ایلنا گزارش می‌دهد؛
افت سطح آب‌های زیرزمینی در گلستان باعث فرونشست زمین شده است/حدود ۹۰ درصد از منابع آبی در استان صرف کشاورزی می‌شود
طی سالهای اخیر منابع آبی زیر زمینی استان گلستان به خاطر برداشت بی‌رویه افت شدیدی کرده است و در برخی از مناطق استان به خصوصی مناطق شمالی باعث فرونشست زمین شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا از گرگان، طی سالهای اخیر منابع آبی زمینی استان گلستان به خاطر برداشت بی‌رویه افت شدیدی کرده است و میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی بیش از مقدار و توانایی آن‌هاست. کارشناسان بارها اعلام کردند اگر برداشت منابع آبی زیر زمینی ادامه دار باشد در سالهای آینده چیزی به‌عنوان سفره آب زیرزمینی در گلستان وجود نخواهد داشت.
فرونشست زمین نشست به دلیل کم شدن حجم آب در لایه‌های زیرین و درنتیجه پوک شدن خاک به‌واسطه استفاده بیش‌ازحد از سفره‌های آب زیرزمینی است. زمانی که پدیده فرونشست در منطقه‌ای رخ دهد امکان بازگشت زمین به حالت قبل از آن وجود ندارد.
طبق گفته‌های مسئولین استان حدود ۹۰ درصد از منابع آبی در گلستان صرف کشاورزی می‌شود و بر اساس آمار رسمی، گلستان دارای ۱۹ هزار و ۹۴۵ حلقه چاه مجاز و بیش از ۲۱ هزار و ۶۰۰ حلقه چاه غیرمجاز یا تعیین تکلیفی است.
شیرین‌سازی آب دریای خزر هم راهکار دیگری برای تامین آب آشامیدنی و مصارف صنعتی است و مسئولین در سالهای اخیر قول دادند با شیرین‌سازی آب دریا مشکل کمبود آب آشامیدنی و کشاورزی را برطرف کنند و متاسفانه تاکنون وعده‌های مسئولین در این زمینه محقق نشده است.
تعغیر الگوی کشت در استان هنوز انجام شده است و کارشناسان در این مورد هشدار دادند که هر چه سریعتر تعغیر الگوی کشت انجام شود. همچنان بسیاری از کشاورزان با انگیزه‌های اقتصادی به سمت محصولات پرمصرف آب می‌روند.
کشت غرقابی شالی، با مصرف سرسام‌آور ۱۵ هزار مترمکعب آب در هر هکتار، منابع آبی گلستان را نابود کرده است. دولت می‌تواند با اقدامات هوشمندانه نظیر اصلاح کشت محصولات کم آب بر این معضل را برطرف کند. با افت سطح چاه‌های آب، کشاورزی و اقتصاد استان گلستان نیز به شدت تحت تأثیر قرار گرفته است.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان گفت: از ابتدای سال آبی تاکنون ۳۰۰ میلی متر باران در استان باریده است که نسبت به آمار بلند مدت ۳۶ درصد و نسبت به سال گذشته ۲۴ درصد کاهش بارش را شاهد هستیم. در حال حاضر ۴۷ میلیون متر مکعب آب در سدهای استان وجود دارد که این میزان در سال گذشته ۱۲۳ میلیون متر مکعب معادل ۵۰ درصد حجم سدهای استان آبگیری شده بود.
ایرج حیدریان بیان کرد: از همین میزان آب سدها در شبکه‌های پایاب آبی برای کشت استفاده شده است و حتی برای نیاز آبی سد وشمگیر نیز رهاسازی از سد گلستان در شرایط بارش انجام شد.
مدیر عامل آب منطقه‌ای استان گفت: ۸۸ درصد آب در بخش کشاورزی با راندمان ۳۰ درصد مصرف می‌شود ونیاز است برای مدیریت مناسب منابع آبی اصلاح الگوی کشت انجام شود که این اصلاح الگوی کشت باید تضامین اجرا داشته باشد تا مردم بتوانند آن را همراهی کنند. البته نیازمند همراهی وزارت جهاد و خانه کشاورز است.
حیدریان با بیان اینکه در استان میزان الگوی کشت شالی اعلام شده از سوی جهاد ۵۶ هزار هکتار است، گفت: این در حالی است که ما با این میزان مخالف هستیم و تنها گلستان ظرفیت ۱۵ هزار هکتار کشت نسق شالی آن هم در شرایط نرمال آبی را دارد و استفاده از منابع آب زیرزمینی برای کشت شالی ممنوع است و این موضوع در پروانه بهره برداری چاه‌ها هم درج شده است.
وی افزود: در قانون برنامه هفتم توسعه برای کل کشور مقرر شده است که مصرف آب کشاورزی از ۸۲ میلیارد متر مکعب به ۶۷ میلیارد کاهش، تکلیف شده است. در برنامه سازگاری با کم آبی میزان کاهش بخش آب کشاورزی به میزان ۱۱۷ میلیون متر مکعب از منابع زیرزمینی و ۱۸.۹ دهم از منابع آب سطحی تکلیف شده است و این موضوع با استفاده از روش‌های نوین آبیاری، کاهش سطح کشت است که البته ابزارهای اندازه گیری آب زیرزمینی گواه این موضوع باشد.
وی با بیان اینکه در الگوی کشت استان ما کشت چغندر قند نداریم و متاسفانه کشت چغندر قند در استان به غیر از پاییز هم انجام می‌شود که نیاز آبی بالایی دارد. منابع آب زیرزمینی منابع استراتژیک هستند و اگر ساختار اسفنجی آن نابود شود در ادامه منجر به فرونشست زمین در استان و خسارت به زیرساخت‌هایی چون راه و مسکن و … می‌شود.
