احصاء و بررسی عوامل تعیین‌کننده آسیب‌های اجتماعی در تمام شهرستان‌ها/ اجرای برنامه مشارکت اجتماعی نوجوانان و بانوان در محلات کم‌برخوردار

«آروز ذکایی‌فر» معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره اهم اقدامات و فعالیت‌هایی که در سال ۱۴۰۱ در دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور انجام شده است، گفت: سیاست‌های دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی توجه به رصد مستمر وضعیت آسیب‌های اجتماعی، تقویت رویکردهای مشارکت اجتماعی و محله محوری در برنامه‌های پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی است. از همین‌رو توجه به رویکرد سلامت اجتماعی، استفاده همه جانبه از مشارکت جمعی و مشارکت اجتماعی، همچنین راهبردهای اصلی مانند استفاده از ظرفیت و توسعه شبکه سازمان‌های مردم نهاد، توانمندسازی جامعه محلی و توسعه و تقویت شبکه موسسات و سازمان‌های مردم نهاد، برنامه‌ریزی منطقه‌ای با تاکید بر استخراج الگوی بومی و منطقه‌ای، حمایت از مشارکت سازمان‌های غیردولتی و برنامه‌های آگاه‌سازی و آموزشی مبتنی بر نیازها و اولویت‌های تعیین شده از مهمترین برنامه‌های دفتر پیشگیری در سال ۱۴۰۱بوده است.

وی ادامه داد: بر این اساس در سال ۱۴۰۱ دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی اقدامات شاخصی انجام داده است از جمله فعالیت رصد آسیب‌های اجتماعی، در بخش فعالیت رصد آسیب‌های اجتماعی به طور مشخص چند اقدام شاخص انجام شده است از جمله احصاء عوامل تعیین کننده آسیب‌های اجتماعی و رصد و تحلیل آسیب‌های اجتماعی در تمامی شهرستان‌های کشور که شامل ۴۷۰ شهرستان می‌شود.

شناخت عوامل تعیین‌کننده آسیب‌های اجتماعی از طریق گروه نخبگانی در شهرستان‌ها

معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور خاطرنشان کرد: در تدوین الگوی اقدام و برنامه‌ریزی‌ها در حوزه کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی و مداخلات به هنگام همواره به سراغ آسیب رفته‌ایم اما از آنجایی که پیشگیری سطح اول بسیار اهمیت دارد و می‌تواند اثربخشی بالایی داشته باشد و از بسیاری از هزینه‌ها و صرف منابع جلوگیری کند، بنابراین شناخت عوامل تعیین کننده آسیب بسیار اهمیت دارد و در برنامه‌ریزی اقدامات در حوزه کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی شناسایی عوامل خطر که باعث ایجاد آسیب می‌شود و همچنین عوامل محافظی که در بحث کنترل و کاهش آسیب‌ها نقش دارد بسیار مهم است از همین رو دبیرخانه رصد آسیب‌های اجتماعی در سازمان بهزیستی کشور شناخت عوامل تعیین‌کننده آسیب‌های اجتماعی را از اواخر سال ۱۴۰۱ شروع کرده است.

ذکایی‌فر با اشاره به اجرای این برنامه تصریح کرد: در استان‌ها از طریق گروه نخبگانی و خبرگانی و هیات‌های اندیشه ورزی که در دانشگاه‌ها وجود دارند این کار را از انتهای سال ۱۴۰۱ شروع شده و شناسایی آسیب‌های اولویت‌دار و شناسایی عوامل تعیین کننده در استان‌ها آغاز شده است. این کار در حال حاضر در مرحله نهایی است. در مرحله نهایی این کار، یک شبکه علیتی خواهیم داشت که صورت کلی از همه آسیب‌های کشور و آسیب‌های اولویت‌دار و عواملی تعیین کننده در آن مشخص شده است. این کار به برنامه‌ریزان و سیاستگذاران کمک می‌کند تا شناخت بهتر و دقیقتری از وضعیت آسیب‌های اجتماعی استان‌ها داشته باشند و عواملی که مرتبط هستند و عواملی که رابطه سطح اول دارند و عواملی که در سطوح بعدی در رابطه با آسیب اجتماعی مشخص می‌شود و در حقیقت این کار مقدمه‌ای است برای برنامه‌هایی که در سال ۱۴۰۲ انجام خواهد شد.

راه‌اندازی و فعال‌سازی دبیرخانه‌های رصد آسیب‌های اجتماعی در استان‌ها

وی ادامه داد: سومین اقدام شاخص ما در سال ۱۴۰۱ راه‌اندازی و فعال‌سازی دبیرخانه‌های رصد آسیب‌های اجتماعی در استان‌ها بود که با حضور دستگاه‌های مرتبط با آسیب‌های اجتماعی برگزار شد و همچنین به همکاری خوب استانداری اسنات‌ها با سازمان بهزیستی برای تشکیل منظم جلسات و نقش و وظایفی که هر کدام از دستگاه‌ها برای کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی برعهده دارند، اشاره کرد.

معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در بخش دیگری از صحبت‌هایش تصریح کرد: با توجه به اینکه یکی از سیاست‌ها و راهبردهای معاونت پیشگیری؛ مشارکت اجتماعی است از همین رو تعدادی از برنامه‌های ما مبتنی بر برنامه‌های مشارکت اجتماعی است. در این راستا نیز در سال ۱۴۰۱ دو برنامه به صورت مشخص اجرا شد. یکی از این برنامه‌ها برنامه مشارکت اجتماعی نوجوانان و دیگری مشارکت اجتماعی بانوان است.

۱۵ هزار نفر نوجوان تحت پوشش برنامه مشارکت اجتماعی نوجوانان قرار گرفتند

ذکایی‌فر با بیان اینکه در طرح مشارکت اجتماعی نوجوانان که شامل نوجوانان دختر و پسر ۱۳ تا ۱۸ ساله است، خاطرنشان کرد: در این طرح بالغ بر ۱۵ هزار نفر نوجوان تحت پوشش این برنامه قرار گرفته‌اند و از آموزش‌های لازم برخوردار شده‌اند و حدود ۷۵۰ تسهیلگر در این برنامه مشارکت داشته است. نکته حائز اهمیت این است که در این برنامه حدود ۵۰۰ پروژه توسط نوجوانان تدوین شده و توانستند از بخش‌های مختلف دولتی و غیردولتی برای اجرای پروژ ه‌هایشان که عمدتا مسائل گروه و مسائلی که در محلات زندگی‌شان بود، حمایت‌های مالی و غیرمالی لازم را جلب کنند.

وی درباره برنامه مشارکت اجتماعی بانوان خاطرنشان کرد: همچنین در مشارکت اجتماعی بانوان در محلات که اولویت با محلات کمتر برخوردار بود بالغ بر هزار و ۲۰۰ گروه تشکیل شده و بانوان در این جلسات شرکت و آموزش‌های ارتقایی و مهارتی لازم را دریافت کرده ودر نهایت منجر به توانمندسازی اجتماعی و مهارتی می‌شود به این ترتیب که براساس نیازها و اولویت‌هایی که در گروه شناسایی می‌شد با هدایت و راهبری تسهیلگر توانستند پروژه‌هایی تدوین کنند. برخی از این پروژه‌ها معطوف به پروژه‌های توانمندسازی و مهارتی و اقتصادی بود و برخی از گروه‌ها توانستند کسب و کارهای خرد و کوچک را در محلات راه اندازی کنند و در حال حاضر نیز در حال فعالیت هستند.