ایلنا از قزوین گزارش می دهد:
آجیل؛ قلمی که برای بسیاری از خانوادههای کارگری به کالایی لوکس تبدیل شده است/یک کارگر: تورم کاری کرده است که یلدایمان کوتاهتر ولی فکر گذران معیشت مان بلندتر شود
فروش آجیل ۴۰ درصد کاهش یافته و مردم به صورت گرمی میخرند
شب یلدا در قزوین همیشه با بوی انار و هندوانه و دورهمیهای ساده در خانه بزرگترها معنا پیدا میکرد؛ شبی که حتی سفرهای کوچک هم میتوانست گرما بیاورد. اما امسال، در آستانه بلندترین شب سال، یلدا برای بسیاری از اقشار بهخصوص کارگران قزوینی به شبی برای حسابوکتاب، تردید و شرمندگی تبدیل شده است؛ شرمندگیای که نه از نخواستن، که از ناتوانی میآید.
به گزارش خبرنگار ایلنا از قزوین، در حالیکه دولت با اتخاذ سیاستهایی مانند تزریق کالاهای اساسی به بازار، گسترش سبدهای حمایتی و تشدید نظارت بر قیمتها اعلام کرده درصدد کنترل تورم و مدیریت بازار است، بررسیهای میدانی از بازار قزوین نشان میدهد این سیاستها دستکم در آستانه مناسبتهایی مانند شب یلدا، اثر ملموسی بر کاهش قیمتها نداشته است.
بهویژه اقلامی که با آیینها و مناسبتهای فرهنگی مردم گره خوردهاند، همچنان با افزایش قیمت مواجهاند؛ افزایشی که فشار اصلی آن بر دوش خانوارهای کارگری و کمدرآمد سنگینی میکند.
بازار شلوغ، سبدهای خالی
بازارچه سپه قزوین و بازار بزرگ قزوین در روزهای منتهی به یلدا شلوغتر از همیشهاند.
مردم قیمت میپرسند، مکث میکنند و بسیاری بدون خرید به خانه برمیگردند.
آنچه جلب توجه میکند، کوچک شدن سبدهای خرید است؛ سبدهایی که اغلب فقط چند دانه انار یا یک هندوانه کوچک در آن دیده میشود.
بررسی قیمتها در بازار قزوین نشان میدهد:
• هندوانه: هر کیلو ۱۸ تا ۲۲ هزار تومان
• انار: هر کیلو ۶۵ تا ۹۰ هزار تومان
• پرتقال شمال: هر کیلو ۳۰ تا ۳۸ هزار تومان
• نارنگی: هرکیلو 60 تا 90هزار تومان
• سیب: هر کیلو ۳۵ تا 95هزار تومان
• شیرینی خشک ساده: هر کیلو ۳۲۰ تا ۴۰۰ هزار تومان
اما آنچه بیش از همه از سفره یلدا حذف شده، آجیل است؛ قلمی که حالا برای بسیاری از خانوادههای کارگری قزوین به کالایی لوکس تبدیل شده است.
فاصله قیمت مصوب تا واقعیت بازار قزوین
بر اساس قیمتهای مصوب سازمان مدیریت میادین میوه و ترهبار، نرخ هر کیلو آجیل شور ۸۲۰ هزار تومان و آجیل شیرین حدود ۷۰۰ هزار تومان اعلام شده است.
با این حال، مشاهدات میدانی خبرنگار ایلنا از بازار قزوین – از مغازههای آجیلفروشی در خیابانهای سطح شهر گرفته تا بازار روایت کاملاً متفاوتی دارد.
در بازار قزوین:
• هر کیلو آجیل ترکیبی با کیفیت معمولی بین یک میلیون و ۴۰۰ تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان فروخته میشود.
• بادام هندی به کیلویی حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان رسیده است.
• قیمت پسته اکبری شور در برخی واحدها تا یک میلیون و ۷۷۵ هزار تومان افزایش یافته است.
• آجیل چهار مغز خام با کیفیت صادراتی حتی تا ۲ میلیون و ۵۸۵ هزار تومان قیمتگذاری میشود.
این در حالی است که طبق اعلام رسمی اتحادیه، سقف قیمت برای ترکیبهای خاص آجیل یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان تعیین شده؛ سقفی که به گفته بسیاری از خریداران، عملاً در بازار قزوین رعایت نمیشود.
نرخ مصوب فقط روی کاغذ است
محمدی یکی از شهروندان قزوینی است که بالغ بر 60 سال سن دارد و بازنشسته تامین اجتماعی است.
وی که برای خرید مقدار کمی آجیل به بازار آمده، به خبرنگار ایلنا میگوید: آجیل با نرخ مصوب و اعلامی در بازار نیست و زمانی که از فروشندگان جویای این موضوع میشویم، میگویند با این نرخها اصلاً جنس به مغازهها نمیآید.
فتحی یکی از فروشندگان آجیل در خیابان نادری قزوین است، وی در گفتوگو با خبرنگار ایلنا میگوید فروش ما نیز نسبت به سال گذشته حداقل ۴۰ درصد کاهش داشته است.
مردم بیشتر قیمت میپرسند و اگر در سالهای گذشته فروش مغزیجات به صورت کیلویی داشتیم، امسال فروش به صورت 200 -300 گرمی داریم.
او افزایش قیمتها را به بالا بودن قیمت خرید از عمدهفروشان، هزینه حملونقل، اجاره مغازه و مالیات نسبت میدهد و اضافه میکند: ما هم بین مشتری و هزینهها گیر کردیم. وقتی مشتری درباره قیمت ها سووال میکند، با شرمندگی پاسخ میدهیم.
یلدا دیگر جشن نیست، آزمون و خطاست
حسین، ۴۲ ساله، کارگر ساختمانی در قزوین است. کیسه خریدش فقط شامل دو انار و یک هندوانه کوچک است.
وی به خبرنگار ایلنا میگوید: یلدا دیگر جشن نیست، بلکه یک آزمون است. آزمون اینکه ببینی تا کجا میتوانی پیش روی فرزندانت خجالت نکشی. من امسال آجیل نگرفتم. حقوق یک روزم کفاف این هزینهها را نمیدهد. از طرفی چند روزی است که بازار کار خوب نیست و شب یلدا میان بیکاریام افتاده است.
حسین روزی حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار تومان دستمزد میگیرد؛ آن هم اگر کار باشد.
فشار مضاعف بر سفرههای کارگری
برای یک خانواده چهار نفره کارگری در قزوین، حداقل خرید یلدایی – بدون آجیل و تنها شامل میوه و مقدار کمی شیرینی – رقمی بین ۶۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان هزینه دارد؛ رقمی معادل چند روز دستمزد.
رضا زمانی، فعال کارگری در شهر صنعتی البرز قزوین، معتقد است مناسبتهایی مانند یلدا، واقعیت معیشت کارگران را عیانتر میکند: حداقل دستمزد با هزینه واقعی زندگی فاصله جدی دارد.
یلدا فقط نشان میدهد این فاصله چقدر عمیق است. وقتی کمترین نرخ کرایه خانه برای کارگر 8 الی 10 میلیون تومان است، دیگر جایی برای مناسبتها نیست.
او تأکید میکند: آجیل اولین چیزی است که از سفره کارگر جماعت حذف میشود و بعد از آن شادی و به دنبال آن مشارکت اجتماعی نیز کاهش مییابد.
در بسیاری از خانههای کارگران قزوینی، امسال خبری از دورهمی نیست.
علی، کارگر خدمات شهری شهرداری قزوین، میگوید: وقتی ذهنهای ما درگیر قسط و قبض است، دورهمی برای خیلی ها معنی ندارد. تورم کاری کرده است که یلدایمان کوتاهتر ولی فکر گذران معیشتمان بلندتر شده است.
هزینه پنهان گرانی؛ شرمندگی
آنچه در گفتوگو با کارگران قزوینی بیش از عدد و رقم تکرار میشود، یک واژه مشترک است: شرمندگی.
شرمندگی در برابر فرزند، همسر و خانواده؛ احساسی که هر سال با گرانی، پررنگتر میشود.
شب یلدا خواهد گذشت؛ اما آنچه برای کارگران قزوین باقی میماند، حس جا ماندن از زندگی عادی است.
یلدا قرار بود بلندترین شب سال باشد، اما برای بسیاری از کارگران قزوین، بلندترین بخش آن، سکوتی است که سر سفره مینشیند؛ سکوتی که هر سال، با گرانی، چند دقیقهای طولانیتر میشود.
گزارش: فریبا قاسمی
