در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
واکنش به توزیع متادون در مراکز درمان اعتیاد/ هر دارویی باید در داروخانه عرضه شود
نائب رییس انجمن داروسازان تهران با انتقاد از توزیع متادون در مراکز درمان اعتیاد تاکید کرد که هر دارویی باید در داروخانه عرضه شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، چندی پیش سعید کریمی معاون درمان وزارت بهداشت در مصاحبه‌ای اعلام کرد طبق تصمیمات ستاد ملی مبارزه با مواد مخدر، وزارت بهداشت وظیفه دارد تمام دستورالعمل‌های مراکز ترک اعتیاد را بازبینی کند که این اقدام انجام شد و طی دو دستورالعمل یکی برای مراکز و یکی درباره نحوه درمان و روش‌های جدید آن، ابلاغ و در معاونت درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر مطرح شد و اقدامات مربوط به آن نیز انجام شده است. بعد از بررسی و جمع‌آوری نظرات همه اعضا، از طریق ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز ابلاغ و نهایی می‌شود.
به گفته معاون درمان وزارت بهداشت فعلا تصمیم ستاد مبارزه با مواد مخدر، این است که متادون به مراکز ترک اعتیاد داده شود و در اختیار داروخانه‌ها قرار نگیرد، زیرا متادون دارویی نیست که مردم به راحتی از داروخانه دریافت کنند. باید جایی باشد که تحت نظر پزشک تجویز و مصرف شود. فعلا طبق نظر ستاد مبارزه با مواد مخدر، مراکز درمان اعتیاد متادون را تحویل گرفته و تحت نظارت پزشک تجویز و مصرف می‌شود. البته در دنیا لزوما به این صورت نیست و در داروخانه‌ها هم در شرایط خاصی توزیع می‌شود.
علیرغم دستورالعمل معاونت درمان وزارت بهداشت مبنی برعدم توزیع متادون در داروخانه‌ها نائب رییس انجمن داروسازان تهران نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و با اشاره به دو رای دیوان عالی کشور مبنی بر توزیع متادون در داروخانه‌ها معتقد است؛ متادون هم دارو است و برای نظارت و کنترل بر توزیع و جلوگیری از نشت آن باید از طریق داروخانه‌ها توزیع شود.
«بهمن صبور» نائب رییس انجمن داروسازان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با انتقاد از دستورالعمل وزارت بهداشت مبنی بر عدم توزیع متادون در داروخانه‌ها گفت: در دهه ۸۰ به دلیل درمان معتادان پروتکلی را وزارت بهداشت تعریف کرد و با توجه به شرایط آن موقع که زیرساخت‌ها و سامانه‌های متعدد وجود نداشت و همچنین مراکز ترک اعتیاد هم محدود بود مقرر شد که توزیع متادون از طریق مراکز ترک اعتیاد انجام شود.
وی با بیان اینکه از همان اول سنگ بنا را بد گذاشتند، ادامه داد: براین اساس فردی که خودش درمانگر است و دارو را تجویز می‌کند دارو به بیمار بدهد. این درحالی است که این امر در هیچ جای دنیا اتفاق نمی‌افتد که فردی هم درمانگر باشد و هم دارو تجویز کند و هم دارو را نیز به بیمار بدهد.
نائب رییس انجمن داروسازان تهران تصریح کرد: این رویه اشتباه بود و به مرور اشتباهات این کار مشخص شد. با آزادسازی طرح تاسیس داروخانه‌ها ما در حال حاضر ۱۵ هزار داروخانه برای ۸۰ میلیون نفر جمعیت داریم. از سوی دیگر به ازای دو داروخانه یک و یک دهم مراکز ترک داریم که حدود ۸ هزار مرکز می‌شود و این با هیچ استانداردی در دنیا سنخیت ندارد. حتی کشورهایی که جعیت آن‌ها ۳۰۰ الی ۴۰۰ میلیون هستند کمتر از سه هزار مرکز دارند. اما ما برای یک جمعیت ۸۰ میلیونی حدود ۸ هزار مرکز ترک اعتیاد داشته باشیم.
وی با اشاره به مصرف متادون در اروپا در سال گذشته گفت: در قاره اروپا با جمعیت بیش از ۴۴۰ میلیون نفر کل مصرف متادون آن‌ها در سال گذشته ۵ تن بوده است اما مصرف متادون در سال گذشته در کشور ما برای جمعیتی ۸۰ میلیونی ۲۶ تن بوده است. البته این مراکز داروهای آگانویست را توزیع می‌کنند که شامل شربت تریاک، مرفین، … است.
وی ادامه داد: این طرح یک طرح شکست خورده است و این براساس آمارهایی است که وجود دارد. همچنین در حال حاضر خط اول درمان در سازمان بهداشت جهانی و سازمان‌هایی که در زمینه ترک اعتیاد فعالیت می‌کنند داروی بوپره‌نورفین است نه داروی متادون. حدود سه سال پیش براساس یک برنامه کشوری باید داروی بوپره‌نورفین وارد پروتکل درمان اعتیاد کشور شده و جایگزین متادون می‌شد، اما متاسفانه عملا در این سه سال به جای اینکه داروی بوپره‌نورفین یک شیب مثبت رو به بالا داشته باشد اما شیب رو به پایین داشته است و تاجایی که اطلاع دارم حدود ۴۰۰ کیلو سال قبل تولید شده در صورتی که باید جای متادون را در طی این سال‌ها می‌گرفت.
نائب رییس انجمن داروسازان تهران با بیان اینکه در این پروسه به فکر درمان نیستیم، تصریح کرد: دو رای دیوان به صراحت اعلام کرده است که براساس قانون توزیع دارو از طریق داروخانه باید صورت بگیرد تا قابل رصد و پایش باشد مانند همه جای دنیا اما متاسفانه معاونت درمان وزارت بهداشت علیرغم دو حکم دیوان در این زمینه آیین‌نامه‌ای را نوشتند به نام sud که همان روش شکست خورده است که در یک قالب جدید ارائه می‌دهند. این رویه هیچ خروجی نخواهد داشت و وضعیت بدتر خواهد شد و هیچ بهبودی نخواهد داشت.
صبور تصریح کرد: در دنیا در کشورهایی مانند آلمان و انگلیس نسخ بیمارانی که برای درمان اعتیاد مراجعه می‌کنند با نسخه سایر بیماران متفاوت است و این نسخه برای سه مرکز ارسال شده و پایش و نظارت به صورت کامل وجود دارد. در حال حاضر نیز در داروخانه دارویی مانند قلم انسولین باتوجه به سامانه‌هایی که وجود دارد کاملا قابل رصد و پیگیری است. برای توزیع متادون در داروخانه نیز داروخانه‌ها خاص هستند و همه داروخانه‌ها شرایط توزیع داروهای متادون و آگونیست را نخواهند داشت.
وی ادامه داد: آیین‌نامه خاصی برای توزیع متادون در داروخانه وجود دارد و این داروخانه‌هایی که مسئولیت توزیع را برعهده می‌گیرند و لاینی مشخص در این داروخانه‌ها برای توزیع وجود دارد. تمام داروهایی که به فرد داده می‌شود نیز میزان مصرف و نوع دارو در سیستم ثبت می‌شود. البته این امکان وجود دارد که نشتی از داروخانه نیز وجود داشته باشد، اما آن چیزی که ما به آن اعتقاد داریم این است که تمام این داروها در داروخانه‌ها رصد می‌شود و توسط وزارت بهداشت پیگیری می‌شود. در حال حاضر در یک سری داروخانه‌های خاص ریتالین هم توزیع می‌شود و کاملا قابل رصد و پیگیری است.
نائب رییس انجمن داروسازان تهران خاطرنشان کرد: ما باید به این سمت برویم که هر نوع دارویی در مکان خود یعنی داروخانه توزیع شود تا امکان پایش و رصد و نظارت آن وجود داشته باشد در حال حاضر نیز سامانه تیتک امکان رصد و بررسی را نیز دارد. باید به این موضوع نیز توجه شود که در حال حاضر این داروها به صورت آزاد در این مراکز به فروش می‌رسد اما وقتی از طریق داروخانه توزیع شود در بستر نسخه الکترونیک وارد می‌شود و بیمه‌ها هزینه این داروها را پرداخت می‌کنند و این به نفع بیماران نیز است.
