در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
توضیح مدیرعامل سازمان پسماند درباره علت تاخیر در راه‌اندازی برخی ایستگاه‌های MRF تهران
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران ضمن تاکید بر این که قرارداد امضاشده‌ای برای ایستگاه MRF منطقه ۱۹ وجود ندارد، توضیحاتی را درباره علت تاخیر ایجادشده در راه‌اندازی ایستگاه MRF مناطق ۱۳، ۱۵ و برخی از دیگر کارخانه‌های MRF (مرحله میانی پردازش و بازیافت یکپارچه پسماندهای شهری) که قرار بود در سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری برسند، ارائه داد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در شرایطی روز ۲۲ اسفند امسال شهرداری تهران دومین ایستگاه پردازش و بازیافت یکپارچه پسماندهای شهری (MRF) را در منطقه ۱۳ به بهره‌برداری رساند و اعلام کرد که افتتاح ایستگاه‌های MRF با هدف کاهش حجم انتقال زباله به مجتمع آرادکوه در جنوب تهران و مکانیزه شدن فرآیند میانی پردازش پسماند در تهران انجام می‌شود که از سال ۹۹ موضوع احداث هشت ایستگاه MRF در سطح شهر و تقسیم مناطق ۲۲گانه پایتخت به هشت پهنه برای انجام عملیات تفکیک، مکانیزاسیون، تصفیه شیرابه و حذف بو در هشت ایستگاه مکانیزه و بهداشتی در کلانشهر تهران و سپس انتقال زباله‌های کم‌حجم‌شده از ایستگاه‌های میانی به کارخانه اصلی پردازش پسماند در تهران (مجتمع آرادکوه) در دستور کار دوره قبلی مدیریت شهری قرار گرفته بود.
در این میان اما نکته حائز اهمیت این است که براساس اسناد مزایده و قراردادهای مربوط به ایستگاه‌های MRF و آنچه در سامانه شفافیت شهرداری تهران بارگذاری شده است، بعضی از ایستگاه‌های MRF از جمله همین ایستگاه منطقه ۱۳، قرار بود در سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری برسند، این در حالی است که تا قبل از سال ۱۴۰۱، هیچ‌کدام از ایستگاه‌های MRF پیش‌بینی‌شده در سطح شهر تهران افتتاح نشده بود و آبان‌ماه امسال برای اولین بار ایستگاه MRF «کوهک» (منطقه ۲۲) برای انجام فرآیند میانی پردازش زباله‌های مناطق ۵، ۲۱ و ۲۲ به بهره‌برداری رسید. همچنین در روزهای پایانی اسفند نیز دومین ایستگاه MRF در منطقه ۱۳ تهران با هدف پوشش فرآیند میانی پردازش زباله‌های مناطق ۸، ۱۳و ۱۴ پایتخت افتتاح شد و با وجود این که مسئولان فعلی مدیریت شهری وعده افتتاح ایستگاه MRF «حکمیه» برای پردازش میانی پسماندهای مناطق ۴ و ۷ در آینده نزدیک را می‌دهند، اما هنوز تکلیف بسیاری از ایستگاه‌های MRF در دیگر نقاط تهران مشخص نیست.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، این است که تاخیر در راه‌اندازی ایستگاه‌های MRF که مدیریت هرکدام به صورت مزایده در اختیار پیمانکاران قرار داده شده، عملا به نفع پیمانکاران این ایستگاه‌ها است، زیرا در مناطقی که ساخت ایستگاه‌های MRF آغاز شده است، شهرداری پیش از تکمیل این ایستگاه‌ها، فرآیند جمع‌آوری و پردازش میانی پسماند مناطق مربوطه را در اختیار پیمانکاران MRF هر پهنه قرار داده است و بنابراین، هرچه تکمیل ایستگاه‌ها بیشتر طول بکشد، پیمانکاران می‌توانند اولا مدت زمان بیشتری پسماندهای ارزشمند مناطق تحت پوشش خود را تا قبل از راه‌اندازی ایستگاه مربوطه جمع‌آوری کنند و ثانیا در بازه زمانی طولانی‌تری می‌توانند تحت عنوان بازگشت سرمایه، مدیریت پسماند مناطق را بعد از تکمیل ایستگاه MRF خود در دست بگیرند.
همچنین تاخیر در تکمیل ایستگاه‌های MRF سبب شده است که بخشی از فرآیند میانی مکانیزه کردن جمع‌آوری و پردازش پسماندهای تهران به تاخیر بیفتد و طبیعتا تحقق هدف کوتاه شدن دست مافیای پسماند از جمع‌آوری زباله در مناطق مختلف پایتخت نیز با تاخیر بیشتری مواجه شود؛ آن هم در شرایطی که خردادماه ۱۴۰۰، مرتضی طلایی، عضو سابق شورای شهر تهران، گردش مالی روزانه پسماند خشک در پایتخت را بین ۱۵ تا ۲۰ میلیارد تومان اعلام کرده بود، اما به نظر می‌رسد مشکلاتی که در قراردادهای برخی ایستگاه‌های MRF تهران پدید آمده است و طرح‌های جدیدی که بعد از مزایده و بستن قرارداد، در برخی از این ایستگاه‌ها تعریف شده، باعث شده است که بهره‌برداری از تعدادی ایستگاه‌های MRF در سطح شهر تهران به تاخیر بیفتد.
تاکید مدیرعامل سازمان پسماند بر طبیعی بودن تاخیر ایجادشده در راه‌اندازی ایستگاه‌های MRF
در همین راستا از رضا شرفی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران پرسیدیم که چرا راه‌اندازی برخی ایستگاه‌های MRF تهران از جمله ایستگاه منطقه ۱۳ با حدود یک سال تاخیر انجام شده است و چه مشکلی در قراردادهای ایستگاه‌های MRF مناطق ۱۵ و ۱۹ ایجاد شده که هنوز عملیات اجرایی آن آغاز نشده است و اساسا چه موانعی به بروز تاخیر در راه‌اندازی برخی ایستگاه‌های پردازش و بازیافت یکپارچه پسماندهای شهری دامن زده است؟
رضا شرفی در پاسخ به این سوالات به خبرنگار ایلنا توضیح داد: از نظر من تاخیری در تکمیل ایستگاه‌های MRF تهران به وجود نیامده است، زیرا معمولا در همه قراردادهایی که در حوزه مدیریت شهری منعقد می‌شود، به‌ویژه در حوزه مدیریت پسماند، وقوع چنین اتفاقاتی طبیعی است، بخصوص که ایستگاه‌های MRF اولین کارخانه‌های پسماند هستند که با تکنولوژی جدید راه‌اندازی می‌شوند و بنابراین باید بازه زمانی قابل قبولی را برای امکان تاخیر در راه‌اندازی این کارخانه‌ها در نظر بگیریم، چونMRF تکنولوژی جدیدی است که تا قبل از این، به اندازه کافی با آن آشنا نبوده‌ایم و حتی در اختیار گذاشتن زمین، طراحی و احداث سوله و سایر طراحی‌ها و اجراهای مربوط به کارخانه‌های MRF زمان‌بر است.
وی افزود: درست است که در بهره‌برداری از برخی کارخانه‌های MRF در سطح شهر تهران نسبت به آنچه در متن قرارداد آمده بود، با تاخیر مواجه شده‌ایم، اما از نظر من به عنوان یک مدیر اجرایی، در عمل تاخیر آن‌چنانی در بهره‌برداری از این ایستگاه‌ها اتفاق نیفتاده است، چون به هر حال، پیش از این تجربه راه‌اندازی فناوری MRF در کشورمان وجود نداشت و همین مساله باعث شد که در ظاهر دچار این تاخیر زمانی بشویم. البته خوشبختانه امسال ایستگاه‌های MRF مناطق ۲۲ و ۱۳ راه‌اندازی شد و در آینده نزدیک ایستگاه حکیمیه (منطقه ۴) نیز راه‌اندازی خواهد شد.
علت تاخیر در شروع عملیات اجرایی ایستگاه‌های MRF مناطق ۱۵ و ۱۹ تهران چه بود؟
همچنین در شرایطی که بعد از گذشت بیش از دو سال از کلنگ‌زنی ایستگاه کوهک به عنوان نخستین کارخانه MRF تهران، هنوز عملیات اجرایی ایستگاه‌های مناطق ۱۵ و ۱۹ تهران آغاز نشده است، از مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند پرسیدیم که آیا وجود مشکل در قرارداد ایستگاه MRF منطقه ۱۵ باعث تاخیر در شروع عملیات اجرایی این ایستگاه شده است یا خیر؟
شرفی در پاسخ به این سوال گفت: این‌طور نیست که قرارداد ایستگاه MRF منطقه ۱۵ دچار مشکل شده باشد، بلکه در این ایستگاه یک طرح تکمیلی روی اسناد اولیه این ایستگاه توسط سرمایه‌گذار اضافه شد که این طرح مورد قبول قرار نگرفت و مدت زمانی که شهرداری مشغول بررسی این طرح بود، باعث ایجاد تاخیر در روند ایستگاه MRF منطقه ۱۵ شد. البته به‌زودی عملیات اجرایی مربوط به این ایستگاه را آغاز خواهیم کرد.
وی درباره علت ایجاد تاخیر در شروع عملیات اجرایی ایستگاه MRF منطقه ۱۹ نیز توضیح داد: من هیچ قراردادی مربوط به ایستگاه MRF منطقه ۱۹ در مجموعه سازمان مدیریت پسماند ندیده‌ام، البته مزایده این ایستگاه برگزار شده است، اما قرارداد امضاشده و ابلاغ‌شده‌ای در سازمان ما برای ایستگاه MRF منطقه ۱۹ وجود ندارد. البته اسناد فراخوان مربوط به این ایستگاه را در آینده نزدیک منتشر خواهیم کرد و این ایستگاه را دوباره به فراخوان می‌گذاریم.
ارتقای کیفیت ارائه خدمات حوزه پسماند با راه‌اندازی سامانه نظارت هوشمند
همچنین در شرایطی که روز دوشنبه ۲۲ اسفندماه در کنار راه‌اندازی ایستگاه MRF منطقه ۱۳، از سامانه نظارت هوشمند مدیریت پسماند تهران نیز رونمایی شد، از مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران پرسیدیم که آیا این سامانه نقشی در هوشمندسازی فرآیند جمع‌آوری پسماند در سطح شهر تهران خواهد داشت یا خیر و اساسا چه زمانی هوشمندسازی فرآیند مدیریت پسماند در پایتخت، به عنوان یکی از وعده‌های مطرح‌شده در ادوار مختلف مدیریت شهری به ثمر خواهد نشست؟
شرفی در پاسخ به این سوال گفت: سامانه‌ای که اخیرا رونمایی شده، مربوط به نظارت هوشمند در حوزه پسماند است، نه هوشمندسازی عملیات اجرایی، اما به صورت کلی وقتی در هر حوزه‌ای، نظارت بر نحوه اجرای عملیات تقویت شود و مدیران بتوانند به صورت آنی از اشکالات موجود در فرآیندها آگاه شوند و سریعا برای رفع این اشکالات برنامه‌ریزی کنند، خود به خود کیفیت خدمات نیز ارتقا پیدا خواهد کرد.
وی افزود: شاید سامانه نظارت هوشمند به صورت مستقیم در عملیات اجرایی نقشی نداشته باشد، اما وقتی قرار است این سامانه، آلارم‌های به‌موقعی درباره اشکالات موجود در حوزه پسماند برای مدیران سطوح میانی و ارشد ارسال کند، بنابراین راه‌اندازی سامانه نظارت هوشمند، حتما موجب ارتقای کیفیت خدمات در این حوزه خواهد شد.
شهرداری با تمام توان از پسماندهایی که وظیفه مدیریت آنها را برعهده دارد، صیانت می‌کند
شرفی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا راه‌اندازی سامانه نظارت هوشمند باعث کوتاه شدن دست مافیای پسماند از منافع مالی این حوزه خواهد شد یا خیر، اظهار داشت: سامانه نظارت هوشمند، ناظر بر عملکرد خود پرسنل و مدیران حوزه پسماند است و موضوعی که در سوال بیان شد، در این سامانه پوشش داده نمی‌شود.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند در پاسخ به این سوال که این سازمان چه برنامه‌ای برای حل معضل مافیای زباله به عنوان چالش اصلی حوزه پسماند در سطح شهر تهران دارد، اظهار داشت: چالش مهم سازمان ما، جمع‌آوری پسماند از سطح شهر با کیفیت بالا و سپس انجام فرآیند دفع و انتقال پسماند با بالاترین کیفیت ممکن است. اما آنچه در سوال اسم بردید، ناشی از مسائل مربوط به تفکیک از مبدا و تفکیک انواع پسماندها است.
این مقام مسئول در شهرداری تهران تاکید کرد: بخش زیادی از زباله‌های ارزشمند تهران مربوط به پسماندهای صنعتی و ویژه است که شهرداری قانونا وظیفه‌ای در این حوزه ندارد.
وی در پایان تصریح کرد: شهرداری تهران با تمام توان و استفاده از همه ظرفیت‌های قانونی تلاش می‌کند که از آن بخش از زباله‌ها که در ماده ۷ قانون مدیریت پسماند، وظیفه مدیریت آن برعهده شهرداری‌ها گذاشته شده است، صیانت کند. در این زمینه یکی از سیستم‌هایی که می‌تواند به ما کمک کند، همین سامانه نظارت هوشمند است.
