در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
بده بستان سیاسی ترکیه با آب / مقابله ترک‌ها با نفتی‌های منطقه
عضو هیات مدیره فدراسیون صنعت آب گفت: در سال‌های اخیر ترکیه از این حربه برای بده‌بستان سیاسی استفاده می‌کند، یعنی همان حربه‌ای که کشورهای خاورمیانه سال‌ها از نفت استفاده کردند. به صراحت موضوع استفاده از ابزار آب را اعلام کرده به طوری که اردوغان سال 2013 در یک سخنرانی اظهار کرد که اگر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نفت دارند، ما آب داریم.
رضا حاجی‌کریم در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در خصوص پروژه گاپ اظهار داشت: ترکیه در دهه 80 میلادی پروژه عظیم گاپ را تعریف کرده و در آن پروژه تعداد زیادی سد از جمله ایلیسو، تعدادی شهرک صنعتی، 3 فرودگاه و یک نوع طرح آمایش سرزمینی در حوزه تعریف کرد. رقم سرمایه‌گذاری در این پروژه حدود 30 میلیارد دلار است که بخشی از آورده دولت و بخشی نیز از سوی بخش خصوصی ترکیه تامین شده است.
وی افزود: تاثیر این پروژه روی کشور ما غیرمستقیم است چون عمدتا حوضه تاثیرگذاری آن بر رودخانه‌های دجله و فرات است، اما باتوجه به اینکه اگر آب این رودها کم شود در پایین‌دست و جنوب عراق نیز باعث ریزگرد و تغییرات جمعیتی و اقلیمی اساسی می‌شوند، روی کشور ما هم تاثیرگذار خواهد بود.
عضو هیات مدیره فدراسیون صنعت آب تصریح کرد: در سال‌های اخیر ترکیه از این حربه برای بده‌بستان سیاسی استفاده می‌کند، یعنی همان حربه‌ای که کشورهای خاورمیانه سال‌ها از نفت استفاده کردند، به صراحت موضوع استفاده از ابزار آب را اعلام کرده به طوری که اردوغان سال 2013 در یک سخنرانی اظهار کرد که اگر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نفت دارند، ما آب داریم و این قدرت‌نمایی آبی و سرانه بالای ترکیه در حوزه آب را به طور عیان به رخ بقیه منطقه می‌کشد، در این راستا ما هم در این سال‌ها جز نگاه کاری نکرده و هیچ توان دیپلماتیکی را ارائه ندادیم.
وی درباره بهترین اقدام غیر از دیپلماسی برای متاثر نشدن از این پروژه‌ها گفت: واقعیت اینکه در این حوزه غیر از اقدام دیپلماتیک کار دیگری نمی‌توان انجام داد، دیپلماسی هم موضعی نیست که فقط ایران و ترکیه در آن حضور داشته باشند عراق و سوریه هم باید در مذاکرات حضور داشته باشند و منطقه را به صورت توسعه پایدار و نه توسعه مستقل ببینند.
حاجی‌کریم بیان داشت: در حال حاضر فقط باید از رایزنی‌های دیپلماتیک استفاده کرد، البته همین مسئله را عراق در پروژه زاب و مهار آب‌های مرزی حوزه گرمسیری با ما دارند. خود عراق و سوریه نیز با هم تعارضاتی دارند، بنابراین همه اینها باید در قالب دیپلماسی منطقه‌ای جامع دیده شود در غیر این صورت هر کشوری راه خود را می‌رود.
وی تاکید کرد: باید در نظر داشت که ترکیه هم حتما از تغییرات اقلیمی، جمعیتی، اجتماعی و سیاسی که بواسطه سدسازی‌ها دارد متاثر خواهد شد. به هرحال جمعیتی که تحت‌تاثیر این اقدامات و بی‌آبی قرار می‌گیرند جابجا خواهند شد و مهاجرت می‌کنند، به همین دلیل سدسازی ترکیه حتما گریبان خودشان را هم خواهد گرفت، اما اگر قرار باشد راه دیگر برویم این است که باید آنقدر قدرتمند شویم که بتوانیم بر اقدامات این کشور تاثیرگذار باشیم اما فعلا در حوزه سیاست خارجی این قدرت را نداریم.
