در چهاردهمین نشست کافه خرد مطرح شد؛
بچه‌ها حتی در مدارس نمی‌توانند تفکر انتقادی داشته باشند/مرگ مدرسه با رقابت، تست و آزمون‌های متعدد
چهاردهمین نشست کاف خرد همراه با رونمایی از کتاب "مرگ مدرسه؟" و گفت‌وگوهای انتقادی در آموزش و پرورش ایران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، چهاردهمین نشست کافه خرد همراه با رونمایی از کتاب "مرگ مدرسه؟" و گفت وگوهای انتقادی در آموزش و پرورش ایران در مدرسه آرمین مصلی نژاد برگزار شد.
ابتدای این نشست جواد نظریان رییس آموزش و پرورش منطقه شش اظهار داشت: دوست داشتم به جای رونمایی "کتاب مرگ مدرسه" اینجا جشن برگزار می‌کردیم. سخت است از مرگ گفتن، وقتی که مخاطبان ما زنده‌ترین بخش جامعه هستند. اما برای مدرسه چه اتفاقی افتاده که از مرگ آن سوال می‌کنیم.
وی ادامه داد: آیا آموزش و پرورش اولین دغدغه نظام است؟ یا به فراموشی سپرده شده؟ آیا ما توانستیم گفت‌وگو را به‌عنوان اصلی‌ترین محور تمدن در مدارس‌مان به خوبی القا کنیم؟ ما در منطقه شش مدرسه‌ای در حال ساخت داریم که با نام مدرسه گفت‌وگو است. این مدرسه گفت‌وگو کردن به دانش‌آموزان و معلمان آنان را آموزش می‌دهد. ما باید از خودمان بپرسیم چقدر به نیازهای دانش‌آموزان‌مان آشنایی داریم یا از خود بپرسیم که حال معلمان ما چگونه است زیرا اگر حال معلمان خوب باشد حال دانش‌آموز خوب است. معلمی که احساس امنیتش خدشه‌دار شده نمی‌تواند دانش آموزی را با عزت نفس تربیت کند.
نظریان با بیان اینکه من ۳۰ سال معلم بوده‌ام، گفت: در تمام این مدتی که در آموزش و پرورش خدمت کرده‌ام ندیده‌ام مسوولان نظام به مدارس سر بزنند و از آن دیدار کنند. ما باید بپذیریم راه را اشتباه رفته‌ایم و آنچه از مدارس انتظار داشتیم و با آنچه در حال حاضر وجود دارد بسیار متفاوت است.
شیوا دولت‌آبادی روانشناس و عضو هیات‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی در این نشست عنوان کرد: نگاهی که من به‌عنوان یک روانشناس و یک مادر به کودکان دارم نگاهی مسوولانه است اما وقتی به مساله کلی آموزش و پرورش نگاه جهانی می‌کنیم به این نقطه می‌رسیم که همه‌جا دولت بودجه آموزش و پرورش با بودجه نظامی آن کشور مقایسه می‌شود .
دولت آبادی ادامه داد: از نظر تاریخی ما دوره مکتبی را پشت سر گذاشته و اکنون به دوره مدرسه مدرن رسیده‌ایم.
او با اشاره به اینکه سال‌ها پیش انجمن حمایت از کودکان شعاری با این عنوان که تحصیل حق همه کودکان است را مد نظر داشته، گفت: امروز به‌دلایل مختلف ما کودکانی را می‌بینیم که از حق تحصیل و حق مدرسه بازمانده‌اند از این رو باید نگاه مسوولانه‌تری به مدرسه و همچنین درون مدرسه داشته باشیم.
این روانشناس با بیان اینکه رویکرد مدرسه غیر انتفاعی با مدارس دولتی متفاوت است، گفت: توجه به دانش‌آموزان در مدارس غیر انتفاعی بیشتر در مدارس دولتی است ما در کشور فنلاند این رویه را شاهد هستیم که یک معلم تا پایه ششم همراه دانش‌آموزان است که بسیار می‌تواند این امر در آموزش دانش و روحیه دانش آموز موثر باشد.
این مولف و پژوهشگر عنوان کرد: باید از خود بپرسیم در مدارس ما یک دانش‌آموز چقدر احساس می‌کند دوست داشته می‌شود چقدر حس قدرت می‌کند یا چقدر احساس شادمانی دارد زیرا بچه اگر شاد نباشند نمی‌توانند چیزی یاد بگیرند.
دولت آبادی با اشاره به شرایط دختران در مقاطع متوسطه اول گفت: دختران ما بخصوص در دوره راهنمایی(متوسطه‌اول) بسیار آسیب می‌بینند زیرا زمانی که در این صنف قالبی زنان به خود می‌گیرند مدرسه تلاش دارد آنها را کنترل کند بچه در این سنین حس متمایز بودن را دوست دارند و می‌خواهند کاری کنند که متفاوت دیده شوند اما مدرسه به هیچ عنوان این را نمی‌پذیرد. فراموش نکنیم مدارس ما هیچ‌کدام به نیازهای دانش‌آموزان مثل نیاز دوست داشته شدن، نیاز قدرتمندی و حتی انتخاب توجه نمی‌کند. بچه‌های ما حتی در مدارس نمی‌توانند تفکر انتقادی داشته باشند.
وی در پایان گفت: مدارس ما محلی هستند که قرار است به کودکان چیزهایی بیاموزند که خانواده نمی‌تواند بیاموزد. همچنین مساله حق‌گذاری و حق‌طلبی باید در مدارس آموزش داده شود.
خسرو باقری مولف و پژوهشگر و دکترای فسلفه تعلم و تربیت از دانشگاه نیوساوس ویلز استرالیا عضو هیات‌علمی دانشگاه‌تهران در این همایش گفت: از مرگ دو تعریف وجود دارد؛ ما یک مرگ کالبدی داریم که در آن جسم می‌میرد و یک مرگ دیگر داریم که در آن روح می‌میرد اما این پرسش مطرح است که کی می‌توانیم بگوییم مدرسه دچار مرگ روحی شده است. هنگامی که نقشی برای مدرسه تعریف می‌شود و آن نقش نادیده گرفته می‌شود یا ایفا نمی‌شود مدرسه دچار مرگ روحی شده است.
این مولف و پژوهشگر گفت: آزمون‌هایی که در مدارس برگزار می‌شود موجب مرگ تدریجی مدرسه خواهند شد و این اتفاق متاسفانه در مدارس و دانشگاه‌های ما زیاد وجود دارد. این دیدگاه ریچارد پرینگ است که مرگ مدرسه با رقابت، تست و آزمون‌های متعدد اتفاق می‌افتد.
وی ادامه داد: مدرسه‌ای که در آن اطلاعات یا اندیشه‌های اصیل بشری محور باشد مدرسه‌ای زنده است و این‌ها اگر کنار بروند موجب مرگ مدرسه خواهند شد پس مسوولان به این توجه داشته باشند که زندگی مدرسه به چه چیزی بستگی دارد.
باقری اضافه کرد: مدرسه اطلاعات‌محور روحش را از دست داده اما مدرسه دانش‌محور زنده است. مدرسه اطلاعات‌محور یعنی ما فقط به دانش‌آموزان اطلاعات می‌دهیم در صورتی‌که باید در مدارس دانش اتفاق بیفتد اما همه مدارس ما اطلاعات‌محور هستند .
این عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران در پایان اظهارداشت: متاسفانه امتحانات ما نیز شرایط بدی دارد. از آنجایی که امتحانات و پرسش‌ها براساس اطلاعات‌محور برگزار می‌شود مراقب در تمام حوزه‌های امتحانی حضور دارد و چون امتحانات اطلاعات‌محور هستند امکان تقلب وجود دارد اما اگر سوالات مفهومی مطرح شود امکان تقلب به هیچ عنوان وجود ندارد.
