سعید اشتیاقی در گفتگو با ایلنا:
یک ثبت‌سفارش هم نگرفته‌ایم/ با بازار داخل خط تولید را زنده نگه داشتیم
مدیرعامل شرکت "موج نیکان" و نایب‌رئیس اول اتحادیه موبایل و صوت‌وتصویر تهران، با اشاره به ازسرگیری فعالیت این واحد تولیدی پس از پنج سال وقفه، از چالش‌های تخصیص ارز، نیاز جدی شرکت‌های خودروساز به قطعات و ظرفیت بالای تولید این مجموعه سخن گفت.
سعید اشتیاقی، مدیر عامل شرکت "موج نیکان" در گفتگو با خبرگزاری ایلنا با بیان اینکه این شرکت از سال ۱۳۷۴ فعالیت خود را آغاز کرده است، اظهار کرد: شرکت "موج نیکان" به صورت تخصصی در حوزه تولید تجهیزات الکترونیکی خودرو فعالیت دارد و این مجموعه به عنوان اولین تولیدکننده رادیو پخش و بلندگوی خودرو در ایران شناخته می‌شود.
او افزود: شرکت "موج نیکان" چند روز پیش وارد سی‌سالگی خود شد، با این وجود، طی پنج، شش سال گذشته به‌دلیل مشکلات تسویه حساب از سوی خودروسازان، فعالیت شرکت دچار وقفه شد. موضوعی که باعث شد روند تأمین رادیوپخش برای خودروسازان متوقف شود، در حالی که "موج نیکان" سال‌ها نخستین تأمین‌کننده این حوزه بود و حتی پخش کشویی پیکان را تولید می‌کرد.
مدیرعامل شرکت "موج نیکان" در ادامه گفت: از آنجا که خودروسازان باید درصدی از تولید خود را داخلی‌سازی کنند، وزارت صمت نیز در این مسیر از ما حمایت می‌کند و در حوزه واردات نیز عمده فعالیت ما مربوط به بلندگوهایی است که بخش زیادی از آنها اکنون داخلی‌سازی شده‌اند.
۷۰ تا ۸۰ درصد از تولیداتمان داخلی است
مدیرعامل "موج نیکان" درباره وضعیت تولید و واردات توضیح داد: در حال حاضر بخشی از تجهیزات صوتی خودرو، از جمله مولتی‌مدیای مورد استفاده در دنا و سورن، توسط شرکت ما تولید می‌شود و بخشی نیز از طریق واردات به‌صورت SKD از چین تأمین می‌شود.
او گفت: با این حال، در حوزه بلندگو تقریباً ۷۰ تا ۸۰ درصد از تولیداتمان داخلی است و در صورت تأمین ماشین‌آلات موردنیاز، امکان رسیدن به خودکفایی ۱۰۰ درصدی در آینده نزدیک وجود دارد. با وجود اینکه تکنولوژی تولید بلندگو پیچیدگی بالایی دارد اما ما با فراهم شدن شرایط، می‌توانیم تمام نیاز این حوزه را به‌طور کامل در داخل کشور تولید کنیم.
تفاوت واحدهای احیایی با سایر تولیدکنندگان چیست؟
اشتیاقی با گلایه از روند تخصیص ارز عنوان کرد: "موج نیکان" به‌عنوان یکی از واحدهای احیایی، فعالیت خود را پس از چند سال رکود دوباره آغاز کرده است، اما برخلاف وعده دولت برای حمایت کامل از واحدهای احیاء شده، این حمایت تاکنون محقق نشده است. ما تنها یک سهمیه اولیه دریافت کردیم و در حالی که یکی از خطوط تولید را راه‌اندازی کردم که هنوز حتی یک ثبت‌سفارش با تخصیص ارز دولتی به ما داده نشده و ناچار شدیم با اتکاء به بازار داخلی کار را پیش ببریم.
وی افزود: دغدغه اصلی ما این است که واحد احیاء شده باید نسبت به سایر واحدها در اولویت قرار گیرد، زیرا بدون تخصیص واردات، ادامه تولید امکان‌پذیر نیست. در حال حاضر برای راه‌اندازی خط تولید ۱۰ تا ۱۵ نفر را مشغول به کار کرده‌ام اما بدون تأمین مواد اولیه مجبور به تعدیل آنها خواهم شد. سال گذشته فعالیت ما صفر شده بود و امسال تازه شروع کرده‌ایم، اما حمایتی که وعده داده شده بود عملیاتی نشده است.
مدیرعامل "موج نیکان" در ادامه گفت: این در حالی است که ظرفیت بسیار بالایی داریم؛ زمین ۲۲ هزار متری در شهرک صنعتی کاسپین، ۱۱ هزار متر بنا و سه سالن ۱۵۰۰ متری که از نظر سازه‌ای جزء واحدهای بسیار مجهز محسوب می‌شود.
وی افزود: اکنون با نیروی کار ۱۵ نفره فعالیت می‌کنیم، اما اگر قراردادهایی مثل قرارداد سابکو برای ۲۰ هزار دستگاه رادیوپخش و تولید روزانه هزار بلندگو نهایی شود، می‌توانیم تعداد کارکنان را به زیر ۱۵۰ نفر در مدت کوتاهی افزایش دهیم؛ به شرط آنکه پرداختی‌ها منظم باشد و حمایت لازم صورت بگیرد.
کیفیت محصولات و سخت‌گیری خودروسازان
اشتیاقی درباره کیفیت تولید محصولات این شرکت خاطر نشان کرد: کیفیت کلی محصولات ایران‌خودرو درست است. شاید برخی مردم نسبت به محصول نهایی نقدی داشته باشند، اما باید بدانند که "سابکو" در بخش قطعات به‌شدت سخت‌گیری می‌کند. یک بلندگویی که ما قصد تأمین آن را داریم، باید چند مرحله تست تخصصی را پشت سر بگذارد. در حوزه رادیوپخش نیز به همین شکل. این سخت‌گیری‌ها ضروری و منطقی به نظر می رسد تا خروجی نهایی قابل اعتماد باشد. مردم تصور نکنند که هر تأمین‌کننده‌ای می‌تواند به‌راحتی وارد زنجیره شود؛ ما قبل از گرفتن هر قراردادی باید تست‌های متعدد را پاس کنیم.
وی افزود: در بازار آزاد معمولاً این‌طور است که خریدار ماشین صفر، رادیوپخش را عوض می‌کند و می‌گوید: «شرکتی هست!» این نگاه در ذهن بسیاری از ما بوده اما بنده هم قبل از ورود به حوزه تولید، دو سال پیش همین ذهنیت را داشتم، سال‌ها در بازار بودم و می‌دیدم مشتری‌ها بعد از خرید خودرو به‌سراغ تعویض سیستم صوتی می‌آمدند، اما وقتی وارد تولید می‌شوید می‌بینید واقعیت خیلی متفاوت‌تر است.
مدیرعامل "موج نیکان" ادامه داد: همیشه این سؤال مطرح بود که چرا خودروسازان سمت سیستم‌های اندرویدی نمی‌روند؟ دلیلش موضوع "امنیت" است. دیده‌اید که همین ماه گذشته بعضی تلویزیون‌های برندهای مختلف دچار اختلال شدند؛ این‌ها همگی ناشی از آسیب‌پذیری سیستم‌عامل اندروید هستند. ایران‌خودرو به همین دلیل سراغ اندروید نمی‌رود، چون این سیستم امکان نفوذ دارد، اما در سیستم‌های مبتنی بر ویندوز یا WinCE چنین ریسکی بسیار کمتر است و دسترسی غیرمجاز تقریباً امکان‌پذیر نیست.
اشتیاقی ادامه داد: در چنین شرایطی خودروساز مجبور است این ساختار و امنیت را حفظ کند. به همین خاطر هم سخت‌گیری‌ها شدید است. کیفیت واقعاً خوب است، چون ما مجبوریم از تست‌های متعدد عبور کنیم. البته در بازار ممکن است توقع مشتری این باشد که «خودروی ایرانی می‌خرم، ضبطش را عوض نکنم و سال‌ها کار کند». بله، از نظر عمر مفید، این تجهیزات همین سطح را دارند. اما کسانی که دنبال آپشن‌های خاص مانند کارپلی "CarPlay" هستند، معمولاً سیستم را تعویض می‌کنند؛ این طبیعی است.
وی ادامه داد: خبر خوب اینکه در محصولات جدید دنا و سورن، قابلیت کارپلی "CarPlay" اضافه شده است، یعنی وقتی گوشی را وصل می‌کنید، تصویر و امکانات روی مانیتور خودرو نمایش داده می‌شود.این مسیر نشان می‌دهد که هدف نهایی ما تولید محصولی است که هم کیفیت داشته باشد و هم قابلیت رقابت در بازار را حفظ کند.
اشتیاقی در ارتباط با وضعیت صادرات در این حوزه توضیح داد: در صادرات هم ظرفیت‌های خوبی داریم. طبیعی است کشورهایی که خودرو از ایران وارد می‌کنند، نیازمند تأمین قطعات یدکی همان خودروها نیز هستند؛ به‌ویژه کشورهای همسایه مانند؛ عراق و افغانستان. ما توان و آمادگی ورود به این بازار را داریم و این یک فرصت واقعی برای توسعه صادرات است. اما در شرایط فعلی مهم‌ترین چالش ما نه فروش است و نه مشتری، ایران‌خودرو به‌قدری به قطعه نیاز دارد که مرتب به ما فشار می‌آورد.
وی افزود: مشکل اصلی این بخش موضوع تخصیص ارز و زمان‌بر بودن ثبت سفارش‌هاست. وقتی روزانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ دستگاه خودرو تولید می‌شود، ما باید ثبت سفارش انجام دهیم، ارز تخصیصی بگیریم تا کالا وارد شود، نمونه اولیه تأیید شود تا پس از آن بتوانیم تولید کنیم.
چالش اصلی ما ثبت سفارش است
مدیرعامل "موج نیکان" ادامه داد: از آخرین ثبت سفارش ما بیش از دو ماه گذشته است، این در حالی است که ما یک واحد احیایی هستیم؛ سال گذشته هیچ ثبت سفارش سبزی نداشتیم که با آن خودمان را سرپا نگه داریم. بارها درخواست کرده‌ام که حداقل اولین ثبت سفارش ما سریع‌تر انجام شود تا چرخه تولید روشن بماند، اما پاسخ این است که در نوبت باشید. در حال حاضر در حوزه بازرگانی ۱۸۰ تا ۲۸۰ روز زمان انتظار وجود دارد، وقتی شعار سال حمایت از تولید است، باید یک تفاوتی میان تولیدکننده و واحد صرفاً بازرگانی گذاشته شود. تولید باید جذاب‌تر شود تا حتی فعالان بازرگانی نیز به سمت آن بیایند.
اشتیاقی با اشاره به تامین مواد اولیه مورد نیاز هم عنوان کرد: ما مواد اولیه‌ای که برای تولید رادیوپخش نیاز داریم در حجم ۴۰ تا ۵۰ تایی وارد می‌کنیم، در حالی که پشت این عدد نیروی انسانی وجود دارد. روزی که کار را شروع کردیم، پنج تا شش نفر نیروی جوان سر کار آوردیم و این تعداد در حال افزایش است. بنابراین تأخیر در ثبت سفارش یعنی توقف تولید و فشار مستقیم بر همین نیروی کار.
رویکرد این شرکت جوان‌گرایی و نخبه‌پروری است
وی در ادامه توضیح داد: چالش دیگر این شرکت موضوع نیروی انسانی است. این مسئله در تمام بخش‌ها وجود دارد و ما نیز از آن مستثنی نیستیم، البته در استان قزوین که کارخانه ما قرار دارد، نیروی کار ساده فراوان است و مشکل کمتری احساس می‌شود، اما در تهران، به‌خصوص در حوزه‌های تخصصی مثل نرم‌افزار، با کمبود نیروی خبره مواجهیم.
وی افزود: مجموعه نیکان که هلدینگی با ۱۵ شرکت زیرمجموعه از جمله "موج نیکان" است، همواره رویکرد جوان‌گرایی و نخبه‌پروری داشته و بر همین اساس نیروهای جوان زیادی را جذب می‌کنیم. امروز در مجموعه ما حتی دهه‌هفتادی‌ها و دهه‌هشتادی‌ها به‌طور جدی مشغول به کارند و به عملکردشان ایمان داریم، چرا که این نسل است که آینده کسب‌وکار را ادامه خواهد داد. برخلاف برخی دیدگاه‌ها که معتقدند نمی‌توان به نسل جدید اعتماد کرد، ما تجربه کرده‌ایم که همین جوان‌ها با توان، انرژی و جسارت خاص خود سازمان را پیش می‌برند و واقعاً از همکاری با آنها راضی هستیم.
مدیرعامل "موج نیکان" درباره بازار فروش گفت: به‌تازگی وارد حوزه تولید شده‌ام و برایم این تجربه بسیار جذاب است. اگرچه حدود ۱۵ سال با چین همکاری داشته‌ام و تجربه کار با تولیدکنندگان چینی را دارم، اما اکنون که خودم مستقیماً درگیر فرآیند تولید شده‌ام، جذابیت آن برایم دوچندان شده است. برای مثال، تولید یک بلندگوی خودرویی را در نظر بگیرید، این محصول تقریباً ۱۵ قطعه دارد که به هم متصل می‌شوند و در نهایت بلندگو شکل می‌گیرد. امروز خودم درگیر تولید، مونتاژ و تست این قطعات هستم و این برایم تجربه‌ای منحصر به فرد و هیجان‌انگیز است، هرچند چالش‌های زیادی نیز دارد.
وی افزود: جوانان ایرانی امروز وارد بازار کار شده‌اند و انتظار داریم که حمایت از تولیدکننده فراتر از شرکت‌های خودروسازی باشد و بازار نیز استقبال کند. بازار ما شامل؛ دو بخش اصلی است؛ یکی Before Market که همان فروش به خودروسازان است و دیگری After Market یا بازار کف است، محصولی که به خودروساز می‌فروشیم، الزاماً همان محصولی نیست که در بازار آزاد عرضه می‌شود،
اشتیاقی گفت: به عنوان نمونه در بازار مشتری بیشتر محصولات بر پایه سیستم عامل اندروید و بلندگوی بیضی را می‌پسندد. حجم بازار بسیار بالاست و شاید تصور نکنید، اما به عنوان مثال؛ پراید را در نظر بگیرید، حتی اگر تولید خودرو متوقف شده باشد، نیاز بازار به بلندگوی دایره‌ای جلو حدود ۲۰ هزار عدد است که این نشان می‌دهد ظرفیت و پتانسیل بازار تجهیزات صوتی خودرو بسیار قابل توجه و قابل توسعه است.
