اهمیت نظام مهندسی در ساختار توسعه کشور

نظام مهندسی در کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه نقش مهمی در رشد همه جانبه دارد. اگر چه ایران نیز چندین سال است که ساختار نظام مهندسی را برای نظارت بر فعالیتهای ساختمانی، عمرانی و تاسیساتی راهاندازی کرده است، اما حوادث و بحرانهایی مانند زلزله، سیل، صاعقه و انفجارها نشان داده است که نظام مهندسی در ایران هنوز نتوانسته به ساختار مناسب خود دست پیدا کند.
نظام مهندسی در کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه نقش مهمی در رشد همه جانبه دارد. اگر چه ایران نیز چندین سال است که ساختار نظام مهندسی را برای نظارت بر فعالیتهای ساختمانی، عمرانی و تاسیساتی راهاندازی کرده است، اما حوادث و بحرانهایی مانند زلزله، سیل، صاعقه و انفجارها نشان داده است که نظام مهندسی در ایران هنوز نتوانسته به ساختار مناسب خود دست پیدا کند.
نظام مهندسی؛ ستون فقرات توسعه عمرانی کشور
نظام مهندسی در هر کشور، ضامن کیفیت و استانداردسازی در پروژههای عمرانی و ساختمانی است. این نهاد با نظارت بر طراحی، اجرا و بهرهبرداری از پروژههای عمرانی، نقش کلیدی در توسعه پایدار ایفا میکند. از استانداردسازی مصالح و نقشهها تا کنترل کیفیت اجرا، حضور مهندسین متعهد و متخصص در قالب نظام مهندسی، کشور را از خطرات جبرانناپذیر ایمن میسازد. بهویژه در شهرهایی مانند مشهد که رشد ساختوساز در آن پرشتاب است، نقش نظام مهندسی دوچندان شده است. در این راستا، نظام مهندسی مشهد یکی از سازمانهای فعال و پیشرو در کشور محسوب میشود.
افزایش ایمنی ساختمانها با نظارت نظام مهندسی
ساختمانهایی که تحت نظارت دقیق نظام مهندسی ساخته میشوند، از نظر ایمنی در برابر زلزله، آتشسوزی و فرسایش زمان، بسیار مقاومترند. مهندسین ناظر، کنترل دقیق طراحی سازه، تأسیسات، برق، و مکانیک را بر عهده دارند. عدم استفاده از مصالح غیراستاندارد، اجرای درست اسکلت و تأسیسات، و رعایت نکات ایمنی، همگی از نتایج حضور موثر نظام مهندسی در پروژهها هستند. این نظارت حرفهای میتواند جان هزاران انسان را در بحرانها نجات دهد.
بهطور معمول بعد از حوادث گوناگونی که در مناطق مختلف کشور رخ میدهد، توجه و نظارت بر فعالیتهای نظام مهندسی افزایش مییابد و قوانین زیادی در این زمینه اصلاح میشوند. اما بعد از مدتی از گذشت حوادث، توجه و نظارتها کاهش یافته و شاهد فرایندهای غیرشفاف در سازمانهای نظام مهندسی هستیم. از همینرو مسئولان باید ساختار شفافتری را برای سازمانهای مهندسی در کشور طراحی کنند تا احتمال بروز حوادث و مشکلات ناشی از آن کاهش یابد.
ارتقا کیفیت ساختوساز با کمک مهندسین مجرب در نظام مهندسی
حضور مهندسین حرفهای و دارای پروانه اشتغال در پروژههای ساختمانی، تضمینی برای کیفیت بالای ساختوساز است. نظام مهندسی با تعریف صلاحیتها، رتبهبندی مهندسین و صدور مجوزهای قانونی، مانع فعالیت افراد غیرمتخصص در حوزه عمرانی میشود. این امر به افزایش اعتماد عمومی، جذب سرمایهگذار و کاهش مشکلات ساختمانی در بلندمدت کمک میکند.
نظام مهندسی و توسعه پایدار شهری
نظام مهندسی با نظارت بر اصول شهرسازی، رعایت ضوابط زیستمحیطی و جلوگیری از ساختوسازهای غیرمجاز، نقش مهمی در توسعه پایدار ایفا میکند. در شهرهایی مثل مشهد، توسعه بیرویه میتواند به معضلات زیستمحیطی، ترافیک و فرسایش منابع طبیعی منجر شود. اما با مشارکت فعال نظام مهندسی خراسان رضوی، این روند قابل کنترل و هدایت است.
آموزش و ارتقا سطح دانش مهندسین از طریق دورههای مهارتی نظام مهندسی
برای بهروز نگهداشتن سطح علمی مهندسین، نظام مهندسی اقدام به برگزاری دورهها و کارگاههای تخصصی میکند. از جمله این برنامهها، میتوان به کلاسهای آمادگی نظام مهندسی در مشهد اشاره کرد که با حضور اساتید برجسته برگزار میشود. این کلاسها مهندسین را برای آزمونهای ورود به نظام مهندسی آماده میکند و دانش تخصصی آنان را ارتقاء میبخشد.
نقش نظام مهندسی در ارتقاء جایگاه مهندسین در جامعه
با داشتن ساختار رسمی و قدرت اجرایی، نظام مهندسی بستری برای حمایت از حقوق مهندسین فراهم کرده است. تعیین تعرفهها، دفاع از حقوق شغلی، و ارتقاء شأن اجتماعی مهندسین از دیگر کارکردهای این نهاد است. با تقویت نظام مهندسی، جایگاه مهندسین در تصمیمسازیهای کلان کشور نیز تقویت میشود.
شفافسازی و مبارزه با فساد در پروژههای عمرانی
یکی از راهکارهای اصلی مقابله با فساد در پروژههای ساختمانی، وجود نهادهای ناظر حرفهای مانند نظام مهندسی است. شفافیت در فرآیند طراحی، نظارت و اجرای پروژهها، با نظارت مهندسین مورد تأیید نظام مهندسی امکانپذیر است. این امر از هدر رفت منابع ملی جلوگیری کرده و باعث افزایش کیفیت نهایی پروژهها میشود.
اشتغالزایی پایدار برای فارغالتحصیلان مهندسی
نظام مهندسی با ایجاد بستر اشتغال برای مهندسین دارای پروانه، نقش مهمی در کاهش بیکاری در میان فارغالتحصیلان رشتههای فنی و مهندسی دارد. با پذیرفته شدن در آزمون نظام مهندسی، مهندسین جوان میتوانند خود را برای ورود به بازار کار آماده کرده و از حمایتهای قانونی نظام بهرهمند شوند.
مهندسین معماری و عمران برای اینکه شانس بیشتری برای اشتغال پایدار داشته باشند بعد از فارغالتحصیلی، گذراندن دورههای تخصصی و کسب تجربه باید در آزمون نظام مهندسی شرکت کنند تا امکان فعالیت حرفهای را بهدست آورند.
حمایت از نوآوری و فناوریهای نوین در ساختوساز
نظام مهندسی با تشویق به استفاده از تکنولوژیهای نوین مانند BIM، مصالح سبز و تکنولوژیهای هوشمند در ساختمانسازی، مسیر نوآوری را در ساختوساز هموار کرده است. پروژههای جدید با بهرهگیری از این نوآوریها، کیفیت بالا و هزینههای نگهداری پایینتری خواهند داشت.
نقش نظام مهندسی در برندسازی شهری
ساختمانهای مدرن، زیبا و اصولی، نهتنها امنیت و آسایش را به ساکنین ارائه میدهند، بلکه تصویر مثبتی از شهر ارائه میکنند. نقش نظام مهندسی در طراحی اصولی و نظارت بر معماری شهری، به شکلگیری هویت بصری شهری نیز کمک میکند.
سخن پایانی
نظام مهندسی، نقش بیبدیلی در تضمین کیفیت، ایمنی، توسعه پایدار و عدالت در پروژههای عمرانی دارد. در شهر مشهد، این نقش به دلیل وسعت و تنوع پروژههای عمرانی بسیار پررنگتر است. با شرکت در دورههای مهارتی معماری در مشهد در مراکز معتبری مانند آکادمی هنرجویان شهریار، مهندسین میتوانند به این چرخه مؤثر وارد شده و دانش و توانمندی خود را ارتقاء دهند. آکادمی هنرجویان شهریار با برگزاری دورههای حرفهای و جامع، مسیر ورود به بازار کار مهندسی را برای علاقهمندان هموار کرده است.