آغاز کشت قراردادی ایران در افغانستان/ چرا برخی کالاها برگشت می‌خورند؟

محمود سیادت، رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان در گفت‌و‌گو با ایلنا در مورد حجم تجارت دو کشور قبل و بعد از حکومت طالبان در افغانستان، گفت: حجم تجارت دو کشور در سال نخست ورود مجدد طالبان به کابل و گرفتن قدرت، با کاهش شدیدی مواجه شد. صادرات ایران به افغانستان در گذشته به بیش از ۳ میلیارد دلار می‌رسید، ولی افت شدیدی کرد.

انتقال دانش ایرانی به افغانستان

رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان با بیان اینکه امیدواریم صادرات ما به این کشور به همان مقدار سابق برسد، گفت: ماهیت و نوع صادرات ایران به افغانستان در حال تغییر است، زیرا با حمایت حکومت افغانستان از تولید داخل برای ایجاد اشتغال مولد و رهایی جامعه از بیکاری گسترده، تعرفه بالایی برای واردات کالا‌های مشابه تولید داخل در این کشور وضع شده است.

سیادت افزود: به همین دلیل، هجوم و علاقه به بحث سرمایه‌گذاری در صنعت در افغانستان به چشم به شکل بسیار چشمگیری افزایش پیدا کرده است. برابر آمار اعلامی وزیر تجارت و صنایع افغانستان، تعداد واحد‌های صنعتی هرات از ۲۰۰ واحد به ۱۲۰۰ واحد در ۴ سال افزایش پیدا کرده است. به همین دلیل صادرات ایران عمدتاً در بسیاری از اقلام از صادرات محصول نهایی به مواد اولیه یا مواد واسطه‌ای تبدیل شده است. از طرفی، صادرات ماشین‌آلات صنعتی، انتقال دانش و تکنولوژی و مباحث نرم‌افزاری و فنی و مهندسی به شدت افزایش پیدا کرده است.

همسایگی با ایران موجب صنعتی شدن افغانستان شد

رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان گفت: یکی از دلایلی که هرات در افغانستان در زمینه صنعتی شدن پیشرو هست، نزدیکی به ایران و بهره‌گیری از خدمات فنی و مهندسی و انتقال راحت‌تر دانش و تکنولوژی است.

سیادت ادامه داد: امروز تحرک و امیدواری به آینده در همه جای افغانستان در بخش‌های مختلف زیرساختی و صنعتی می‌توان مشاهده کرد به دلیل امنیت مناسبی که در این سه سال اخیر در افغانستان حاکم بوده است.

میزان واردات از افغانستان افزایش می‌یابد

رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان در مورد میزان صادرات و واردات ایران به/از افغانستان، گفت: مشکل بزرگ ما با افغانستان عدم توازن بین صادرات و واردات ماست. صادرات ایران به افغانستان حدود ۳ میلیارد دلار است، در حالی که واردات ما از افغانستان ۱۰۰ میلیون دلار است. این عدم توازن همیشه مورد اعتراض مسئولان افغانستانی بوده و مطالبه آنها این است که ما واردات از افغانستان را افزایش بدهیم.

سیادت در مورد کالا‌های صادراتی افغانستان، گفت: تولیدات مختلف افغانستان در حوزه صنعت و معدن در حال حاضر ظرفیت‌های مناسبی برای صادرات به ایران ندارند، اما ظرفیت‌های خوبی در حوزه کشاورزی، دامپروری و باغداری در این کشور هست و بنا داریم که با کشت قراردادی و انعقاد قرارداد در مورد تامین کالا‌های مورد نیاز ما مثل پنبه، گوشت، خوراک دام، کنجد، حبوبات و اقلام مشابه بتوانیم میزان واردات از افغانستان را افزایش بدهیم و به ایجاد اشتغال و امنیت در افغانستان کمک کنیم.

چرا کالاهای ایرانی برگشت می خورند؟

رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان در پاسخ به این سوال که «آیا اتفاق افتاده که کالایی از ایران به افغانستان صادر شود و مورد قبول این کشور نباشد و به ایران برگشت بخورد؟» گفت: گاهی شده که در مورد سبد صادراتی ایران، اقلام پیچیده‌تر و پیشرفته‌تری در بخش‌های صنعتی، ماشین‌آلات صنعتی، دانش و تکنولوژی، کشاورزی و معدن، مورد تقاضای افغانستان بوده ولی کالا‌های صادراتی ما تاییدیه لازم را نداشته است، زیرا ترکیب صادرات افغانستان به سرعت در حال تغییر است.

سیادت ادامه داد: مواردی هم بوده که کالا‌هایی مانند میعانات گازی و هیدروکربن و آهن‌آلات به شکل ترانزیت و صادرات محدود در بین کالا‌های غیر نفتی که از ایران فرستادیم با استاندارد‌هایی که دولت افغانستان تصویب و اجرا کرده، همخوانی نداشته و عمدتاً توسط خود تجار افغانستانی سفارش داده شده و خریداری شده، اما مورد قبول واقع نشده و برگشت خورده است.

شرط حفظ بازار افغانستان برای ایران

رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان در مورد شرط تداوم روند صادرات ایران به افغانستان، گفت: افغانستان می‌تواند بازار کالا و خدمات ایران باشد. ما باور داریم که هم‌تراز با صادرات کالا باید به صادرات دانش، تکنولوژی و به ویژه در حوزه سرمایه‌گذاری و انتقال بخشی از تولید در داخل افغانستان توجه شود.

سیادت افزود: اگر می‌خواهیم در بازار افغانستان بمانیم باید به این موارد توجه کنیم، زیرا کالا‌های صادراتی ما به افغانستان که در حوزه‌هایی مثل صنایع متوسط و تبدیلی با سرمایه‌های متوسط و ضعیف هستند به احتمال زیاد یکی یکی دچار تعرفه‌های سنگین می‌شوند و ادامه صادرات آنها مقدور نخواهد بود. مگر اینکه بخشی از تولید ما یا با سرمایه افغانستانی‌ها یا با سرمایه مشترک به داخل افغانستان منتقل شود تا بتوانیم از مواهب و امتیازات به اصطلاح «تعرفه‌های حمایتی» برخوردار شویم و بتوانیم در این بازار ادامه حضور بدهیم.