لزوم کاهش مصرف آب کشاورزی به ۵۰ میلیارد متر مکعب

عباسقلی جهانی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در ارزیابی وضعیت  آب‌های زیرزمینی با توجه به تدوام روند خشکسالی در کشور اظهار داشت: طبق آمار و اطلاعات رسمی اکنون شرایط آب نگران‌کننده و بحرانی است به گونه‌ای که مردم هم که این موضوع را احساس کرده‌اند، بویژه که بارندگی نداریم و وضعیت آب زیرزمینی به ماه‌های پاییز که نزدیک می‌شویم بدتر هم می‌شود اما در هر حال در میان‌مدت و درازمدت برای حل بحران آب راه‌حل وجود دارد و نباید ناامید بود. 

وی افزود: اعتقاد من این است اگر بتوانیم به صورت هوشمندانه تحولات لازم را از نظر ساختاری، قانونی، حقوقی و مهم‌تر از همه  اجتماعی ایجاد کنیم؛ می‌توان در دوران گذار  طی دو برنامه ۵ ساله از این شرایط عبور کرد.  حتی بنده به فرهنگستان علوم پیشنهاد کردم که این دهه؛ دهه ملی آب نام‌گذاری شود که با آن موافقت شده اما هنوز اعلام رسمی نشده است. بنابراین در یک دوران گذار مشروط به اینکه تحولات ساختاری، قانونی و نهادی  صورت گیرد، می‌توان امیدوار بود شرایط آب‌های زیرزمینی تا حدی به قبل برگردد و عرضه و تقاضای آب در کشور متناسب شود. 

عضو پیشین شورای جهانی آب گفت: ما باید به سمت حل بحران آب برویم و این نیازمند یک عزم ملی است، ضمن اینکه باید ابزارها نیز فراهم شود و البته در صدر و راس آنها اصلاحات نهادی و حکمرانی آب است. 

وی با تاکید بر اینکه بدون هیچگونه تعارف مصرف آب کشاورزی باید کاهش پیدا کند، تصریح کرد: اکنون در خصوص لزوم کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی اجماع حاصل شده است، طبق اهداف برنامه هفتم مصرف آب کشاورزی باید به حدود ۵۰ میلیارد متر مکعب برسد هرچند اتفاق نظری بین وزارت نیرو و کشاورزی وجود ندارد و وزارت کشاورزی روی رقم ۷۰ میلیارد متر مکعب متمرکز است ولی مهم این است که همه به این نتیجه رسیدند که باید کاهش باید صورت گیرد. 

 جهانی  خاطرنشان کرد: برای حل بحران آب   بخصوص در حوزه کشاورزی نیازمند تحولات ریشه‌ای هستیم، آنچه تحت عنوان هم‌بست آب و کشاورزی گفته می‌شود باید دوش به دوش پیش برود تا به ثبات برسیم.  البته ممکن است در سال‌های ابتدایی سخت باشد و به کشاورز و معیشت کشاورزان فشارهایی وارد کند، به همین دلیل باید در تحولات حکمرانی به مسائل اجتماعی آب و مشارکت واقعی بهره‌برداران توجه کنیم، مصرف‌کننده نهایی در تصمیم‌گیری‌ها حضور داشته باشد، همچنین  استفاده از هوش مصنوعی و فناوری نوین برای ارتقای بهره‌وری آب ترویج شده و به طور جدی سرمایه‌گذاری صورت گیرد.

به گفته وی؛ ما در حوزه کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی نمی‌توانیم حکم واحدی صادر کنیم در هر دشتی و یا روستایی شرایط اجتماعی، اقتصادی، محیط زیستی و معیشتی متفاوت است، آب یک مقوله ملی و جهانی است ولی راهکار حل مشکل آن در سطح محلی است، باید برای هر کدام از دشت‌های کوچک و یا واحدهای کشاورزی راهکار مخصوص همان منطقه  را با مشارکت بهره‌برداران پیدا کنیم باید یک نهاد رسمی با حضور کشاورزان و نهادهای دولتی تشکیل شود و هدف این باشد که راهکار مناسب را ویژه همان منطقه پیدا کنند و البته در شروع کار سخت است زیرا بی‌اعمتادی وجود دارد باید علاوه بر جلب اعمتاد کشاورز با رویکرد مدیریت محلی چالش آب هر منطقه‌ای را رفع کرد.

این کارشناس حوزه آب درباره برخورد تحکمی در حوزه کشاورزی و مصرف آب در این بخش گفت: حکم به توقف کشاورزی در مناطق پرچالش تفاهمی است که باید ایجاد شود نمی‌توانیم برای همه مناطق حکم واحد صادر کنیم ممکن است در بخش‌هایی نوع کشت را تغییر دهیم، سوبسید بدهیم و کمک دولتی صورت گیرد، همه اینها باید با مشارکت و تفاهم نهادهای دولتی و بهره‌برداران نهایی صورت گیرد.