گفتوگوی شاهین حسینی مدیر پژوهش و فناوری پتروشیمی جم با خبرگزاری ایلنا؛
از مدیریت نوآوری تا بومیسازی دانش فنی در صنعت پتروشیمی

مدیر پژوهش و فناوری پتروشیمی جم گفت: بر اساس بررسیهای بازار و تحلیل افقهای آینده در شرکتهای تکنولوژیمحور و رقبای منطقهای، همواره پروژههایی برای تولید گریدهای جدید پلیمری در حال اجراست. پس از تولید نمونه صنعتی، با دریافت بازخورد از مصرفکنندگان و انجام پروژه های بهبود ، محصول وارد فاز تجاریسازی میشود و به مدت ۵ سال تحت پایش قرار میگیرد تا تمامی اصلاحات فنی لازم بر اساس نظرات مشتریان اعمال گردد.
دکتر شاهین حسینی، مدیر پژوهش و فناوری شرکت پتروشیمی جم، در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا با اشاره به نقش راهبردی واحد تحقیق و توسعه در شرکت گفت: رسالت اصلی واحد R&D در تمامی شرکتهای صنعتی، مدیریت تکنولوژی است. این نقش در سالهای اخیر با توجه به ترندهای بینالمللی گسترش یافته و مفاهیم نوآورانه نظیر مدیریت نوآوری نیز به فعالیتهای آن افزوده شده است. وی افزود در شرکت پتروشیمی جم، با حمایت مدیریت محترم ارشد و همچنین تکیه بر توانمندیهای متخصصان داخلی و پیادهسازی فرآیندهای نوآوری مبتنی بر استاندارد بینالمللی ISO 56002، زیرساخت مناسبی برای تبدیلشدن به یک مرکز نوآوری (Innovation Center) فراهم گردیده است. این امر نهتنها موجب خلق فرصتهای ارزشآفرین برای سهامداران محترم، بلکه در شرایط کنونی کشور، میتواند تا حد زیادی خلأ ارتباط با شرکتهای صاحب لایسنس را در حل مشکلات عملیاتی و تولید جبران کند.
ساختار و سیر تحول واحد تحقیق و توسعه
دکتر حسینی با اشاره به شکلگیری این واحد در سال 1391 گفت: واحد تحقیق و توسعه شرکت پتروشیمی جم ابتدا با تمرکز بر بخشهای تحقیقات شیمیایی و پلیمری تأسیس شد. اما در ادامه و با در نظر گرفتن نیازهای استراتژیک، بخشهای جدیدی نظیر تجاریسازی، تحقیقات بازار و اخیراً حوزه تحقیقات هوش مصنوعی (AI) به ساختار آن افزوده شدهاند. وی توضیح داد که پروژههای این واحد، متناسب با بخشهای تخصصی، و بر اساس سند استراتژیک شرکت، بنچمارکینگ با شرکتهای مشابه داخلی و منطقهای و نیز رفع گلوگاههای تولید و عملیات اولویتبندی و مدیریت میشوند.
تولید گریدهای جدید و پایش کیفیت
در خصوص دستاوردهای تحقیقاتی در حوزه توسعه و تولید محصولات جدید، دکتر حسینی گفت: بر اساس بررسیهای بازار و تحلیل افقهای آینده در شرکتهای تکنولوژیمحور و رقبای منطقهای، همواره پروژههایی برای تولید گریدهای جدید پلیمری در حال اجراست. پس از تولید نمونه صنعتی، با دریافت بازخورد از مصرفکنندگان و انجام پروژه های بهبود ، محصول وارد فاز تجاریسازی میشود و به مدت ۵ سال تحت پایش قرار میگیرد تا تمامی اصلاحات فنی لازم بر اساس نظرات مشتریان اعمال گردد.
جهش در تحقیقات کاتالیست
دکتر حسینی با تاکید بر اهمیت تحقیقات کاتالیستی در صنعت پتروشیمی گفت: واحد تحقیقاتی کاتالیست شرکت با تکیه بر نیروی انسانی متخصص و زیرساختهای مناسب، پروژههای ارزندهای را در حوزه کاتالیستهای شیمیایی و پلیمری پیش برده است. این پروژهها نهتنها منجر به رفع گلوگاههای تولید شدهاند، بلکه با جایگزینی و یا بومیسازی دانش فنی کاتالیستهای کلیدی، مسیر صرفهجویی ارزی و استقلال استراتژیک را هموار کردهاند.
وی اظهار امیدواری کرد که یکی از مهمترین پروژه های صنعتی مربوطه در آینده نزدیک تکمیل شده و شرکت را از واردات یکی از کاتالیست های استراتژیک بینیاز سازد.
پیشتازی در هوش مصنوعی صنعتی
دکتر حسینی با اشاره به اقدامات برجسته شرکت در حوزه AI گفت: پتروشیمی جم با حمایتهای مدیریت محترم عامل و معاونت محترم تولید و عملیات، و با بهرهگیری از تخصص تیم داخلی، یکی از شرکتهای پیشرو در پیادهسازی عملیاتی الگوریتمهای AI در صنعت پتروشیمی کشور است. وی از ثبت اولین پتنت کشوری در زمینه طراحی و پیادهسازی پایلوت یک Soft Sensor جهت مانیتورینگ برخط واحدهای عملیاتی به عنوان یکی از دستاوردهای مهم یاد کرد و افزود: با توجه به نتایج مثبت این پروژه، موضوع ثبت دانش فنی در سطح بینالمللی نیز در دستور کار قرار گرفته است.
همکاریهای علمی-صنعتی داخلی و بین المللی
مدیر پژوهش و فناوری پتروشیمی جم اشاره نمود همکاری نسبتا خوبی با مراکز تحقیقاتی هم در داخل و هم در خارج از کشور برقرار کردهایم و اظهار داشت شناخت و درک متقابل از قابلیت های خود و طرف مقابل در ایجاد ارتباط های پژوهشی- صنعتی بعنوان نقطه عطفی در تداوم این همکاری ها بویژه در شرایط کنونی کشور می باشد. وی در ادامه به برخی افتخارات بینالمللی این واحد اشاره کرد: کسب عنوان یکی از ۳۰ تحقیق اثرگذار صنعتی سال برای یکی از پروژههای کاتالیستی شرکت پتروشیمی جم، در سال ۲۰۲۲ از سوی نشریه معتبر ACS و همچنین انتخاب یکی از مقالات پژوهشی در حوزه پلیمر، به عنوان یکی از پربازدیدترین مقالات منتشر شده در سایت علمی Elsevier .
آینده ای روشن با پروژه های ارزش آفرین
دکتر حسینی در بخش پایانی این گفتوگو تاکید کرد: صنعت پتروشیمی، برای حفظ رقابتپذیری و مدیریت زنجیره ارزش، نمیتواند خود را از فناوریهای روز دنیا جدا کند. اگرچه تحریمها موانعی ایجاد کردهاند، اما با حمایت سهامداران، مدیریت محترم ارشد شرکت و بهرهگیری از ظرفیت و تجارب علمی-صنعتی موجود، میتوان اقدامات مهمی را در مسیر توسعه رقم زد ضمن آنکه با بهبود فضای کسب و کار کشور و بهبود شرایط بین المللی، پیش بینی های لازم جهت همکاری های موثر بین المللی در خصوص به جریان انداختن پروژه های ارزش آفرین صورت پذیرفته است.
شبکهسازی با دانشگاهها؛ پلی به سمت نوآوری
در پایان، دکتر حسینی با اشاره به نقش ارتباطات علمی در پیشبرد پروژهها گفت: با ایجاد شبکهای میان متخصصان شرکت، دانشگاهها و پژوهشکدهها، ضمن بهرهبرداری از نظرات تخصصی، امکان شناسایی و جذب نخبگان نیز فراهم شده است. این تعاملات، در قالب آییننامههای داخلی، به حل مسائل عملیاتی و ارتقاء سطح دانش فنی کمک شایانی میکند.