ایلنا از سیستان و بلوچستان گزارش می‌دهد:
بحران در بیمارستان علی ابن ابیطالب زاهدان؛ از کمبود پرستار تا کمبود نیروی خدماتی/ مادران سزارینی روی زمین می‌خوابند/ پذیرش ۴۴ نوزاد در ۲۸ تخت
رئیس بخش نوزادان زاهدان: شرمنده‌ام که مادران روی زمین می‌خوابند
در بیمارستان علی بن ابیطالب زاهدان، زنان پس از زایمان مجبور هستند در اتاقی کم‌متراژ، بدون امکانات، با تخت های به هم چسبیده و فاقد هرگونه تهویه مؤثر و سیستم خنک‌کننده در بخش نوزادان از فرزندان تازه متولد شده خود مراقبت کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، زنان سیستان و بلوچستانی که از شهرهای دور و نزدیک استان برای وضع حمل به زاهدان می آیند و بعضاً عمل سزارین و یا طبیعی را پشت‌سر می گذارند با درد بخیه، خونریزی و خستگی مطلق، ناگزیرند شب و روز روی صندلی‌های بخش زنان و زایمان این بیمارستان بنشینند و درد بکشند و یا کنار تخت نوزادشان روی زمینی که احتمال انتقال هرگونه عفونتی وجود دارد، استراحت کنند.
در تنها اتاق محل استراحت در بخش نوزادان بیمارستان علی بن ابیطالب زاهدان فقط یک روشویی برای شستن ظروف کودک و یک توالت غیربهداشتی وجود دارد و در این اتاق حتی حمامی برای دوش گرفتن مادری که همراه کودکش آمده است، وجود ندارد. هرگونه خوردن و آشامیدن در بخش نوزادان ممنوع است و مادران مجبورند غذای خود را در همین اتاق مملو از بوی نامطبوع بخورند.
تعدادی از مراجعین بیمارستان علی ابن ابیطالب زاهدان که با خبرنگار ایلنا گفت‌وگو کردند بیشترین گلایه و نارضایتی را از مشکلات بهداشتی و برخورد نامناسب برخی از کادر درمان در بخش نوزادان، زنان و زایمان داشتند.
مادری که فرزاندان دو قلویش در بخش نوزادان این بیمارستان بستری است، در گفت‌وگو با ایلنا اظهار داشت: یک هفته است که فرزندانم را از بیمارستان ایرانشهر برای درمان به زاهدان آورده‌ام و در این بخش بستری هستند. هرشب برای مراقبت از فرزندانم، به دلیل نبود صندلی های تخت شو، در طول شبانه روز فقط دو ساعت می‌توانم روی زمین بخوابم و به همین دلیل درد بخیه‌هایم چند برابر شده است. در اتاق استراحت مادران نمی‌توانیم نفس بکشیم چه برسد به اینکه استراحت کنیم.
یکی دیگر از مادرانی که چهار روز است عمل سزارین کرده بود و با درد شدید روی زمین دراز کشیده و فرزندش را شیر می داد، گفت: در بخش زنان و زایمان این بیمارستان با ما رفتار مناسبی ندارند، این هم از وضعیت بخش نوزادان که باید روی زمین بخوابم و به فرزندم شیر بدهم.
بیمار دیگری که چند ماهی از حضورش در بخش NICU می گذرد در گفت‌و گو با ایلنا می گوید: شرایط بهداشتی در بخش NICU اسفبار است. سرویس‌های بهداشتی آلوده و اتاق استراحت مادران بسیار کثیف است.
در این بیمارستان، که تنها بیمارستان تخصصی نوزادان استان است، نه تنها حق انتخابی برای خانواده‌ها باقی نمی‌ماند، بلکه هیچ سازوکاری برای حمایت از مادران تازه زایمان‌کرده وجود ندارد. مادرانی که باید در دوران نقاهت باشند، خود نقش پرستار نوزاد را هم ایفا می‌کنند. با حداقل توان جسمی، بدون حمایت روحی و در فضای کاملاً ناسالم به سر می برند.
پرستاران بخش نوزادان نیز شرایط مناسبی ندارند. آنها با شیفت‌های طولانی و خستگی‌های طاقت‌فرسا، بدون فضای مناسب برای استراحت، در فشار کاری مزمن قرار دارند.
در مقایسه با بیمارستان‌های استاندارد کشور، چنین شرایطی به واقع فاجعه بار است. در بسیاری از مراکز درمانی کشور، مادران در اتاق‌هایی با تخت مناسب، تهویه مطبوع، فضای خصوصی و امکان حضور همراه بستری می‌شوند. حتی در برخی بیمارستان‌های درجه دو کشور، حداقل فضا برای استراحت، دوش و تغذیه بیمار و همراه وی در نظر گرفته می شود.
بی تفاوتی مسئولان به شرایط بخش نوزادان
رئیس بخش نوزادان بیمارستان علی ابن ابیطالب زاهدان و فوق تخصص بیماری های نوزادان، در گفت‌وگو با ایلنا، اظهار داشت: در حال حاضر شرایط در این بیمارستان کمی بهتر شده، اما در گذشته وضعیت اسفباری داشتیم. مادران مجبور بودند روی زمین خارج از بخش بخوابند و فضای فیزیکی بخش به هیچ وجه مناسب نبود. تمام هزینه‌هایی که برای تجهیز بخش NICU شده، توسط خیرین تأمین شده و دانشگاه یا بیمارستان هیچ هزینه‌ای نکرده‌اند. ما بارها درخواست تغییر فضای فیزیکی بیشتری داده‌ایم اما ترتیب اثری داده نشد. چندین پروپوزال به تهران فرستادیم، حتی از آژانس‌های بین‌المللی هم کمک خواستیم، اما هیچ‌کدام نتیجه‌ای نداشت.
محمد حیدرزاده افزود: حتی وزیر بهداشت و مسئولان هم برای بازدید آمدند، اما فقط وعده دادند و اقدامی در راستای بهبود شرایط در بخش زنان و زایمان صورت نگرفت. دو سالی می شود که مسئول این بخش هستم بارها برای تجهیزات بیشتر درخواست داده ام، ولی هیچ اقدامی نشده است. اگر بخواهند، می‌توانند به‌سرعت تجهیزات را تهیه کنند، اما نمی‌خواهند.
وی افزود: متأسفانه دانشگاه علوم پرشکی استان بجای کمک در جهت رفع مشکلات این بیمارستان از ما ایراد می گیرد. وقتی مسئولان ملی برای بازدید می‌آیند و ما مشکلات را بیان می‌کنیم، دانشگاه از ما گلایه می‌کند که چرا مشکلات را مطرح کردید. مدام می‌گویند بودجه نیست، در حالی‌که بودجه‌ها را در بخش‌های دیگر مانند ICU بزرگسالان هزینه می‌کنند و به نوزادان کم‌توجهی می‌شود. بهترین تجهیزات برای ICU بزرگسالان خریداری می‌شود، اما وقتی نوبت به بخش نوزادان بیمارستان می‌رسد، می گویند بودجه نیست. نگاه سیاست‌گذاران به کودکان سطحی و نادرست است. چون نوزادان کوچک‌اند، فکر می‌کنند به فضای کمی نیاز دارند.
رئیس بخش NICU در ادامه گفت: شرایط پرستاران بسیار نامناسب است. در بخش NICU، هر پرستار باید از ۸ تا ۱۰ نوزاد مراقبت کند، در حالی که در شهری مثل مشهد برای هر دو نوزاد یک پرستار در نظر گرفته می‌شود. من حتی یک سال تمام حقوقم را صرف تهیه امکانات برای پرستاران کردم، ولی از جایی به بعد دیگر نتوانستم ادامه دهم.
کمک ۴ میلیارد تومانی خیرین به بخش NICU بیمارستان/کمبود پرستار اصلی ترین معضل
حیدرزاده در ادامه گفت: خیرین حدود چهار میلیارد تومان برای بخش NICU کمک کردند. حتی در خارج از کشور هم دلار فرستادند و ما توانستیم بخش را تجهیز کنیم. اما مشکل اساسی کمبود پرستار است. وزارتخانه به بخش دولتی پرستار تخصیص نمی‌دهد و آنها جذب بخش خصوصی می‌شوند.
وی در خصوص ساختمان جدید شهید سلیمانی بیمارستان امام علی گفت: ساختمان جدید ساخته و افتتاح هم شد، اما چارت پرستاری را افزایش ندادند. انگار عجله داشتند و برخلاف اصول، بدون در نظر گرفتن نیروی انسانی، فضای فیزیکی را توسعه دادند. وزارتخانه هم نیرویی به آنها نداده است.
حیدرزاده در ادامه گفت: وقتی مادران را در این شرایط می‌بینم، واقعاً شرمنده می‌شوم. یک مادر تازه زایمان کرده نباید روی زمین بخوابد.
وی گفت: وضعیت بخش نوزادان در سایر نقاط کشور با اینجا قابل مقایسه نیست. در شهرهای دیگر، بالای هر تخت نوزاد تمامی امکانات لازم فراهم است. هر مادر یک تخت مجزا دارد و اضافه شدن هر تخت نوزاد منوط به اضافه شدن تخت مادر است. حتی برای شیر دوشیدن و استحمام، اتاق‌های ویژه و مناسب دارند. اما اینجا هیچ‌کدام از این شرایط وجود ندارد.
تعداد بالای بیماران و همزمان کمبود امکانات و پرسنل، علت اصلی نارضایتی ها
رئیس بیمارستان علی ابن ابیطالب زاهدان در خصوص گلایه‌های مراجعین از بخش‌های بستری نوزادان، بخش(NICU) و زنان و زایمان، در گفت و گو با خبرنگار ایلنا، گفت: ما این گلایه‌ها را شنیده‌ایم و از آنها آگاه هستیم. البته در کنار کمبودها و کاستی‌ها، باید بگویم که این بیمارستان واقعاً مظلوم واقع شده است. به رغم اینکه بیمارستان علی‌ابن‌ابی‌طالب بزرگ‌ترین بیمارستان جنوب شرق کشور است و یک استان کامل را پوشش می‌دهد، گاهی مورد هجمه و انتقادهای یک‌سویه قرار می‌گیرد.
گذشت ۵ تا ۱۰ سال از عمر مفید ساختمان زنان و زایمان و نوزادان
کاوه اورعی یزدانی در ادامه گفت: اگر بخواهیم بی‌پرده صحبت کنیم، باید بگویم که ساختمان بخش زنان و نوزادان در سال ۱۳۸۶ افتتاح شده و اکنون حدود ۲۵ سال از عمر آن می‌گذرد. در حالی‌که عمر مفید ساختمان‌های بیمارستانی در کشور ما حدود ۱۵ تا ۲۰ سال است. ساختمان دوم ما، که بخش اطفال را شامل می‌شود، در سال ۱۳۹۸ و در اوج بحران کرونا به شکل اورژانسی افتتاح شد، در حالی‌که هنوز تکمیل نشده بود. این شرایط ما را با چالش‌های جدی ساختمانی روبه‌رو کرده است.
یزدانی خاطر نشان کرد: در شش ماه اخیر، به‌طور متوسط در هر ماه حدود ۲۲ هزار بیمار سرپایی و ۸ هزار بیمار بستری داشتیم. این عدد برای شهری با جمعیت یک میلیون نفر، عدد بالایی است. بخش NICU دارای ۲۸ تخت و بخش نوزادان تنها ۱۴ تخت دارد، در حالی‌که تمام بیماران بدحال از سراسر استان، و حتی از دیگر بیمارستان‌های شهر، به ما ارجاع داده می‌شوند. طبیعی است که بیماران بدحال، با وضعیت بحرانی به ما می‌رسند و بار سنگینی بر دوش ما گذاشته می‌شود.
پذیرش ۴۴ نوزاد در ۲۸ تخت
وی گفت: گاهی مجبور می‌شویم تا ۴۴ بیمار را در ۲۸ تخت بخش NICU پذیرش کنیم، فقط به این دلیل که نمی‌خواهیم مردم ناامید شوند. اما وقتی از ظرفیت بیشتر پذیرش می‌کنیم، طبیعتاً کیفیت خدمات افت می‌کند، پرسنل خسته می‌شوند و امکان ارائه خدمات استاندارد دشوار می‌شود. همین مشکل را در اورژانس اطفال نیز داریم، با ۲۸ تخت، گاهی تا ۵۷ کودک بستری می‌شوند.
رئیس بیمارستان علی ابن ابیطالب زاهدان در خصوص محدودیت منابع مالی بیمارستان، گفت: درآمد ما مستقیم به حساب دانشگاه علوم پزشکی واریز می‌شود و سپس بر اساس ملاحظات کلی استان، بخشی از آن به ما اختصاص داده می‌شود. بنابراین، ما حق استفاده مستقیم از درآمد خود بیمارستان را نداریم
شرایط بخش نوزادان نامناسب است
این مسئول در ادامه گفت: بخش NICU اخیراً بازسازی شده و با کمک خیرین توانستیم امکاناتی مانند صندلی برای همراهان بیمار فراهم کنیم، اما بخش نوزادان شرایط مناسبی ندارد. این بخش قبلاً بخش PICU بوده که به نوزادان اختصاص دادیم، چون امکان ساخت بخش جدید را نداشتیم. اتاقی را به مادران اختصاص دادیم که دارای هشت تخت نزدیک به هم است و از نظر سیستم گرمایشی و سرمایشی نیز دچار مشکل است.
وی در ادامه گفت: در شش‌ماهه دوم سال گذشته، مرگ‌ومیر ما تنها ۱.۵ درصد بوده است. این آمار برای یک بیمارستان تخصصی که پذیرای بیماران بدحال است، بسیار مطلوب و قابل‌تقدیر است. اما متأسفانه همیشه همان ۱.۵ درصد دیده می‌شود و ۹۸.۵ درصد بیمارانی که به سلامت مرخص شده‌اند، نادیده گرفته می‌شوند.
کمبود نیروی خدماتی علت اصلی معضل نظافت در بخش ها
یزدانی در پاسخ به این سئوال که آیا امکان استخدام نیرو توسط بیمارستان وجود دارد یا خیر، گفت: ما هیچ نیرویی را مستقیماً استخدام نمی‌کنیم. جذب نیرو از طریق دانشگاه علوم پزشکی انجام می‌شود. بارها کمبود پرسنل از پرستار گرفته تا نیروهای خدماتی را اعلام کرده‌ایم اما در جواب به ما اعلام کرده اند در صف متقاضیان پرستار موجود نیست. همین کمبود نیرو باعث شده که گاهی وضعیت نظافت بخش‌ها هم آن‌طور که انتظار داریم نباشد، چرا که یک نیروی خدماتی مجبور است همزمان در دو یا سه بخش فعالیت کند.
وی خاطر نشان کرد: انتظار داریم مردم واقعیت‌های موجود را درک کنند. شبانه روز کادر درمان در این بیمارستان مشغول به فعالیت هستند و سعی در جلب رضایت بیماران را دارند. گاهی بیمار با رضایت شخصی خودش مرخص می‌شود و وقتی خارج از بیمارستان دچار مشکل می شود متاسفانه ما مورد انتقاد قرار می گیریم که انتظار داریم این انتقادات منصفانه باشد. بیمارستان علی‌ابن ابیطالب از نظر تجهیزات کمبودی ندارد و در برخی بخش‌ها هم تراز بیمارستان‌های خصوصی در تهران است.
گزارش: فائقه راغی
