فصل جدید روابط اقتصادی ایران و تاجیکستان

به گزارش ایلنا، در مجمع بین‌المللی سرمایه‌گذاری تاجیکستان که  از ۱۴ تا ۱۶ اکتبر امسال مصادف با ۲۲ تا ۲۴ مهر ماه سالجاری در شهر دوشنبه تاجیکستان برگزار می شود، مقامات کشورهای مختلف و سرمایه گذارن جهانی شرکت می کنند و هیئت اقتصادی ایران نیز به ریاست دکتر مدنی‌زاده وزیر امور اقتصادی و دارایی عازم این کشور می‌شود.

 تاجیکستان با برگزاری اجلاس ((همایش سرمایه گذاری دوشنبه۲۰۲۵ )) به استقبال سرمایه گذاران ، توسعه تجارت و اقتصاد و تقویت همکاری های بین المللی می رود.اقتصاد تاجیکستان در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته است. بر اساس گزارش بانک جهانی، تولید ناخالص داخلی (GDP) تاجیکستان در سال ۲۰۲۴ به ۱۴.۲ میلیارد دلار رسیده و رشد اقتصادی آن ۸.۴ درصد بوده است. این رشد، ادامه روند متوسط بیش از ۷.۱ درصدی در دهه گذشته است. GDP سرانه نیز در سال ۲۰۲۴ حدود ۱,۳۴۰.۶ دلار تخمین زده می‌شود. صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی می‌کند که رشد واقعی GDP در سال ۲۰۲۵ به ۶.۷ درصد برسد، در حالی که تورم (تغییر قیمت مصرف‌کننده) حدود ۴.۳ درصد خواهد بود. 

بخش‌های کلیدی اقتصاد تاجیکستان شامل کشاورزی و فرآوری مواد غذایی، آب و هیدروپاور، منابع معدنی و گردشگری است و این کشور پتانسیل بالایی در این حوزه‌ها دارد.

دولت تاجیکستان با استراتژی توسعه ملی ۲۰۱۶-۲۰۳۰، بر اصلاحات ساختاری، بهبود رقابت، محیط سرمایه‌گذاری، دسترسی به فاینانس، کارایی انرژی، تجارت، حمل‌ونقل و اتصال دیجیتال تمرکز کرده تا درآمد داخلی را دو یا سه برابر کند. 

 روابط تجاری ایران و تاجیکستان؛ رشد چشمگیر و توافقات جدید

روابط تجاری بین ایران و تاجیکستان در سال‌های اخیر شتاب گرفته و از ۵۷ میلیون دلار پنج سال پیش به بیش از ۳۰۰ میلیون دلار در سال گذشته رسیده است. بر اساس داده‌های وزارت امور خارجه تاجیکستان، حجم تجارت خارجی تاجیکستان با ایران در سال ۲۰۲۴ به ۳۷۷.۷ میلیون دلار رسیده، که شامل ۱۱۴.۵ میلیون دلار صادرات (از تاجیکستان به ایران) و ۲۶۳.۲ میلیون دلار واردات (از ایران به تاجیکستان) است. 

در ژانویه-نوامبر ۲۰۲۴، این رقم ۳۳۶.۸ میلیون دلار بوده اما سهم ایران از بازار واردات تاجیکستان تنها ۳.۵ درصد است، که نشان‌دهنده پتانسیل رشد بیشتر است. 

 کالاهای اصلی مبادله‌شده شامل محصولات کشاورزی، انرژی، فناوری و مواد معدنی است. هدف دولت‌ها افزایش تجارت به ۱ میلیارد دلار است.

در سال ۲۰۲۵، روابط ایران و تاجیکستان با با امضای  ۲۳ تفاهم‌نامه در زمینه‌های تجارت، انرژی، فناوری، کشاورزی، معدن، دیجیتال، حمل‌ونقل ریلی و مبارزه با تروریسم تقویت شده است.

 این توافقات در سفر دکتر مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور به دوشنبه در ژانویه ۲۰۲۵ (دی ماه سال گذشته) امضا شد و شامل توسعه ترانزیت کالا از طریق بندر چابهار ایران، همکاری در مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی، و برنامه‌های صنعتی و فناوری جدید برای ۲۰۲۵-۲۰۲۷ است. 

لغو روادید بین دو کشور از بهمن ماه سال گذشته 

 اجرایی شده و بیش از ۲۰۰ توافق و تفاهمنامه کلی بین دو کشور امضا شده است. بیش از ۱۶۰ شرکت با سرمایه ایرانی در تاجیکستان فعال هستند و حجم کالاها و خدمات حمل‌شده در سال ۲۰۲۴ نسبت به دو سال قبل ۳.۲ برابر افزایش یافته است.

مجمع سرمایه‌گذاری تاجیکستان می‌تواند نقطه عطفی برای توسعه روابط ایران و تاجیکستان باشد، به ویژه با تمرکز بر سرمایه‌گذاری مشترک در بخش‌های انرژی، کشاورزی و فناوری با وجود چالش‌های اقتصادی تاجیکستان، رشد پایدار و توافقات جدید، چشم‌انداز مثبتی برای تجارت دوجانبه ایجاد کرده است. 

کارشناسان معتقدند که با حذف موانع تجاری و اجرای توافقات، حجم تجارت می‌تواند به سرعت افزایش یابد.