هر هفته چندین هیئت تجاری ترک به ایران سفر می‌کنند/ در حالی به دنبال توریست هستید که هتل مناسب ندارید
محمت علی ارکان گفت: در تهران که پایتخت ایران است به اندازه انگشتان دست هتل خوب وجود ندارد و در سایر شهرها نیز وضع به همین منوال است.
ایران و ترکیه همواره به دنبال گسترش سطح مبادلات تجاری خود بوده اند و با وجود اختلافات اخیر در قبال اتفاقات منطقه اما همچنان مراودات دو کشور ادامه دارد و در این بین بخش خصوصی نقش اصلی را دارد.
بخش دوم مصاحبه گروه اقتصادی ایلنا با محمت علی ارکان، رایزن بازرگانی سفارت ترکیه که بیشتر به فعالیت های بخش خصوصی دو کشور و راه های گسترش آن پرداخته به شرح زیر است:
جناب ارکان پس از توافق هسته‌ای هیئت‌های تجاری زیادی از طرف ترکیه به ایران سفر کردند حضور این هیئت‌ها نشان از عزم جدی فعالان اقتصادی ترک برای حضور در ایران دارد. آنها برای حضور در بازار ایران به دنبال چه مدل سرمایه گذاری هستند و نقش دولت ترکیه در این بین چیست؟
از ابتدای سال تا به امروز بیش از 50 هیئت تجاری از ترکیه به ایران آمده‌اند و دو کشور این توانایی و اراده را دارند که مدل‌های جدید همکاری‌های اقتصادی به غیر از واردات و صادرات را داشته باشند. یکی از این روش‌ها کشت فرا مرزی و صادرات مجدد از ایران است. دولت ترکیه همواره مشوق سرمایه‌گذاری در سایر کشورها توسط فعالین اقتصادی ترک بوده است اما سرمایه‌گذاران ما همواره چند فاکتور را در نظر می‌گیرند. اول اینکه آیا سرمایه‌گذاری که در کشور ثالث انجام می شود قابل اعتماد است و سیستم حقوقی آن کشور درست و منصفانه عمل می‌کند؟ دوم آن که کشور سرمایه‌‌پذیر چه مشوق‌ها و خدماتی را در اختیار سرمایه‌گذاران خارجی قرار می‌دهد؟ این موارد مهم است. شرکت‌های ما تمام این موارد را آنالیز خواهند کرد و در آخر نتیجه‌گیری می‌کنند که آیا سرمایه‌گذاری در ایران به نفع آنها است یا خیر؟ اما باز هم تاکید می‌کنم نقش دولت ایران و ارائه امکانات به سرمایه‌گذاران ترک بسیار مهم است.
البته باید این را در نظر داشته باشیم ما داریم درباره یک بازه‌زمانی کوتاه مدت صحبت می‌کنیم، زیرا 6 ماه بیشتر از توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌های بین‌المللی نمی‌گذرد. ما اکنون هفته‌ای 3 تا 4 هیئت تجاری در ایران داریم و من مطمئن هستم اگر بستر مناسبی مهیا باشد شرکت‌های ترک تمایل سرمایه‌گذاری در ایران را دارند اما باز هم تاکید می‌کنم برخورد دولت ایران و مشوق‌های در نظر گرفته شده بسیار مهم است.علاوه بر اینکه هیئت‌های تجاری در حال بررسی شرایط ایران هستند برخی شرکت‌ها مانند پارس‌هایات که از شرکت های زیر مجموعه هولدینگ هایات هستند چندین سال است که در ایران سرمایه‌گذاری هنگفتی در زمینه لباس و پوشک کودک انجام داده‌اند. هفته گذشته نیز از بخش علم و صنعت، گروهی به ایران آمدند و با فعالین این حوزه برای توسعه و گسترش پارک‌های علمی و فناوری مذاکره کردند.
با توجه به قراردادها و تفاهم نامه‌هایی که تا به امروز اعلام شده این طور به نظر می رسد که ترکیه بیشتر تمایل دارد در ایران در حوزه انرژی سرمایه گذاری کند. آیا سایر حوزه‌ها برای فعالان اقتصادی ترکیه همانند انرژی جذاب نیست؟
شرکت‌هایی برای سرمایه‌گذاری در زمینه نساجی و پوشاک به دنبال همکاری مشترک با همتایان ایرانی خود هستند که با وجود این فعالیت‌ها نمی‌توان گفت که سرمایه‌گذاران ترک فقط به دنبال حضور در بخش انرژی هستند.
لازم است من در اینجا به نکته‌ای اشاره کنم و آن این است که تجار دو کشور از یکدیگر شناخت کافی ندارند و همین سبب می‌شود با وقوع کوچکترین اتفاق منفی، در مورد آن اغراق شود. ما هزاران نکته مثبت را نمی‌بینیم، اما یک نکته منفی تاثیر زیادی در روابط دو کشور می‌گذارد.
شرکت‌هایی بودند که در ایران تجربه بد و ناموفقی داشتند و یا برعکس، این تجربیات منفی وقتی به گوش ترک‌ها و یا ایرانی‌ها برسد، تاثیر منفی بر ذهن‌ها می‌گذارد. ما تلاش داریم این نقاط منفی را پاک کنیم و نقاط مثبت را برجسته کنیم. اینکه آیا موفق خواهیم شد یا نه آینده آن را مشخص خواهد کرد اما من معتقدم ما در کوتاه‌مدت به این هدف خواهیم رسید.
ما نمی‌خواهیم فقط در پتروشیمی و انرژی در ایران حضور داشته باشیم بلکه همه صنایع برای ما جذاب هستند اما فراموش نکنید این راه بلندی است که در زمان کوتاهی آغاز شده است.
از طرف مقامات مختلف دو طرف صحبت‌هایی در رابطه با احداث مرکز تجارت جهانی مطرح شده است. وضعیت احداث این مرکز اکنون در چه مرحله ای قرار دارد؟
بسیاری از افراد و فعالان اقتصادی از میزان حضور شرکت های ترک در ایران بی خبر هستند. شرکت‌هایی که در حوزه‌های مختلف از جمله نساجی و پوشاک فعالیت دارند اما می‌خواهیم این همکاری‌ها را به صورت حرفه‌ای‌تر و با شرکت‌های قدرتمندتری ادامه دهیم. ما نمی‌خواهیم که به صورت مقطعی و فقط برای صادرات به ایران این کار را انجام دهیم. بر همین اساس با مسئولین ایرانی در این زمینه صحبت‌هایی شده است و امیدواریم بعد از ماه مبارک رمضان این مذاکرات صورت جدی‌تر به خود بگیرد. ما حتی توافقاتی هم در این زمینه داشته‌ایم اما باید این را در نظر داشت که همانطور که ایران، انرژی و نیروی کار ارزان دارد مشکلاتی نیز از طرف اصناف و تولیدکنندگان برای سرمایه‌گذاران خارجی پددید آورد. متاسفانه تولیدکنندگان و اصناف ایرانی از حضور ترک‌ها در حوزه‌های مختلف مخصوصاً صنایع نساجی و پوشاک ترس دارند و این تفکر را دارند که با حضور ما، بازار خود را از دست خواهند داد و بیکار خواهند شد. این وظیفه دولت ایران است که به آنها القا کند این حضور کسب و کار آنها را تهدید نمی‌کند این راه توسعه است و در تمام دنیا در حال رخ دادن است. ما تا به امروز توافقاتی با مسئولین ایرانی داشته‌ایم و به صورت حرفه‌ای در این حوزه حضور خواهیم داشت و قرار است نمایشگاهی نیز در این حوزه برگزار کنیم.
هر ساله تعداد زیادی گردشگر ایرانی به ترکیه سفر می کنند به طوری که اکنون این کشور تبدیل به اولین مقصد توریست های ایرانی شده است اما در مقابل تعداد کمی از توریست های ترکیه به ایران سفر می کنند فکر می کنید علت این امر چیست؟
هر ساله تعداد زیادی از توریست‌های ایرانی به ترکیه سفر می‌کنند اما این تعداد کافی نیست و ما به دنبال افزایش تعداد آنها هستیم. ما هیچ مخالفتی برای سفر اتباع کشورمان جهت تفریح به ایران نداریم اما دولت ایران باید دنبال علل عدم استقبال توریست‌های ترکیه‌ای از این کشور باشند. من هفته گذشته جلسه‌ای با رئیس اتحادیه آژانس‌های مسافرتی ایرانی داشتم به آنها گفتم که مشکل اصلی شما این است که اطلاعات کمی از ایران وجود دارد. من اگر در بین دوستانم از ایران و جاذبه‌های توریستی آن صحبت کنم آنها به این کشور سفر خواهند کرد اما شما این کار را انجام نمی‌دهید و کشورتان را معرفی نمی‌کنید. من به مسئولین ایرانی در حوزه گردشگری هم گفته‌ام که چطور می‌توانند ایران را برای توریست‌ها جذاب کنند. مسئله بعدی این است که ایران زیرساخت‌های کافی برای این کار ندارد. شما اگر بتوانید در کوتاه مدت توریست جذب کنید در کدام هتل می‌خواهید آنها را سکان بدهید. در تهران که پایتخت ایران است به اندازه انگشتان دست هتل خوب وجود ندارد و در سایر شهرها نیز وضع به همین منوال است. پیمانکاران و شرکت‌های توریستی ما حاضر هستند در ایران هتل‌های مناسبی بسازند و حتی آنها را مدیریت کنند اما دولت و بخش خصوصی ایران باید با ما همکاری کنند به طور مثال باید زمین و جای مناسب در اختیار آنها قرار دهند.
شرکت‌های ترکیه‌ای تمایل زیادی برای شرکت در این پروژه‌ها دارند اما این بستگی به همکاری طرف ایرانی دارند. از طرف دیگر باید شرکت‌های هواپیمایی هم تقویت بشوند. به طور مثال شرکت هواپیمایی ملی ایران خیلی دیر مجوز صادر می‌کند. شرکت‌هایی که در زمینه فروش بلیط هواپیما فعالیت می‌کند همیشه از دیر صادر شدن مجوز ناراضی هستند به طوریکه ترجیح می‌دهند وقت و هزینه خود را صرف سایر کشورها کنند.