ایلنا گزارش می‌دهد؛
زیرساخت های فرهنگی هرمزگان در معرض تخریب یا تغییر کاربری قرار گرفته‌اند
حوزه فرهنگ و هنر هرمزگان با وجود هنرمندان نامی در ردیف‌آخر قرار دارد
بی‌توجهی و کم‌کاری متولیان امر و مسئولان فرهنگی طی ادوار گذشته، باعث شده زیرساخت های فرهنگی هرمزگان تخریب و یا تغییر کاربری یابند؛ از دعوای حقوقی فرهنگسرای طوبی و واگذاری مهمانسرا به حوزه علمیه تا متروکه‌ماندن آب‌انبارهای تاریخی و توقف طولانی‌مدت تالار مرکزی، همه نشان می‌دهد که سال‌هاست چشم‌انتظار تصمیمی جدی از سوی مسئولان مانده‌اند.
به گزارش خبرنگار ایلنا از بندرعباس، هنرمندان هرمزگان در تئاتر، موسیقی، تجسمی و سینما، با همه محدودیت‌ها فعال‌اند و با کمترین امکانات کار می‌کنند. اما نبود زیرساخت‌های فرهنگی سال‌هاست سایه‌ای سنگین بر فعالیت‌های آنان انداخته است.
از تئاتری‌هایی که در سالن‌های غیراستاندارد نمایش اجرا می‌کنند تا عکاسان و نقاشانی که ناچارند آثار خود را در کافه‌ها و مکان‌های غیررسمی به نمایش بگذارند؛ همه به نوعی بار کم‌کاری مسئولان را به دوش می‌کشند. حتی سینما، که به لطف بخش خصوصی اندکی جان گرفته، همچنان با کمبود سالن استاندارد مواجه است. نتیجه این شرایط، فاصله گرفتن هنرمندان مطرح کشور از هرمزگان و محروم ماندن مردم استان از آثار ارزشمند فرهنگی است.
اما اکنون ماجرا از «کمبود امکانات» فراتر رفته است: فضاهای فرهنگی موجود نیز یک‌به‌یک در معرض تخریب یا تغییر کاربری قرار گرفته‌اند.
بحران‌های جدی در زیرساخت‌های فرهنگی
فرهنگسرای طوبی بندرعباس، یکی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی استان، این روزها درگیر یک دعوای حقوقی پیچیده است. زمین این مجموعه از ابتدا متعلق به شهرداری بوده، اما در دهه‌های ۴۰ و ۷۰ طی چند مرحله به اداره فرهنگ و ارشاد واگذار شد. با این حال، هرگز سندی برای آن صادر نشد و اکنون شهرداری مدعی مالکیت است. سرنوشت این فرهنگسرا ــ که قلب تپنده فعالیت‌های فرهنگی بندرعباس به شمار می‌رود ــ در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است.
در مقابل فرهنگسرای طوبی، مجموعه‌ای آموزشی و اقامتی قرار داشت که سال‌ها محل اسکان داوران جشنواره‌ها و استادان هنری بود. اما شورای شهر در سال ۱۴۰۰ آن را به حوزه علمیه خواهران واگذار کرد. این تصمیم، بدون هماهنگی با اداره فرهنگ گرفته شد و در مدت کوتاهی سند نیز به نام حوزه صادر گردید. از آن زمان، جامعه فرهنگی استان یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های حمایتی خود را از دست داده است.
آب‌انبارهای قدیمی در سایه بی‌توجهی در حال فروریختن هستند
آب‌انبارهای قدیمی بندرعباس، در مجاورت اداره ارشاد و موزه مردم‌شناسی هم سال‌هاست متروکه مانده‌اند. این فضاها با مرمتی اندک می‌توانستند به مکان‌هایی پویا برای موسیقی و نمایش تبدیل شوند، اما در سایه بی‌توجهی مسئولان، در حال فروریختن هستند.
«تالار مرکزی بندرعباس» سازه‌ای که نیمه‌کاره باقی ماند
«تالار مرکزی بندرعباس» شاید بزرگ‌ترین حسرت جامعه فرهنگی استان باشد. این پروژه در کنار نوار ساحلی آغاز شد و قرار بود شامل سینما، سالن‌های نمایش و پلاتو باشد؛ اما به دلیل قرار گرفتن در حریم دریا، متوقف شد. سال‌هاست این سازه نیمه‌کاره باقی ماند، در حالی که استان‌های دیگر پروژه‌های مشابه خود را به پایان رسانده‌اند. هر بار وعده‌های جدید داده می‌شود، اما نتیجه همچنان یک سازه خاموش است.
تالار مرکزی پروژه‌ای حیاتی که باید هرچه سریع‌تر به سرانجام برسد
فرخنده جلالی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی هرمزگان، در نشست خبری اخیر درباره این بحران‌ها توضیح داد: در هرمزگان طی دهه‌های اخیر هیچ زیرساخت جدیدی به حوزه فرهنگ اضافه نشده است. در بندرعباس، با همه ظرفیت اقتصادی که دارد، تنها تالار آوینی و فرهنگسرای طوبی را داریم.
جلالی با اشاره به فرهنگسرای طوبی گفت: این مرکز در دهه ۴۰ به اداره ارشاد واگذار شد، اما ساخت آن در دهه ۷۰ آغاز شد. متأسفانه سندی برای ملک صادر نشد و اکنون شهرداری همچنان آن را در اختیار ندارد. در جلسات اخیر شورای شهر قول داده‌اند که موضوع انتقال سند پیگیری شود؛ حتی اگر لازم باشد ارشاد زمین را خریداری کند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد هرمزگان درباره مهمانسرا افزود: این مجموعه سال‌ها در اختیار اداره فرهنگ بود و محل اسکان مهمانان جشنواره‌ها محسوب می‌شد. اما در سال ۱۴۰۰ به حوزه علمیه خواهران واگذار شد. پیگیری حقوقی نتیجه نداد، اما امیدواریم با حمایت نماینده ولی‌فقیه که همواره پشتیبان فرهنگ بوده‌اند، بتوانیم این مکان را به حوزه فرهنگ بازگردانیم.
وی همچنین درباره تالار مرکزی توضیح داد: این پروژه بارها متوقف و رها شد، اما اکنون با دستور استاندار، مقرر شده مکان فعلی به شهرداری واگذار و ساخت تالار در محلی دیگر آغاز شود. یکی از گزینه‌ها در نزدیکی نوار ساحلی است که مورد تأیید ارشاد قرار دارد. این پروژه حیاتی است و باید هرچه سریع‌تر به سرانجام برسد، زیرا کمبود سالن‌های نمایش، پلاتو و سینما آسیب‌های جدی به فرهنگ استان وارد کرده است.
فرهنگ و هنر هرمزگان امروز بیش از هر زمان دیگری در معرض تهدید است. کمبود زیرساخت‌ها سال‌هاست پاشنه آشیل این حوزه است، اما اکنون همان اندک فضاهای موجود نیز یا درگیر پرونده‌های حقوقی‌اند، یا تغییر کاربری داده‌اند، یا نیمه‌کاره رها شده‌اند.
پرسش روشن و مطالبه جدی جامعه هنری این است: تا چه زمانی باید چشم‌انتظار ماند؟
آیا وقت آن نرسیده که نهادهای مسئول به جای وعده‌های تکراری، برای نجات فرهنگ و هنر هرمزگان دست به اقدام فوری و عملی بزنند؟
