهرهوری خواهد شد.
4. استفاده از آسیاب پلاستیک برای بازیافت ضایعات
در فرآیند تولید، ضایعاتی مانند راهگاه، قطعات معیوب یا مازاد وجود دارد. با استفاده از آسیاب پلاستیک، این ضایعات مجددا به گرانولهای قابل استفاده در چرخه تولید، تبدیل میشوند. استفاده از آسیاب پلاستیک و بازیافت ضایعات، موجب کاهش هزینههای مواد اولیه شده و در نتیجه سودآوری را افزایش میدهد.
5. استفاده از گازگیر برای کاهش ضایعات
برخی مواد پلیمری نظیر پلیآمید، پلیکربنات و ABS رطوبتپذیر هستند. وجود رطوبت در مواد موجب ایجاد حباب، لکه، کدری یا شکنندگی در قطعه میشود. گازگیر با رطوبتزدایی از مواد اولیه، کمک میکند قطعهای یکنواخت، بدون نقص و با ظاهری مطلوب تولید شود. گازگیر نقش مهمی در کاهش ضایعات، افزایش ثبات کیفیت و کاهش نرخ برگشت از مشتری دارد.
6. پیادهسازی سیستمهای اتوماسیون
اتوماسیون در تخلیه قطعات، کنترل کیفیت تصویری و مانیتورینگ آنلاین دستگاهها، باعث کاهش وابستگی به نیروی انسانی، افزایش سرعت و ثبات کیفیت میشود. بازوهای رباتیک، نوار نقالههای هوشمند و سیستمهای PLC از ابزارهای مهم در این حوزه هستند.
7. نگهداری پیشگیرانه و برنامهریزی تولید
با انجام سرویسهای دورهای و برنامههای نگهداری پیشگیرانه، میتوان از بروز خرابیهای ناگهانی و توقف تولید جلوگیری کرد. برخی از بخشهای دستگاه تزریق پلاستیک باید به صورت روزانه و برخی دیگر به صورت هفتگی و ماهانه چک شوند. داشتن یک چک لیست نگهداری از دستگاه تزریق پلاستیک، به افزایش بهره وری و درآمد از تزریق پلاستیک، کمک میکند.
8. آموزش مستمر نیروی انسانی
اپراتورهایی که آموزش صحیح دیدهاند، قادر به تنظیم دقیق دستگاه، تشخیص بهموقع خطا، و حفظ کیفیت تولید هستند. آموزشهای فنی دورهای برای افزایش آگاهی از مواد جدید، روشهای تزریق و نگهداری دستگاه، باید در دستور کار هر واحد تولیدی قرار گیرد.
9. کنترل کیفیت در تمام مراحل
وجود ایستگاههای بازرسی در طول خط تولید، همراه با ابزارهای اندازهگیری دقیق، کمک میکند مشکلات کیفی در همان ابتدا شناسایی و اصلاح شوند. این موضوع از برگشت کالا، کاهش رضایت مشتری و تحمیل هزینههای اضافی جلوگیری میکند.
10. تحلیل دادههای تولید و پایش شاخصها
استفاده از داشبوردهای تحلیلی برای بررسی نرخ ضایعات، زمان چرخه، مصرف انرژی، نرخ برگشت کالا و کارایی اپراتورها، به تصمیمگیری بهتر مدیران کمک میکند. این اطلاعات میتوانند پایهای برای اقدامات اصلاحی هدفمند باشند.
گامهای ساده اما مؤثر برای ارتقاء کیفیت و سودآوری
صنعت تزریق پلاستیک، فرصتهای اقتصادی قابل توجهی برای فعالان حوزه تولید فراهم میکند؛ اما موفقیت در این مسیر، نیازمند نگاه دقیق و حرفهای به فرآیندها است. استفاده از تجهیزات مناسب، رعایت اصول طراحی، ارتقاء سطح دانش نیروی انسانی و بهرهگیری از تکنولوژی، هرکدام سهم مهمی در افزایش بهره وری و درآمد از تزریق پلاستیک دارند.
در نهایت، رسیدن به سوددهی پایدار در این صنعت، نتیجه تصمیمات هوشمندانه و اجرای راهکارهایی است که شاید ساده بهنظر برسند؛ اما در عمل، بیشترین تأثیر را در موفقیت کسب و کارها دارند.