حکمرانی مطلوبی در حوزه محیط‌زیست استان مرکزی ایجاد نشده است / 3 صنعت بزرگ در کمیسیون ماده 14 قانون هوای پاک قرار گرفتند

امیر انصاری در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، افزود: سند ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی این استان در سال‌های 1392 و 1393 با همکاری سازمان برنامه‌وبودجه تدوین شد، اما سال‌ها کنار گذاشته شده است. احیاء این سند از اولویت‌ برنامه‌های اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان است. اولویت کنترل منابع آلاینده‌ها است و در این راستا باید توجه داشت که وارث صنایع آلاینده هستیم و نمی‌توانیم یک‌روزه تمامی مشکلات را مرتفع کنیم.

وی به مهمترین چالش‌های محیط‌زیستی استان مرکزی اشاره کرده و در این خصوص ادامه داد: رفع آلودگی هوای شهرستان‌های اراک و ساوه و شازند و دلیجان، تخریب و تهدید تالاب میقان اراک، مقابله با صنایع آلاینده، پیگیری مشکلات حوزه پسماند، گردوغبار، کمبود شدید نیروی انسانی، کمبود تجهیزات و امکانات، از مهمترین چالش‌های محیط‌زیستی استان در شرایط فعلی است که با جدیت مورد پیگیری قرار خواهد گرفت.

تدوین سند آمایش سرزمین و ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی استان

سرپرست اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی اظهار داشت: تدوین سند آمایش سرزمین و ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی استان، پیگیری طرح جامع احیاء تالاب میقان و بروزرسانی طرح مدیریت زیست‌بوم این تالاب از جمله برنامه‌ها و اقداماتی است که در دوره جدید مدیریت محیط‌زیست با جدیت پیگیری خواهد شد و در این راستا از هیچ کوششی دریغ نمی‌شود. تهیه برش استانی برنامه هفتم توسعه محیط‌زیست نیز از دیگر برنامه‌هایی است که در دستور کار ویژه قرار دارد.

انصاری به موضوع آلودگی هوا به عنوان ابرچالش محیط‌زیستی استان مرکزی اشاره داشته و تصریح کرد: آلودگی هوای شهرستان‌های اراک، شازند، دلیجان و ساوه از مهمترین چالش‌های زیست‌محیطی این استان است، اما به این معنی نیست که دیگر شهرهای استان آلوده نیستند. زیرا گردوغبار بیشتر مناطق استان را در برمی‌گیرد و باید طرح جامعی برای آنها تدوین شود. انتقال صنایع آلاینده و هوشمندسازی محیط‌زیست، از دیگر برنامه‌های اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی است.

وی بیان داشت: باید به اراک نگاه ویژه‌تری نسبت به سایر شهرها شود، زیرا این استان با انواع آلاینده‌ها مواجه است. این شهر از یک سو با کوه و تالاب میقان و از سوی دیگر با توپوگرافی و ترافیک صنایع همراه است. همچنین اینورژن یا پایداری هوا در این شهر بسیار پایین است که موجب می‌شود با کمترین آلاینده، آلودگی هوا نمود پیدا کند. پایداری هوا در اراک گاهی به قدری زیاد است که دود نیروگاه شازند در زمان استفاده از سوخت مازوت از اراک عبور کرده و حتی تا سلفچگان هم می‌رسد.

3 صنعت بزرگ در کمیسیون ماده 14 قانون هوای پاک قرار گرفتند

سرپرست اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی با اشاره به اینکه کارگروه ماده 14 قانون هوای پاک یک کمیسیون در حد استانی و یک کمیسیون در حد کشوری دارد که خوشبختانه فعال است، تأکید کرد: 3 صنعت بزرگ ایرالکو اراک، نیروگاه حرارتی شازند و پالایشگاه شازند در این کمیسیون قرار گرفته‌اند. نخستین صنعت بزرگ قرار گرفته شده در این کمیسیون، شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو) است که تصمیماتی نیز برای آن اتخاذ شده است.

انصاری با اعلام ناخرسندی از اینکه انتقال واحد آندسازی شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو) 18 سال به درازا کشیده شده است، ابراز داشت: این در حالی است که در راستای توسعه و انتقال این موضوع، زمینی در شهرک صنعتی خیرآباد نیز واگذار شده است. متأسفانه روند انتقال آندسازی ایرالکو به شهرک صنعتی خیرآباد بسیار کند بوده است. بهانه‌ای که ایرالکو برای عدم انتقال واحد آندسازی به خارج از محدوده شهری می‌آورد، مشکلات انتقال لوله گاز و راه دسترسی و زیرساخت‌ها است.

وی اضافه کرد: در این راستا برای دستگاه‌های اجرایی ذیربط مهلت زمان مشخص معین کرده‌ایم تا این موارد را فراهم کنند. اگر این دستگاه‌های اجرایی یا ایرالکو در مدت زمان مشخص به تکلیف خود عمل نکنند، ترک فعل محسوب می‌شود و به مراجع قضایی معرفی می‌شوند. همچنین با احداث‌ نیروگاه حرارتی در مجموعه ایرالکو مخالفت کردیم. در این راستا تا زمانی که مجموعه حفاظت محیط‌زیست مجوز صادر نکند، حتی اگر نیروگاه حرارتی هم بسازند، به آنها سوخت گاز اختصاص پیدا نمی‌کند.

از سوی مدیران ایرالکو نشر اکاذیب انجام شده است

سرپرست اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی همچنین در رابطه با این موضوع که مدیرعامل ایرالکو اعلام کرده این واحد صنعتی آلایندگی ندارد، گفت: از سوی مدیران ایرالکو مبنی بر غیرآلاینده بودن این واحد عظیم صنعتی نشر اکاذیب انجام شده است. این موضوع که برای این نشر اکاذیب از آنها شکایت کنیم، بستگی به نظر کارگروه کاهش آلودگی هوای استان مرکزی دارد. ایرالکو حتی به تعهدات خود در رابطه با خرید ایستگاه سنجش آلودگی هوا عمل نکرده است.

انصاری افزود: سوخت نیروگاه حرارتی شازند اهمیت بسیار زیادی دارد، چرا که شهر اراک تنها شهری است که آلاینده مسئول آن در فصل سرما SO2 است. محیط‌زیست با حتی مصرف مازوت کم‌سولفور مخالف است، زیرا مصرف آن موجب تجمع گوگرد، SO2 و در نهایت آلایندگی هوا در اراک می‌شود. پیگیری‌هایی برای مصرف سوخت LPG از طریق پالایشگاه برای نیروگاه شازند صورت گرفته که در صورت تداوم مشکلات ناترازی انرژی، به جای مازوت از این سوخت استفاده شود.

وی ادامه داد: مقرر شده پالایشگاه شازند روزانه 2000 تن گاز LPG به نیروگاه شازند اختصاص دهد تا در فصل سرما استفاده کند. LPG آلاینده SOX ندارد، اما NOX دارد. لازمه استفاده از LPG، ایجاد مبدل‌ها، تغییرات و اورهال مشعل‌های نیروگاه است. نیروگاه تضمین داده که در فصل زمستان یک واحد از گاز و یک واحد از LPG استفاده کند. یک واحد را در حالت تعمیرات نگه دارد و یک واحد در فرایند اورهال باشد. همچنین مقرر شده 80 میلیون لیتر مازوت کم‌سولفور در نیروگاه ذخیره شود.

تمامی تلاش‌ها به کار گرفته شده تا نیروگاه شازند از مازوت استفاده نکند

سرپرست اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی در پاسخ به این پرسش که چه تضمینی وجود دارد که نیروگاه حرارتی شازند در فصول سرد سال جاری از مازوت استفاده نکند، اظهار داشت: تمامی تلاش‌ها به کار گرفته شده تا نیروگاه شازند در زمستان از سوخت مازوت استفاده نکند. اما اگر بالادستی‌ها در کشور تصمیم بگیرند که نیروگاه از مازوت استفاده کند، از اختیارات حوزه محیط‌زیست خارج می‌شود. باید توجه داشت که فلسفه ایجاد نیروگاه این بود که مازوت پالایشگاه شازند را بسوزاند.

انصاری در رابطه با آلایندگی‌های ناشی از شرکت پالایش نفت امام خمینی شازند نیز تصریح کرد: قطعاً پیگیری رفع آلایندگی‌های پالایشگاه شازند در دستور کار حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی قرار دارد و در این رابطه پرونده‌ای در دادگاه در جریان است. مقرر شده پالایشگاه شازند طبق برنامه زمان‌بندی، منابع آلاینده آب و هوا و خاک خود را مرتفع کند. پروژه کُک‌ سوزنی پالایشگاه اجرایی نشده و بر اساس ارزیابی‌های انجام شده، با این پروژه در استان و تهران مخالفت شده است.

وی بیان داشت: شهر اراک نیارمند حداقل 20 ایستگاه سنجش آلودگی هوا است، اما هم‌اکنون 3 ایستگاه سنجش کامل آلایندگی‌ها و 5 ایستگاه سنجش آلایندگی‌های گردوغبار دارد. به تازگی نیز یک ایستگاه سنجش کامل آلایندگی‌ها توسط شهرداری اراک خریداری شده که به زودی نصب می‌شود و به بهره‌برداری می‌رسد. همچنین از شهرداری اراک خواسته شده است تا مرکز پایش کیفیت هوای اراک را راه‌اندازی کند تا بتوان با سهولت بیشتری موارد آلایندگی را رصد کرد و مورد بررسی قرار داد.

در پی طرح جامع احیاء تالاب میقان هستیم

سرپرست اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی در رابطه با تالاب میقان، تأکید کرد: در کارگروه تخصصی تالاب میقان مصوب شده است که محدوده فعالیت معدنی کارخانه سولفات سدیم را محدود گردد و تلاش داریم که بهره‌برداری این کارخانه را کاهش دهیم. البته در خصوص مجوز بهره‌برداری این کارخانه در سطح استان تصمیم‌گیری نمی‌شود. در پی طرح جامع احیاء تالاب میقان هستیم و باید شرکت معدنی املاح ایران در حوزه مسئولیت اجتماعی خود این اقدامات را انجام دهد.

انصاری ابراز داشت: رفع مشکلات حوزه پسماند نیز در استان مرکزی با جدیت پیگیری می‌شود. در این خصوص مطالعه ایجاد 3 نقطه پسماند مدرن صنعتی و عادی در شمال، مرکز و جنوب این استان در دستور کار قرار دارد. در این رابطه باید تدابیری اتخاذ شود تا پسماندهای صنعتی از پسماندهای عادی جداسازی شود. همچنین پسماندهای عفونی و بیمارستانی نیز در بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی بی‌خطرسازی می‌شوند و سپس در فرایند پسماندهای عادی قرار می‌گیرد.

وی اضافه کرد: 70 درصد پست‌های محیط‌زیست استان مرکزی بلاتصدی بوده و کمبود نیرو در این نهاد جدی است. این در حالی است که در سطح کشور 50 درصد پست‌های سازمانی بلاتصدی هستند. در این راستا استان مرکزی با میانگین کشوری نیز فاصله زیادی دارد. این استان منطقه‌ای متنوع به لحاظ اکوسیستمی و اکولوژی صنعتی است و بیش از 3000 واحد صنعتی در آن فعالیت دارد، اما حدود 30 کارشناس مرتبط با صنعت در محیط‌زیست استان فعال است که این تعداد بسیار کم است.

سرپرست اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی در پایان گفت: 15 پاسگاه محیط‌بانی در این استان وجود دارد که از این تعداد 13 پاسگاه خالی است و این موضوع مشکلات بسیاری در حوزه نظارت و پایش محیط ایجاد می‌کند. تنها 40 محیط‌بان در استان فعالیت می‌کنند و به ازای هر 40 هزار هکتار یک محیط‌بان در استان فعال است. این در حالی است که به لحاظ استانداردها به ازای هر 10 هزار هکتار باید یک محیط‌بان فعالیت داشته باشد. بنابرایم با استانداردها فاصله زیادی داریم.