چرا روسیه درباره پروژه «تاسیس امیرنشین» در کرانه باختری هشدار داد؟

حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل منطقه طی یادداشتی برای  ایلنا به تشریح ابعاد پروژه‌ تشکیل امیرنشین در فلسطین پرداخت که شرح زیر از نظر می‌گذرد:

طرح و پروژه «تأسیس امیرنشین» در کرانه باختری به معنای شکل‌گیری مجموعه‌ای شبیه به امارات متحده تحت نظر رژیم صهیونیستی است که در واقع نوعی خودمختاری محدود به شمار می‌رود و جایگزین شکل‌گیری یک ملت مستقل فلسطینی می‌شود. این طرح در مقایسه با توافقنامه اسلو که در سال ۱۹۹۳ به امضا رسید، عقب‌گرد محسوب می‌شود، زیرا بند پنجم این توافقنامه تصریح دارد که تا سال ۲۰۱۵ باید دولت مستقل فلسطینی با پایتختی قدس شرقی تشکیل شود.

این در حالیست که حتی تشکیلات خودگردان کنونی نیز مورد رضایت مقامات اسرائیل نیست و تلاش آنها بر آن است که به جای تشکیلات خودگردان، منطقه‌ای محدود و خودمختار با مدیریت تحت نظارت امیرنشین تحت نظر  اسرائیل در کرانه باختری و نوار غزه تشکیل شود. این ایده به دلیل مخالفت مردم فلسطین و عدم پذیرش جامعه جهانی چندان مورد توجه قرار نگرفته و با شرایط فعلی مطابقت ندارد و امکان اجرایی شدن آن بسیار محدود است.

اساساً ساختار امیرنشینی، شبیه ساختارهای شبه‌پادشاهی است و به هیچ‌وجه نمی‌تواند در شرایط کنونی فلسطین جایگزین مناسبی برای یک دولت مستقل باشد. درباره هشدارهای اخیر سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه درباره این طرح نیز باید گفت که این مواضع به نوعی واکنش اعتراضی به این طرح است. روسیه، که در دهه‌های گذشته (حتی در دوران اتحاد جماهیر شوروی) موضع مشخص‌تری نسبت به مسأله فلسطین داشته و همچنان دارد، این بار نیز با طرح امیرنشینی مخالفت کرده است. مواضع روسیه کاملاً مبتنی بر واقعیت‌های سیاسی و حقوقی فلسطین اشغالی است و علاوه بر روسیه، بسیاری از کشورهای جهان و حتی برخی اعضای اتحادیه اروپا نیز با چنین طرحی مخالف‌ هستند.

به صورت کلی اگر بخواهیم چشم‌انداز این وضعیت فعلی را تحلیل کنیم، با توجه به ناکامی مذاکرات غیرمستقیم اخیر میان حماس و اسرائیل با میانجی‌گری قطر، همچنان بحث‌های مربوط به آتش‌بس ۶۰ روزه، نامطمئن است. آتش‌بس و رسیدن به توافقی پایدار در حال حاضر بسیار دشوار به نظر می‌رسد. این در حالیست که دونالد ترامپ به شدت در تلاش است تا این آتش‌بس ۶۰ ‌روزه برقرار شود و پیش‌نویس توافقنامه‌ای آماده شده بود، اما اختلاف‌نظرهایی  جدی بین حماس و اسرائیل وجود دارد، به ویژه درباره اداره آینده غزه و کنترل گذرگاه‌های اصلی، از جمله گذرگاه فیلادلفیا که اسرائیل قصد دارد همچنان آن را در اختیار داشته باشد تا ورود و خروج زمینی به نوار غزه را کنترل کند؛ مسأ‌له‌ای که با مخالفت شدید حماس روبه‌رو شده است.