گزارش ایلنا از داستان قطعی برق در فارس؛
از کوره‌های سرد تا کارخانه‌های خاموش/ معاون شرکت فولاد پاسارگاد: مجبور به تعدیل ۵۰ درصد نیروها خواهیم بود/خطر بیکاری ۵ هزار کارگر
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی فارس: قطعی‌ها طولانی‌تر شود؛ تولید به صفر می‌رسد
خاموشی‌های مکرر برق کارخانه های استان فارس را از نفس انداخته است. قطعی‌های پی‌در‌پی برق و ناترازی انرژی، همچون سایه‌ای سنگین بر سر کارخانه‌ها و خطوط تولید افتاده و شعله‌های تولید را به خاموشی کشانده است.
به گزارش ایلنا، کارخانه‌ای که می‌توانست سالانه یک و نیم میلیون تن فولاد تولید کند، حالا تنها با یک‌دوم ظرفیت خود فعالیت می‌کند و این کاهش شدید تولید، نه فقط عددی روی کاغذ، بلکه تهدیدی جدی برای معیشت ۵ هزار کارگر و خانواده‌هایشان است.
کوره‌های عظیم فولاد که برای رسیدن به دمای عملیاتی نیازمند روزها زمان هستند، ناگهان به دلیل قطعی برق خاموش می‌شوند و بازگرداندن آن‌ها به شرایط اولیه، ساعت‌ها و حتی روزها زمان می‌برد و هر لحظه توقف، هزینه‌های هنگفتی به صنعت تحمیل می‌کند.
این وضعیت نه تنها تولید را به صفر می‌رساند، بلکه زنجیره تامین و اقتصاد محلی را نیز به لرزه درمی‌آورد. در حالی که مسئولان وعده حمایت و جبران خسارت می‌دهند، اما واقعیت این است که بسیاری از واحدهای تولیدی بدون دریافت کوچک‌ترین غرامتی، بار سنگین این بحران را به دوش می‌کشند.
اگر زیرساخت‌های انرژی استان فارس به سرعت بهبود نیابد، این صنعت حیاتی که می‌تواند موتور محرک رشد اقتصادی باشد، به تدریج به خاطره‌ای تلخ تبدیل خواهد شد.
فقط ۱۰ درصد از پرسنل و خطوط تولید فعال هستند
معاون تولید و بهره‌برداری شرکت فولاد پاسارگاد کوار، می گوید: هدف ما دراین کارخانه این بوده که با نظرسنجی و مطالعات بازار، نیاز کشور را تأمین کنیم، اما ناترازی انرژی باعث شده که از ظرفیت تولید یک و نیم میلیون تن، سال گذشته تنها ٩٠٠هزار تن محقق شود.
مصطفی حسینی در گفت‌و‌گو با ایلنا با بیان اینکه مجموعه ما به‌صورت کامل زنجیره تولید را از ورود سنگ آهن تا تولید و فروش محصولات نهایی و نیمه‌نهایی انجام می‌دهد، می‌افزاید: با روند کنونی در سال ١٤٠٤، پیش‌بینی می‌کنیم نتوانیم حتی ٨٠٠ هزار تن یا ٧۵٠ هزار تن، یعنی نصف ظرفیت، تولید کنیم. مثلا سال گذشته در اردیبهشت‌ماه ١١٧ هزار تن تولید داشتیم، اما متاسفانه در سال‌جاری، در اردیبهشت‌ماه تنها ٧٠ هزار تن تولید کردیم. اگر این‌روال ادامه پیدا کند، نیمی از ظرفیت‌مان هم محقق نمی‌شود.
وی با اشاره به اشتغال ۵هزار نفردر این کارخانه، تاکید می‌کند: این خط بر مبنای یک و نیم میلیون تن تولید، پنج هزار نفر پرسنل دارد، اما با وضعیت کنونی، بخش عمده‌ای از خطوط تولید به دلیل خاموشی‌ها از صبح تا شب متوقف است.
معاون تولید و بهره‌برداری شرکت فولاد پاسارگاد کوار با یادآوری اینکه آخرین سهمیه‌ای که از حدود ۱۰ روز پیش به کارخانه اختصاص داده شده، تنها ۱۰ درصد مصرف کارخانه است، می‌گوید: عملاً فقط ۱۰ درصد از پرسنل و خطوط تولید فعال هستند. اگر این وضعیت کوتاه‌مدت، مثلاً یک‌ماهه باشد، شاید بتوان تحمل کرد، اما ادامه محدودیت‌های برق تا مهرماه و سپس محدودیت گاز به معنای مواجهه با شرایط دشوار ۹ تا ۱۰ ماهه است که در این مدت، نیاز به 5هزار نفر پرسنل کاهش می‌یابد.
مجبور به تعدیل ۵۰ درصد نیروها خواهیم بود
وی ادامه می‌دهد: صورت رسیدن تولید به ۵۰ درصد، مجبور به تعدیل ۵۰ درصد نیروها خواهیم بود.
حسینی خاطرنشان می‌کند: هیئت مدیره تاکنون از این اقدام اجتناب کرده و حتی متضرر شده تا حقوق پرسنل را تأمین کند، اما روند نزولی تولید که از سال ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۳ ادامه داشته و هر ماه ۱۰ تا ۲۰ درصد افت تولید را تجربه کرده‌ایم، باعث شده است که دیگر چاره‌ای جز اتخاذ تصمیمات سخت باقی نماند.
معاون تولید و بهره‌برداری شرکت فولاد پاسارگاد کوار میزان خسارت ناشی از قطع برق را در حد میلیون‌ها دلار تخمین می زند و می‌گوید: سیستمی که برای این ظرفیت برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری شده، با این شرایط به اهداف خود نرسیده و اعداد خسارت بسیار بالاست؛ هر آنچه بوده، تلاش کرده‌ایم شرایط را توضیح دهیم، اما متأسفانه نتیجه خاصی حاصل نشده است.
قانون خسارت به واحد صنعتی ناشی از قطع برق اجرا نمی شود
نائب رئیس اتاق بازرگانی فارس نیزمی‌گوید: سال گذشته که تقریباً یک روز قطع برق داشتیم، یک‌سوم رشد اقتصادی کشور کاهش یافت. حالا تصور کنید با دو یا سه روز قطعی برق چه اتفاقی خواهد افتاد.
جمال رازقی در گفت و گو با ایلنا ادامه می‌دهد: طبق قانون، قطعی برق و گاز واحدهای تولیدی در اولویت آخر است و در صورت اجبار به قطعی، دستگاه‌های خدمات‌رسان باید خسارت واحد صنعتی را پرداخت کنند، اما این قانون اجرا نمی‌شود و چند سال است که خسارت‌ها اعلام شده اما ریالی پرداخت نشده است.
وی خاطرنشان می‌کند: این وضعیت کاملاً با شعارهای سال‌های گذشته و امسال مغایرت دارد و یقیناً با این روند، نه تنها آینده خوبی برای اقتصاد کشور رقم نخواهد خورد، بلکه موجبات ورشکستگی و تعطیلی واحدهای تولیدی فراهم می‌شود.
رازقی با اشاره به اینکه در صنایع غذایی، دارویی و سردخانه‌ها، نه‌تنها افت تولید بلکه فساد مواد اولیه و محصولات تولیدی رخ می‌دهد که خسارت‌های آن بسیار سنگین‌تر از تعطیلی واحدهاست، تصریح می کند: از یک طرف شعار فارس صنعتی شدن و ارتقای شهرک‌های صنعتی داده می‌شود، اما زیرساخت لازم وجود ندارد؛ وقتی شعار جذب سرمایه برای تولید است، سؤالش این است که با کدام زیرساخت؟
نائب رئیس اتاق بازرگانی فارس خاطرنشان می‌کند : اگر دستگاه‌های خدمات‌رسان و وزارتخانه‌ها خلاف شعار سال عمل کنند، باید مجازات شوند، اما در عمل ارتقا می‌گیرند. پیشنهاد مشخص اتاق بازرگانی به عنوان پارلمان بخش خصوصی مطرح شده اما گوش شنوایی وجود ندارد.
وی معتقد است حتی با برداشته شدن تحریم‌ها، تا تغییر اساسی در محورهای اقتصاد کشور و حرکت به سمت اقتصاد آزاد، نمی‌توان به حل قطعی مشکلات اقتصادی امیدوار بود.
قطعی‌ها طولانی‌تر شود؛ تولید به صفر می‌رسد
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی فارس نیز با اشاره به اینکه خطوط پیوسته‌ای که نیاز به پیش‌گرم یا شرایط خاص دارند، بزرگ‌ترین آسیب را از قطعی برق می‌بینند، می گوید: به عنوان مثال، کوره یک شرکت ۴ تا ۶ روز طول می‌کشد تا گرم شود و اگر تعطیلی‌ها پیوسته نباشد و برنامه قطعی مثلاً یکشنبه و چهارشنبه باشد، هر روز به ازای ۱۰ ساعت قطعی، دمای کوره افت می‌کند و باید ۱۰ تا ۱۲ ساعت زمان صرف شود تا دما به حالت عملیاتی بازگردد.
کاوه خیری در گفت و گو با ایلنا می‌افزاید: اگر قطعی‌ها طولانی‌تر شود، این زمان به ۴۸ ساعت می‌رسد و عملاً تولید متوقف می‌شود؛این وضعیت تولید را به نزدیک صفر می‌رساند.
وی می‌گوید: راهکار ارائه‌شده این است که تعطیلی‌های هفته جابه‌جا شود، مثلاً از همکاران خواسته شود پنج‌شنبه و جمعه که تعطیل هستند، کار کنند و شنبه یا یکشنبه و چهارشنبه نیایند، اما این از نظر قانونی و عرفی مشکل‌ساز است.
خیری خاطرنشان می‌کند: شرکت‌هایی که سردخانه دارند یا صنایع مادر مانند فولاد و سیمان هستند، مشکلات جدی خواهند داشت.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی فارس می‌گوید: پیشنهاد جدید دولت، برق آزاد با قیمت ۶۷۰۰ تومان به ازای هر کیلووات‌ساعت است که تضمین می‌کند برق قطع نشود، اما این قیمت از برق خورشیدی (۴۵۰۰ تا ۵۰۰۰ تومان) گران‌تر است و هزینه تولید را به شدت افزایش می‌دهد. در صنایعی که برق ۱۰ تا ۲۰ درصد قیمت تمام‌شده را تشکیل می‌دهد، این افزایش هزینه بسیار سنگین است.
پیشنهاد مشخص کوتاه‌مدت برای حل مسئله ناترازی برق وجود ندارد
وی با بیان اینکه حتی اگر برق سهم کمتری در قیمت تمام‌شده داشته باشد، خطوط پیوسته باز هم دچار مشکل می‌شوند، تصریح می کند: پیشنهاد مشخص کوتاه‌مدت برای حل مسئله وجود ندارد و قطعی‌ها از ساعتی به بالاتر امنیتی شده و شورای امنیت ملی دستور آن را می‌دهد و هیچ‌کس نمی‌تواند نظری بدهد. این وضعیت تا اواسط شهریور ادامه دارد و شرکت‌ها یک‌سوم سال را نمی‌توانند تولید کنند که منجر به عدم‌النفع و ضرر جدی می‌شود و این موضوع خارج از کنترل شرکت‌هاست.
خیری درباره راهکارها عنوان می کند: کوتاه‌ترین راهکار تأمین برق از جای دیگر است، اما کشورهای اطراف امکان صادرات برق به ایران ندارند و شبکه داخلی نیز نمی‌تواند حجم بالای برق وارداتی را منتقل کند. به عنوان مثال، از ترکیه یا آذربایجان می‌توان برق وارد کرد اما شبکه سراسری محدودیت دارد.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی فارس با اشاره به اینکه پاکستان با ۱۸ هزار مگاوات برق خورشیدی شبکه پایداری ندارد و مردم آنجا با پنل‌های خورشیدی و باتری مشکل را حل کرده‌اند، تاکید می کند: راهکار دیگر مدیریت نیاز است؛ مثلاً کمیته امداد امام به افراد تحت پوشش تخفیف برق می‌دهد و با پنل خورشیدی هزینه‌ها در ۴ تا ۶ سال بازگشت دارد، اما نصب باتری ۷۰ تا ۸۰ درصد هزینه را افزایش می‌دهد.در مقیاس بزرگ، هزینه ذخیره‌سازی ۲۸۰ تا ۳۱۰ دلار به ازای هر کیلووات است.
وی ادامه می‌دهد: نیروگاه خورشیدی کوتاه‌ترین راه‌حل است اما نباید بیش از درصد خاصی در سبد انرژی باشد چون ۷ تا ۸ ساعت در روز تولید دارد و در روزهای ابری کاهش می‌یابد. از ساعت ۵ صبح با افزایش شدت تابش کار می‌کند تا ۷ عصر، اما ظرفیت یک مگاواتی در تمام مدت یک مگاوات نیست و در روزهای ابری کمتر می‌شود.
احداث نیروگاه‌ها گازی ۲۴ تا ۳۰ ماه زمان می‌برد
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی فارس پیشنهاد می دهد که رگولاتور قیمت خرید تضمینی برق حرارتی تغییر داده شود تا برای سرمایه‌گذار جذاب شود، می‌گوید: ایران دارای ۱۰ تا ۱۲ هزار مگاوات نیروگاه گازی است که با سوخت فسیلی کار می‌کنند؛ اگر قیمت خرید برق به ۸۰۰ تا ۲۵۰۰ تومان تنظیم شود، می‌توان ۶۰۰ هزار مگاوات تولید کرد، اما احداث این نیروگاه‌ها ۲۴ تا ۳۰ ماه زمان می‌برد.
وی معتقد است راهکار دیگر خنک‌سازی هوای ورودی توربین‌های گازی با کولرهای تخلیه‌ای است که وزارت نیرو در ۳۰ تا ۴۰ واحد پیاده‌سازی می‌کند و خاطرنشان می‌کند: این روش ۱۰ درصد افت تولید ناشی از گرما را جبران می‌کند و برای ۴۰۰ تا ۵۰۰ توربین، ۳۵۰۰ تا ۵۰۰۰ مگاوات تولید را جبران می‌کند. این ارزان‌ترین روش است اما نیاز به سرمایه و تنظیم قیمت توسط رگولاتور دارد.
به گزارش ایلنا، شرکت فولاد پاسارگاد کوار با وجود ظرفیت بالای تولید و تعداد پرسنل زیاد، به دلیل محدودیت‌های شدید برق و گاز، با کاهش شدید تولید، تعدیل نیرو و زیان‌های مالی گسترده مواجه است که ادامه این روند، تهدیدی جدی برای اشتغال و تولید در این واحد صنعتی محسوب می‌شود.
