اختلافات روسای قوا عامل افول سرمایه اجتماعی در جامعه است

ایلنا: یک آسیب شناس اجتماعی گفت: اتفاق روز یکشنبه مجلس و علنی شدن اختلافات روسای قوا باعث افول سرمایه اجتماعی در جامعه شده است.

اصغر مهاجری در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا با اشاره به اتفاق روز یکشنبه در مجلس شورای اسلامی که در جریان استیضاح وزیر کار رخ داد گفت: به این اتفاق از منظر جامعه شناسی سیاسی باید نگاه کرد و معتقدم برای اداره کشور در حوزه اجرایی و حوزه مدیریتی تجربه کشورهای موفق نشان می‌دهد که همواره یک میانجی میان مردم و مسئولان وجود دارد و نقش این میانجی ارتباط افراد جامعه با کسانی است که جامعه را مدیریت می‌کنند و می‌توانند صدای افراد مختلف را به دولت‌ها منتقل کنند.

وی افزود: افراد در احزاب نقش این میانجی را ایفا می‌کنند و احزاب و سمن ها نقش جامعه پذیری را در جامعه انجام می‌دهند و در سطوح مختلف جامعه پذیری سیاسی را تقویت می‌کنند و به دلیل ممارست و تمرین فعالیت‌های سیاسی کنش‌های سیاسی را در جامعه تعدیل می‌کنند.

مهاجری اظهار داشت: احزاب بستری را فراهم می کنند تا شرایط برای اداره کشور براساس منافع ملی شکل بگیرد و با برگزاری میتینگ‌ها و همایش‌های سیاسی پیشنهاد‌ها و انتقادات افراد مختلف بیان می‌شود و بسیاری از حرف‌های تند شنیده می‌شود و بسیاری از همین انتقاد‌ها با پختگی در این جلسات مطرح می‌شود.

وی اضافه کرد: همه این‌ها بستری را فراهم می‌کنند که نماینده یک گروه سیاسی که از پشتیبانی اتاق فکر احزاب بهره‌مند است حرف‌ها و صحبت‌ها را صف بندی می‌کنند و تندی و تیزی بسیاری از اظهارات را می‌گیرد و همین انتقاد‌ها به شکل بسیار ملایم و دیپلماتیک به حاکمیت منتقل می‌شود و در احزاب افراد پس از ممارست فراوان به فرهیختگی می‌رسند.

وی افزود: متاسفانه در شرایطی قرار داریم که احزاب کارکرد واقعی ندارند و معمولا افراد پیروز در انتخابات براساس امواج ایجاد شده در جامعه در کرسی مسئولیت قرار می‌گیرند و بعد از آن افراد را براساس منافع فردی و گروهی انتخاب می‌کنند و نه منافع ملی.

وی ادامه داد: اگر احزاب در جامعه قوی باشند و سازمان‌های مردم نهاد تقویت شوند عقلانیت در جامعه تقویت می‌شود اما اگر برعکس این اقدامات افراد براساس جبهه گیری‌ها و با امواج سیاسی به پیروزی برسند آن وقت افراد زیرمجموعه خود را براساس دوستی‌ها و رفاقت‌ها جمع می‌کنند نه براساس منافع ملی.

وی تاکید کرد: این افراد آمادگی کافی برای مواجه با مشکلات را ندارند، صبور نشدند و آستانه تحمل آن‌ها به دلیل فقدان فعالیت‌های حزبی بالا نرفته است و وقتی نسبت به هم انتقادی دارند حالت تهاجمی پیدا می‌کنند و این رفتار در روز یکشنبه در مجلس شورای اسلامی و در جریان استیضاح وزیر کار بین دو رئیس قوه رخ داد.

وی تصریح کرد: باید احزاب در کشور ایجاد شود و احزاب واقعی تشکیل شود نه دولت ساز و افراد براساس فرایند حزبی به پختگی سیاسی برسند و اقدامات آنها در راستای منافع ملی باشد نه منافع شخصی.

وی افزود: یکی از نقش‌های احزاب فارغ از دستیابی به کرسی‌های قدرت آرامش بخشی به فضای اجتماعی و روانی است چرا که احزاب با تحلیل مسائل جاری کشور بعد از رسیدن به قدرت با فرهیختگی و فرزانگی با مسائل جامعه برخورد می‌کنند.

وی افزود: ده‌ها کارکرد پنهان منفی و آشکار درجریان اتفاق روز یکشنبه مجلس را می‌توان بررسی کرد اما اصلی ترین آسیبی که این اتفاق وارد کرد ضربه‌ای بود که به اعتماد جامعه وارد شد و به طور طبیعی به سرمایه اجتماعی آسیب جدی وارد شد.

مهاجری ادامه داد: زمانی که چنین اتفاقی در جامعه می‌افتد سرمایه اجتماعی افول می‌کند و ما شاهدیم که چنین اتفاقی آسیب جدی به اعتماد جامعه وارد کرد.

وی در ادامه با اشاره به جایگاه بالای سرمایه اجتماعی خاطرنشان کرد: با اینکه ما از سرمایه اقتصادی بالایی برخوردار بودیم و بالا‌ترین درآمدهای نقدی را هم داشتیم اما به دلیل آسیبی که به سرمایه اجتماعی مخصوصا در دو دوره دولت نهم و دهم وارد شد نتوانستیم به توفیقات لازم دست پیدا کنیم.

مهاجری گفت: سه ضلع اعتماد، شفافیت و روابط پویا در سرمایه اجتماعی خدشه دار شد و در روز یکشنبه روابط پویای مثبت سه قوه تبدیل به روابط منفی غیر ارگانیک شد و مردم متوجه شدند مسائلی پشت پرده وجود دارد که روابط مسئولان را کدر کرده است و شفافیتی وجود ندارد و دو طرف صحبت‌هایی کردند که مشخص شد در راستای منافع ملی نبود.

وی ادامه داد: اعتماد مردم در زمانی که اطلاعات نادرست و مبهم داده می‌شود از بین می‌رود و هر سه ضلع سرمایه اجتماعی با این رفتار مسئولان قوا افول کرد.

این استاد دانشگاه گفت: اتفاقی که رخ داد و اتفاقاتی که در گذشته نظیر اختلاس ها، درگیری‌ها و مسائلی از این دست در رسانه‌ها منتشر شد سبب شد تا سرمایه اجتماعی از بین برود و اعتماد مردم و شفافیت مسئولین با اشکال مواجه شد و سرمایه اجتماعی افول کند.

وی ادامه داد: خروجی این اتفاقات این است که سبک زندگی مردم به هم بریزد و در روابط روزانه دروغ جای روابط صادقانه را بگیرد و روابط گسسته شود و در خیابان‌ها شاهد روابط تهاجمی باشیم، اخلاق درجامعه نادیده گرفته شود، سرقت‌ها افزایش یابد و حرمت و تقدس جامعه شکسته شود و همه این‌ها نتیجه این است که کنش گران سیاسی در جامعه با نگاه احترام الود نگاه نمی‌کنند و این رفتار باعث شکستن حرمت‌ها می‌شود.

این آسیب شناس اجتماعی در پایان با بیان این مطلب که رفتار مسئولان بر رفتار اجتماعی مردم تاثیر می‌گذارد گفت: افراد با نگاه به این کنش‌ها، رفتار خود در خانواده و محل کار را تغییر می‌دهد و در حوزه فرهنگ نیز تاثیر خود را می‌گذارد و امیدواریم با ایجاد ساز و کار درست شاهد کاهش رفتارهای آسیب زا باشیم.