چگونه مالیات‌ می‌تواند سینمای ایران را به خاکستر تبدیل کند!

ایلنا: محسن علی اکبری(عضو شورای عالی سینما) روز گذشته(17 اردیبهشت) اعلام کرد که به دلیل وضعیت حاد بدهی‌های مالیات سینماگران، گروهی از سینماگران عضو شورای عالی سینما تقاضای تشکیل فوری جلسه و رسیدگی به این مساله را داشته‌اند. با بالا گرفتن بحث‌های مالیاتی در چند ماه اخیر، این سوال پیش می‌آید که چرا وضع مالیاتی سینماگران امروز باعث نگرانی بسیاری از اهالی سینما و به خصوص تهیه‌کنندگان شده است؟

به گزارش خبرنگار ایلنا، براساس قانون دریافت مالیات از صنوف مختلف اهالی سینما مالیات علی‌الحساب تكلیفی به میزان 5 درصد از درآمد خود حاصل از فعالیت در سینما را به عنوان مالیات پرداخت کردند. باتوجه به اینكه عمده سینماگران و فعالان حوزه سینما طبق بند ل ماده 139 از مالیات معاف هستند؛ موجبات پاره‌ای مشكلات را در این عرصه میان كارفرمایان و دست‌اندركاران سینما بوجود آورده است كه پس از آن سینماگران می‌بایست نسبت به برگه تشخیص‌های صادره الباقی مالیات خود پرداخت كنند.

مشكل از آنجا آغاز شد كه در سال 81 دستورالعمل اجرایی بند ل ماده 139 به گونه‌ای تنظیم شد كه براساس مواد 15 و 16 این آیین‌نامه عملا موضوع معافیت سینماگران دچار خدشه و مشكل شد. بدین ترتیب كه تهیه‌كنندگان موظف به كسر 5 درصد از دستمزدهای عوامل می‌شدند اما ازسویی چون دست‌اندركاران اسما از مالیات معاف بودند زیر بار این كسر علی‌احساب مالیاتی نمی‌رفتند. لذا عمده مشكلات مالیاتی مربوط به زمان شروع آیین‌نامه است كه عملا سازمان مالیاتی از سال 81 الی 86 به این آیین‌نامه عمل نمی‌كرد و دست‌اندركاران سینما از وجود چنین آیین‌نامه‌ای مطلع نبودند. از سال 86 همین آیین‌نامه مبنای محاسبات مالیاتی قرار گرفت لذا هم دفاتر قانونی سینماگران رد شد و آنان مشممول قانون الرس شدند و هم دست‌اندركران تمامی حرفه‌های سینما به عنوان عدم انجام تكالیف مالیاتی مشمول قاعده الرس شدند.

تلاش تمام دست‌اندركارن سینما و خانه سینما مبنی بر اصلاح مواد 15 و 16 در حد فاصل سالهای 86 تا 91 عملا به جایی نرسید و هم اكنون سینمای ایران و تمامی صنوف مربوط به آنان و تمام اعضا درگیر مسائل مالیاتی هستند و باتوجه به ضرایب غیركارشناسی و كمرشكن قاعده انجام الرس مالیاتی مالیات‌های غیرواقعی و سرسام‌آوری برای عمده اهالی سینما صادر شده است به عنوان نمونه ضریب مالیاتی الرس صنف فیلممنامه‌نویسی 45 درصد تعیین شده است یعنی یك فیلمنامه‌نویس كه هم اكنون از قشرهای كم درآمد و از مشاغلی است كه در سال شاید بتواند یك فیلمنامه را بنویسد؛ باید 45 درصد از دستمزد خود را به عنوان مالیات پرداخت كند كه طبیعتا نتیجه آن همین وضعیت نیمه‌جان فیلمنامه‌نویسی است یا حتی برای یکی از تهیه‌کنندگان سینما و تلویزیون رقمی بالغ بر 1 میلیارد و 200 میلیون تومان مالیات آمده است.

از سال 88 با آمدن شمقدری به سازمان سینمایی، گروهی از سینماگران از وی تقاضا کردند که این مشکل را رفع کند. اما پیگیری این مشکل چندان گرفته نشد و تا سال 89 ادامه پیدا کرد تا جایی كه امروز بحث مالیات دامن بیشتر اهالی سینما را گرفته است و بسیاری از آنها به دلیل مالیات‌های سنگین ممنوع الخروج شده‌اند و حتی ممکن است در ادامه ممنوع‌المعامله نیز شوند یا دارایی‌های آنها در بانک ضبط شود زیرا اگر کسی مالیات خود را پرداخت نکند؛ اداره مالیات می‌تواند با حکم قضایی مرحله به مرحله بعد از ممنوع الخروج کردن تا برداشت کل موجودی وی از یک بانک اقدام کند کما اینکه این اتفاق برای چند نفر افتاده است.

به دنبال مطرح شدن این بحث، مشکل در سال 90 در شورای عالی سینما مطرح شد و احمدی‌نژاد دستور داد که یک مهلت شش ماهه به سینماگران داده شود تا این مشکل حل شود. در همان زمان جلساتی برگزار شد و قرار شد که یک طرح آماده و اعلام شود اما زمانی که طرح به نتیجه رسید؛ اعلام شد که این معافیت به آغاز برنامه پنجم توسعه بازمی‌گردد یعنی سینماگران از آغاز سال 90 معاف می‌شوند. طبیعی است که این بخش‌نامه مشکلی را از سینماگران حل نمی‌کند و همچنان بحث معافیت مالیاتی سینماگران پابرجاست.

باتوجه به اینكه زمزمه‌هایی مبنی بر لغو تمامی معافیت‌های مالیاتی به گوش می‌رسد در آن صورت فرهنگ و هنر در شرایط سختی قرار می‌گیرد و دیگر هیچ توان و رقمی برای ادامه حیات نخواهد داشت.

امید است در دولت دهم گره مربوط به مسائل مالیاتی كه در دولت‌های نهم و دهم؛ انرژی و وقت زیادی از سینماگران را گرفت و هم اكنون علاوه بر وقت و هزینه؛ تعداد قابل توجهی از سینماگران با صدور برگه تشخیص‌هایی مواجه شدند كه به هیچ وجه با شرایط اقتصادی سینما مطابقت ندارد و از طرفی ممنوع الخروج شدن تعدای از سینماگران و توقف اموالشان موجبات ایجاد موجی از خبرهای بد و نگران‌كننده را در این عرصه فراهم كرده است

با تمام این تفاسیر آنچه که امروز مهم است؛ اینكه نگرانی فعلی سینماگران از مالیات‌هایی که برای آنها وضع شده؛ رفع شود تا در آینده تصمیم جدیدی اتخاذ شود هرچند نمی‌توان به آینده نیز زیاد خوش‌بین بود زیرا اگر رئیس‌جمهوری؛ رئیس قوه مجریه شود که به مسائل اقتصادی توجه داشته باشد؛ شاید تمام معافیت‌های مالیاتی را کلا لغو کند. هرچند ممکن است رئیس جمهوری بر سر کار بیاید که دغدغه مسائل فرهنگی داشته باشد و به معافیت‌های مالیاتی فرهنگیان توجه کند.