۹۰ درصد آموزش در ترم آینده مجازی است/ شرایط برای برگزاری کلاس حضوری مهیا نیست

«مهناز ملانظری» رییس دانشگاه الزهرا(س) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت: پیش از موضوع کرونا تعداد محدودی از دروس عمومی ما از طریق بستر مجازی ارائه می‌شد. با توجه به برنامه عملیاتی دانشگاه تصمیم بر آن شد، تعداد دروس ارائه شده توسط آموزش مجازی اضافه شود، اما شروع این حرکت مصادف با موضوع کرونا شد و ناچار شدیم در انجام آن تعجیل کنیم. در واقع ما برنامه‌ریزی کرده بودیم که امسال به نقطه‌ای برسیم که زیرساخت‌های مجازی را برای افزایش ارائه دروس آماده کنیم.

وی در ادامه در خصوص دشواری‌های تهیه زیرساخت آموزش الکترونیکی گفت: شیوع کرونا و تعطیلی دانشگاه‌ها در سال گذشته موجب شد، طی کمتر از دو هفته اقدامات لازم برای پوشش‌دهی درس‌ها در بستر الکترونیکی را انجام و سرورهای لازم تهیه شود. در این مدت چند اتفاق با هم افتادند؛ از یک طرف افزایش قیمت‌ها را شاهد بودیم و از طرف دیگر امکانات برای آموزش الکترونیکی در یک فرصت و فرجه کوتاه باید آماده می‌شد.

ملانظری افزود: در موضوع زیرساخت ناچار شدیم که هزینه‌های زیادی روی خرید سرور و تجهیزات اولیه داشته باشیم. در  زمینه زیرساخت آموزش مجازی، صرفا بحث سخت‌افزاری مطرح نبوده و بُعد نرم افزاری هم وجود داشته که در واقع مهم‌ترین بخش آن است. بُعد نرم افزاری شامل آموزش به اساتید، آموزش به دانشجویان و همچنین بحث پشتیبانی هم می‌شود. روی این حوزه هم به نوعی سرمایه‌گذاری شد و دوره‌ها و کارگاه‌های مجازی زیادی برای اساتید تشکیل و آموزش نحوه استفاده از این امکانات برای آموزش و اداره کلاس‌هایشان انجام شد.

رییس دانشگاه الزهرا گفت: ما توانستیم با چنین برنامه‌ریزی ضربتی سال گذشته را پشت سر بگذاریم و با توجه به این که توانستیم به آموزش مجازی روی بیاوریم جزو معدود دانشگاه‌هایی بودیم که امتحانات و برگزاری کلاس‌ها را سر موعد انجام دادیم و تاخیری در برگزاری امتحانات ایجاد نشد و نهایتا سه روز طولانی‌تر از ترم‌های قبل شد. به دلیل این که در برخی روزها حجم تعداد امتحاناتی که برای حضور فیزیکی برنامه ریزی شده بود به قدری زیاد بود که زیرساخت‌های ما جوابگو نبود، از این رو در تعداد روزهای بیشتری امتحانات را برگزار کردیم و در نهایت سه روز به بازه امتحانی ما اضافه شد و ترم گذشته را به پایان رساندیم.

وی در تشریح برنامه ریزی‎‌های ترم آینده گفت: با توجه به اینکه اکنون در فصل تابستان هستیم، فرصت داریم تا نقص‌هایی که در ترم قبل داشتیم را برای ترم آینده برطرف کرده تا با یک آمادگی و کیفیت بهتر کلاس‌های ترم پیش رو را شروع کنیم.

رییس دانشگاه الزهرا درباره هزینه صرف شده برای تهیه زیرساخت‌های آموزش الکترونیکی در دانشگاه گفت: تجمیع هزینه‌های صرف شده هنوز به دست من نرسیده است. همان طور که گفتم فقط هزینه‌های سخت افزاری نبوده و در بحث نرم افزاری هم هزینه‌هایی شده است. از آنجا که به هر حال زیرساخت‌ها باید برای تعداد زیادی کلاس فراهم می‌شد، طبیعتا بخش عمده‌ای از هزینه‌های ما را پوشش داده است.در واقع بخش عمده‌ای از بودجه ما صرف این موضوع مهم شد. قطعا عدد آن کوچک نیست و معاون اداری مالی که بارها جسته گریخته مواردی را عنوان کرده نشان می‌دهد رقم صرف شده برای زیرساخت‌ها عدد کوچکی نیست.

وی در واکنش به افت تحصیلی دانشجویان با توجه به آموزشی مجازی و نبود  آموزش حضوری که تاثیرپذیری بیشتری در امر یادگیری دارد، گفت: ما اکنون در حال تحلیل روی بازخورد نمرات هستیم تا ببینیم آیا نمره‌ها تغییری داشته‌اند یا خیر، زیرا اکنون، تنها نمره دانشجویان ملاک خوبی برای بررسی وضعیت تحصیلی نیست. طبیعتا در چنین شرایطی ممکن است نمره‌ها کمی بالا و پایین شود. هیچ کس نمی‌تواند منکر این شود که تاثیرگذاری آموزش چهره به چهره متفاوت است.

ملانظری تصریح کرد: به هر حال در کلاس‌های حضوری دانشجویان خیلی راحت می‌توانند با استاد ارتباط برقرار کنند و می‌توانند مسائل را یاد بگیرند. به هر حال آموزش مجازی با توجه به شرایط بهترین راه حل بوده و این موضوع فقط خاص کشور ما نیست و تمام دنیا به این شیوه روی آوردند.

رییس دانشگاه الزهرا درباره عواملی که می‌تواند مانع از افت آموزش در بستر مجازی شود، گفت: چیزی که می‌تواند مانع از این افت کیفیت شود، محتواهایی است که توسط اساتید ارائه می‌شود. اگر استاد بتواند محتواهایی با کیفیت و متنوع و جذابی برای دانشجویان تولید کند؛ حجم بسیار زیادی از گلایه‌ها و نیاز دانشجویان برطرف خواهد شد، اما اگر این موارد کیفیت لازم را نداشته باشد، طبیعی است که با افت مواجه می‌شویم. چون دانشجویان فنی مهندسی و یا علوم پایه عمدتا به آزمایشگاه نیاز داشتند، این موضوع باعث شد اساتید در بسیاری از آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها کار کنند و فیلم بگیرند و محتواهای عملی و اجرایی آماده کردند و همه را روی سامانه آموزش مجازی گذاشتند تا دانشجو بتواند آنها را ببیند و استفاده کند.

وی اضافه کرد: یک حسن آموزش مجازی در کنار برخی عیب‌هایش این است که محتوای آن قابل مراجعه و تکرار است؛ یعنی دانشجو می‌تواند مکررا به آنها دسترسی داشته باشد تا مطلب برایش جا بیافتد و چندین بار از آن استفاده کند، اما کلاس حضوری چنین فرصتی ندارد و استاد یک بار که حرف می‌زند، موضوع تمام می‌شود.

ملانظری در پاسخ به این سوال که آیا آماری از دانشجویان و اساتید مبتلا به کرونا و یا فوت شده بر اثر این بیماری دارید یا خیر؟ گفت: به جز یک مورد فوتی، دیگر مورد دیگری نداشتیم. یکی از اعضای هیئت علمی دانشکده فیزیک و شیمی از گروه فیزیک بودند که متاسفانه به علت کرونا جان خود را از دست دادند و سایر اساتید یا دانشجویانی که مبتلا شدند، هم اکنون در سلامت هستند.

وی گفت: دانشگاه سامانه‌ای راه اندازی کرد تا دانشجویان بتوانند در آنجا خوداظهاری کنند و ما از وضعیت آنها مطلع شویم. ولی تاکنون اظهارات چندان جدی به ما منعکس نشده و یا دوستان تمایلی به اظهار و ابرازش نداشتند یا هنوز متوجه حضور و وجود چنین سامانه‌ای نیستند و نمی‌دانند. در مجموع آمار خیلی دقیقی از میزان مبتلایان نداریم ولی هر چه که هست از سلامت دانشجویان و اساتیدمان تا این لحظه مطمئنیم و اتفاق خاصی نیفتاده است.

رییس دانشگاه الزهرا در پایان درباره برنامه درسی ترم آینده بیان کرد: طبق برنامه ریزی‌هایی که داشتیم ۹۰ درصد کلاس‌ها در ترم آینده مجازی برگزار خواهد شد. با توجه به وضعیت فعلی، هنوز هم شرایط برای برگزاری کلاس حضوری مهیا نیست. حدود ۱۰ درصد هم شامل کلاس‌های حضوری برای دانشجویانی می‌شود که حتما باید در ترم آینده درس خود را تمام کنند.