قرارگیری استان مرکزی در آغاز راه تبدیل شدن به مقصد گردشگری معاصر / مقدمات ثبت جهانی بازار تاریخی اراک فراهم شده است

به گزارش خبرنگار ایلنا، مهدی زندیه‌وکیلی در جلسه شورای اداری استان مرکزی که با حضور وزیر میراث‌فرهنگی برگزار شد، افزود: آثار دوره مادها و سلوکیان، نخستین مساجد جهان اسلام، امامزادگان متعدد، قلعه‌ها و کاروانسراها، غار نخجیر، سراب‌های شازند، سنگ‌های تزئینی و گل و گیاه مشهور محلات، بخشی از ظرفیت‌های گردشگری استان هستند. محور جنوبی استان از نراق تا محلات با آبگرم‌های تاریخی و سرچشمه‌های طبیعی، از مسیرهای مهم گردشگری محسوب می‌شوند.

وی ادامه داد: بازار تاریخی اراک مورد توجه قرار گرفته و مقدمات ثبت جهانی آن فراهم شده است. با قرار گرفتن بازار اراک در فهرست اقدامات ثبت جهانی، استان مرکزی گام تازه‌ای در مسیر تبدیل شدن به مقصدی شاخص برای گردشگران داخلی و خارجی برمی‌دارد. این بازار از نظر معماری و ویژگی‌های خاص در شمار بازارهای برتر کشور قرار دارد و با پیگیری نمایندگان مجلس و وزارت میراث‌فرهنگی، پرونده ثبت جهانی بازار تاریخی اراک در حال آماده‌سازی است.

استاندار مرکزی به نزدیکی این استان به تهران و ظرفیت‌های روستاها و مناطق شمالی استان اشاره کرده و اظهار داشت: این مناطق می‌توانند مقصد مناسبی برای گردشگران تهرانی باشند. تالاب میقان اراک یکی از بی‌نظیرترین تالاب‌های ایران است که از نظر زیست‌محیطی و تنوع زیستی اهمیت ویژه دارد و محل مهاجرت پرندگان از جمله فلامینگوهاست. این تالاب جاذبه‌ای ارزشمند برای دوستداران طبیعت و گردشگری محسوب می‌شود.

زندیه‌وکیلی به ظرفیت‌های استان مرکزی در حوزه میراث معنوی اشاره داشته و تصریح کرد: میراث معنوی این استان از مهم‌ترین داشته‌های فرهنگی این خطه است. برخی از آیین‌ها و جشن‌های باستانی هنوز در منطقه حفظ شده و نیازمند ثبت و ضبط هستند. خواستار توجه ویژه به حوزه میراث معنوی استان مرکزی هستیم، چرا که توجه به میراث معنوی می‌تواند به توسعه فرهنگی و گردشگری استان کمک کند و استان را از این حیث کم‌نظیر گرداند.

وی به تفاهمنامه 3 جانبه میان دولت و اداره‌کل میراث‎فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و اداره‌کل اوقاف و امور خیریه برای حمایت از پروژه‌های میراثی این استان اشاره کرده و بیان داشت: عملیات احداث موزه بزرگ استان از سال 1395 آغاز شده و نیازمند حمایت مالی است تا در سال 1405 به بهره‌برداری برسد. در صورت تأمین منابع مالی، این پروژه با همکاری کارشناسان فنی میراث استان تکمیل خواهد شد.

استاندار مرکزی به ظرفیت‌های مهمان‌پذیری این استان اشاره داشته و تأکید کرد: در بازه زمانی 2 تا 3 ماه گذشته مجوز ساخت چند هتل در شهرستان اراک صادر شده است. 3 هتل نیز در سطح استان در حال احداث است که یکی از آنها در شهرستان محلات قرار دارد و تا پایان سال جاری بهره‌برداری خواهد شد. در ایام جنگ 12 روزه بیش از یک میلیون نفر به استان سفر کردند و مدیریت زیرساخت‌ها از جمله آب، برق و سوخت نشان داد استان توانایی میزبانی گسترده را دارد.

زندیه‌وکیلی ابراز داشت: استان مرکزی قطب صنعت، کشاورزی و گردشگری ایران با ظرفیت‌های ملی و بین‌المللی است. مهم‌ترین پتانسیل استان نیروی انسانی توانمند و مفاخر علمی و فرهنگی است که در عرصه‌های مختلف در سطح ملی و جهانی حضور دارند. این استان از نظر تنوع صنعتی در زمره بهترین استان‌های کشور قرار دارد، در صنایع سنگین رتبه دوم و در کلیه صنایع بین رتبه پنجم و ششم جای گرفته است. در حوزه کشاورزی نیز استان مرکزی یک استان تولیدی شاخص محسوب می‌شود.

وی به موقعیت جغرافیایی استان مرکزی اشاره کرده و اضافه کرد: این استان در کریدور شمال - جنوب و شرق - غرب کشور قرار دارد و سومین استان پرتردد است. نخستین ایستگاه راه‌آهن ایران در این استان شکل گرفته است و راه‌آهن سراسری از این خطه عبور می‌کند. با توسعه زیرساخت‌های هوایی، ایرلاین بومی اراک فعالیت خود را آغاز کرده و فرودگاه بین‌المللی استان امکان پروازهای خارجی به ویژه به کشور عراق را فراهم خواهد کرد تا زائران عتبات عالیات از این ظرفیت بهره‌مند شوند.

7 بافت تاریخی مصوب در استان مرکزی وجود دارد

سرپرست اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی نیز در این جلسه به بافت‌های تاریخی و ظرفیت‌های استان در این حوزه اشاره کرده و در این خصوص گفت: 7 بافت تاریخی مصوب در این استان وجود دارد که تاکنون 3 بافت تاریخی مطالعه شده و نتیجه مطالعات به وزارت میراث‌فرهنگی ارسال شده است. آثار شناخته شده در استان بالغ بر 2100 اثر است که 1053 اثر در فهرست آثار ملی قرار دارند.

حسین محمودی به مهمترین ظرفیت‌های تاریخی استان مرکزی اشاره داشته و افزود: سومین مناره تاریخی ایران و اولین مناره تاریخ‌دار و دارای کتیبه در این استان قرار دارد. بیشترین فراوانی سنگ‌نگاره‌های تاریخی در شهرستان خمین، وجود محوطه تاریخی از دوره سلوکیان، برخورداری از بیشترین وسعت دست‌کندهای تاریخی و نخستین بازار تاریخی مهندسی‌ساز جهان، بزرگترین حمام تاریخی ایران ویژه اقلیت‌های مذهبی، در این استان واقع شده‌اند.

وی همچنین به دیگر ظرفیت‌های تاریخی استان مرکزی اشاره کرده و در این خصوص ادامه داد: وجود تپه‌های تاریخی سرسختی در شهرستان شازند با قدمتی 7500 ساله و غار آهکی منحصربه فرد در جهان با نام غار چال نخجیر در شهرستان دلیجان و غار هستیجان در این شهرستان مربوط به دوره ساسانیان و ... از دیگر ظرفیت‌های گردشگری و تاریخی این استان هستند که باید مورد توجه جدی قرار گیرند و صیانت از آنها وظیفه همگانی است.

سرپرست اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی اظهار داشت: در بازار تاریخی اراک نقاط مختلفی مرمت شده است، این مجموعه تاریخی دارای 14 هکتار مساحت و 22 سراست که با توجه به فعال بودن بازار به لحاظ اقتصادی، برای ایجاد کارگاه‌های مرمت با محدودیت روبرو هستیم. همچنین مداخلاتی در بازار صورت گرفته است که امکان مرمت را کند کرده است. تاکنون راسته اصلی بازار و چند سرای این بازار، مسجد سپهداری و ... مورد مرمت قرار گرفته‌اند.

محمودی به دیگر فعالیت‌های مرمتی انجام شده در آثار تاریخی استان مرکزی اشاره داشته و تصریح کرد: در نقطه به نقطه این استان در حال انجام مرمت و بازسازی آثار تاریخی هستیم. مرمت دست‌کند تاریخی تفرش پس از 3 سال وقفه به دلیل موارد ایمنی و رفع تعطیلی آن و آغاز مرمت و کاوش فاز یک این دست‌کند، مرمت و احیای کاروانسرای سنگی روستای خانک در شهرستان تفرش، از مهترین فعالیت‌های مرمتی در این استان است.

وی بیان داشت: مرمت بقعه امامزاده ساروق، حمام و آب‌انبار تاریخی روستای ابراهیم‌آباد، مرمت موزه مفاخر اراک پس از 15 سال، مرمت موزه چهارفصل و رفع مشکلات سیستم تأسیسات برقی و الکترونیکی و تأمین بازدید مجازی این موزه، مرمت بقعه امامزاده کودزر و بازسازی تزئینات آن، مرمت امامزاده محمد فم و کف‌سازی و مرمت حجره‌ها و کاشیکاری گنبد پس از 16 سال وقفه، مرمت کلیسای مسروپ اراک، از دیگر اقدامات مرمتی استان مرکزی است.

سرپرست اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی به تعداد پایگاه‌های میراث‌فرهنگی استان اشاره داشته و تأکید کرد: این استان دارای 5 پایگاه میراث فرهنگی است که 2 پایگاه قنات ابراهیم‌آباد و کاروانسرای باغ‌شیخ ساوه، در زمره پایگاه‌های جهانی به شمار می‌روند. تعداد موزه‌های دارای مجوز در استان 22 موزه است که از این تعداد 9 موزه به صورت دولتی مدیریت می‌شود و 13 موزه نیز تحت مدیریت بخش خصوصی است.

محمودی ابراز داشت: در استان مرکزی در حوزه اقامتی، بالغ بر 3300 تخت فعال وجود دارد. این استان دارای 30 واحد اقامتگاه بوم‌گردی، 18 هتل، 60 واحد اقامتی و 270 مجموعه تأسیسات گردشگری است. در حوزه گردشگری، روستاهای هدف گردشگری بسیاری در این خطه وجود دارد و امید است با حمایت‌های وزارتخانه بتوان برای توسعه زیرساخت‌های گردشگری استان فعالیت‌هایی را انجام داد تا بتوانیم هویت استان را به نمایش بگذاریم و رونق گردشگری را رقم بزنیم.

وی اضافه کرد: استان مرکزی دارای 9000 نفر هنرمند صنایع دستی است که 2000 هنرمند از طریق اداره‌کل بیمه شده‌اند. همچنین 30 کارگاه تولیدی فعال صنایع دستی نیز در استان وجود دارد. در حوزه هنرمندان صنایع دستی از 290 رشته صنایع دستی فعال در کشور، 70 رشته در استان فعال است. همچنین تعداد مهر اصالت کسب شده برای آثار در استان به 136 مورد می‌رسد که 14 مهر از این تعداد، مهر اصالت جهانی است.