فراز و نشیب روابط اقتصادی ایران و ژاپن در طول تاریخ + جزئیات

به گزارش ایلنا، نشریه نیپون در گزارشی به روابط تجاری ایران و ژاپن در طول تاریخ اشاره کرده و نوشت: ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان است و ژاپن یکی از بزرگترین واردکنندگان. حجم واردات ژاپن به دلیل تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران روبه کاهش است.

ژاپن، سرزمین خالی از منابع طبیعی، در تمام این سال‌ها تلاش کرده رابطه خوبی با کشورهای تولیدکننده انرژی خاورمیانه برقرار کند. ایران که چهارمین کشور بزرگ تولیدکننده نفت و دومین کشور بزرگ دارای ذخایر گازی است، یکی از این کشورهاست. با این حال تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران بر روابط ژاپن و این کشور نفت‌خیز تاثیر بدی گذاشته است.

در سال ۲۰۰۰ ژاپن به اولویت حق مذاکره برای توسعه میادین گازی آزادگان که ۲۶ میلیون بشکه نفت در این میادین ذخیره شده بود دست پیدا کرد. انتظارات از توسعه ژاپنی این میادین بسیار بالا بود. با این حال مخالفت آمریکا منجر به شکست این مذاکرات شد. در سال ۲۰۰۴، ژاپن در نهایت با شرکت ملی نفت ایران وارد مذاکره شده و ۷۵% در توسعه میادین آزادگان سرمایه‌گذاری کرد. سخت‌تر شدن تحریم‌ها علیه ایران به معنای افزایش خطر سرمایه‌گذاری و هدف تحریم‌های ثانویه آمریکا قرار گرفتن بود. در نتیجه در سال ۲۰۰۶ ژاپن سهم خود را تا ۱۰% کاهش داد و در سال ۲۰۱۰ به طور کامل از آزادگان خارج شد.

ژاپن در روابط خود با ایران، یک واردکننده صرف است. واردات از ایران در سال ۲۰۱۷، ۴۰۰ میلیارد ین تخمین زده شده است. ۹۸ درصد این میزان را سوخت‌های معدنی نظیر نفت خام تشکیل داده است. صادرات ژاپن به ایران ۹۸.۵ میلیارد ین بوده و در مجموع شامل ۳۵.۵% تجهیزات حمل و نقلی، ۲۰.۴% ماشین آلات و ۱۱.۴% استیل و اقلام فلزی.

ایران به عنوان کشوری با جمعیت ۸۰ میلیون، بازار بالقوه خوبی برای کشورهای اروپایی است. در جولای ۲۰۱۵ با امضای برجام و برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، ژاپن هم شروع به برنامه‌ریزی برای توسعه تجارت با ایران کرد. با این حال با روی کار آمدن ترامپ و خروج او از توافق هسته‌ای بار دیگر شرایط مبهم شد.

نتایج تجارت در سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد میزان واردات نفت ژاپن از ایران ۵.۵% از نفت مورد نیاز ژاپن را تشکیل داده است. با سخت‌تر شدن اوضاع، از اکتبر ۲۰۱۸ ژاپن واردات نفت از ایران را متوقف و به دنبال سایر تولیدکنندگان نفت از جمله عربستان سعودی رفت.

این رسانه به حوادث کلیدی در روابط ایران و ژاپن اشاره کرده است؛

در سال ۱۹۲۹: سفارت ژاپن در ایران احداث شد.

سال ۱۹۵۸: محمدرضا پهلوی، شاه سابق ایران از ژاپن بازدید کرد.

سال ۱۹۶۰: ولیعهد و شاهزاده‌های وقت ژاپن که در حال حاضر شاه و ملکه ژاپن هستند از ایران بازدید کردند.

سال ۱۹۷۸: نخست وزیر ژاپن، فوکودا تاکیئو به ایران سفر کرد. تا آن زمان هیچ یک از نخست وزیرهای ژاپن به ایران سفر نکرده بودند.

سال ۲۰۰۰: محمد خاتمی رییس‌جمهور وقت ایران اولین رییس جمهور ایران بود که به ژاپن سفر کرد. او با موری یوشاریو نخست وزیر ژاپن گفت‌وگو کرد. ژاپن حق اولویت مذاکره برای توسعه میادین آزادگان را دریافت کرد.

سال ۲۰۰۴: شرکت اینپکس ژاپن و شرکت ملی نفت ایران وارد توافق توسعه میادین آزادگان شدند. طرف ژاپنی ۷۵% سرمایه گذاری ۲ میلیارد دلاری این پروژه را برعهده گرفت.

سال ۲۰۰۶: شورای امنیت سازمان ملل قطع نامه ای را تصویب کرد و طی آن از ایران خواست که فعالیت های مربوط به غنی سازی اورانیوم خود را متوقف کند. در این قطع نامه نسبت به تحریمهای اقتصادی هشدار داده شد. ژاپن سهم خود را از ۷۵ درصد به ۱۰ درصد در پروژه آزادگان کاهش داد.

سال ۲۰۰۸: فوکودا یاسئو نخست وزیر ژاپن و محمود احمدی نژاد رییس جمهور وقت ایران در رم ایتالیا دیدار کردند. این اولین دیدار بعد از سال ۲۰۰۰ بود.

سال ۲۰۱۰: ژاپن به طور کامل از پروژه توسعه میادین آزادگان عقب نشینی کرد.

سال ۲۰۱۳: شینزو آبه نخست وزیر ژاپن و حسن روحانی رییس جمهور ایران در نیویورک دیدار داشتند.

سال ۲۰۱۸: شینزو آبه و حسن روحانی بار دیگر در حاشیه نشست سازمان ملل در نیویورک دیدار کردند.