هاب‌های صادراتی برای صنعت نسوز تشکیل خواهد شد
دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت مواد نسوز ایران، با اشاره به ظرفیت ۸۰۰ هزار تنی تولاید و کاهش تقاضای داخلی به کمتر از ۵۰۰ هزار تن، گفت: تشکیل هاب‌های صادراتی و ورود به بازار کشورهای همسایه، راهبرد اصلی برای جبران مازاد ظرفیت و رفع فشار از تولیدکنندگان است.
سعید لقمانی، دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت مواد نسوز در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با بیان اینکه ظرفیت واقعی تولید انواع آجر و مواد ویژه نسوز یا دیرگداز در ایران که قدمتی بیش از ۸۵ سال دارد، در حال حاضر بیش از ۸۰۰ هزار تن در سال است، گفت: این در حالی است که کل تقاضای بازار به ۵۰۰ هزار تن در سال نمی‌رسد و متأسفانه این روند طی سال‌های اخیر به چند دلیل رو به کاهش بوده است.
وی افزود: نخستین دلیل این کاهش، افت تولید فولاد و سیمان در کشور به علت قطعی برق و گاز در تابستان و زمستان است. دوم، قطعی برق و گاز در خود صنایع نسوز که به‌ویژه قطعی برق، آسیب جدی به شرکت‌های تولیدکننده وارد کرده است. سومین مورد هم کاهش مصرف نسوز در صنایع فولاد و سیمان است؛ به طوری که مصرف نسوز در فولاد از بیش از ۱۵ کیلوگرم به ازای هر تن تولید، به زیر ۱۲ کیلوگرم رسیده و در صنعت سیمان نیز از ۰.۸ کیلوگرم به کمتر از ۰.۵ کیلوگرم کاهش یافته است.
چالش‌های تأمین مواد اولیه
به گفته لقمانی، از نظر وزنی حدود ۶۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز صنعت نسوز در داخل کشور تولید می‌شود که این روند طی سال‌های اخیر بهبود یافته است. با این وجود، ۴۰ درصد مواد اولیه همچنان از طریق واردات تأمین می‌شود که برخی از آن‌ها فاقد منابع داخلی هستند و ناگزیر باید وارد شوند.
وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر، یکی از بحران‌های اصلی صنعت نسوز، تأمین ارز برای واردات مواد اولیه خارجی است، گفت: این ۴۰ درصد از نظر وزنی، بیش از ۷۰ درصد ارزش ریالی مواد اولیه مورد نیاز صنعت را دربرمی‌گیرد. مشکلات تأمین ارز، ثبت سفارش طولانی‌مدت و تخصیص دیرهنگام ارز باعث شده فرآیند واردات به کندی پیش رود و در برخی موارد ثبت سفارش‌ها بیش از شش ماه طول می‌کشد و شرکت‌های واردکننده نیز با هزینه‌های انبارداری گمرک و دموراژ سنگین مواجه می‌شوند.
مشکلات نقدینگی و موانع مالی
دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت مواد نسوز در ادامه به چالش نقدینگی اشاره کرد و گفت: این صنعت بیش از ۹۰ تا ۹۵ درصد خصوصی است و از میان ۹۰ تولیدکننده نسوز کشور که بیش از ۶۳۴ واحد عضو این انجمن هستند، تعداد کمی سهام‌دار دولتی دارند و روند طولانی خرید ارز، بازپرداخت دیرهنگام مطالبات از صنایع خریدار به‌ویژه فولاد (که گاه بیش از ۴ ماه طول می‌کشد) و نبود تسهیلات بانکی ارزان‌قیمت، فشار زیادی به تولیدکنندگان وارد کرده است.
وی افزود: چالش‌های دیگری مانند کمبود نیروی انسانی متخصص، واردات بی‌رویه محصولات ساخته‌شده نسوز با سود بازرگانی یک‌درصدی و قطعی برق و گاز نیز فعالان این حوزه را تحت فشار قرار داده است که این مسائل موجب شده حاشیه سود کاهش یابد و مانند بسیاری از صنایع دیگر، صنعت نسوز نیز با بحران روبه‌رو شود.
پیشرفت فناورانه و برنامه صادراتی
لقمانی تأکید کرد: صنعت نسوز ایران همگام با فناوری روز دنیا پیشرفت کرده است و از نظر کیفیت و عمر کارکرد محصولات، توان رقابت با بهترین تولیدکنندگان جهان را دارد. در برخی موارد، مانند بخش‌هایی از کوره‌های سیمان یا سقف کوره‌های قوس الکتریکی فولاد، عمر نسوزهای ایرانی حتی از برندهای مطرح خارجی بیشتر است.
به گفته وی، انجمن صنعت مواد نسوز ایران با همکاری وزارت صمت، بانک مرکزی، کمیسیون صنایع مجلس و اتاق بازرگانی، پیگیری‌های مستمری برای رفع موانع تولید و تأمین مواد اولیه انجام داده است. همچنین واحدهای تحقیق و توسعه شرکت‌های عضو انجمن به‌طور مستمر کیفیت محصولات را ارتقاء می‌دهند و حضور مقالات علمی ایران در کنفرانس‌های بین‌المللی، جایگاه ویژه‌ای برای کشور در منطقه ایجاد کرده است.
توسعه صادرات برای جبران مازاد ظرفیت
دبیر انجمن در پایان گفت: هیئت‌مدیره انجمن در سال جاری تصمیم گرفته تا با تشکیل هاب‌های صادراتی و استفاده از توان شرکت‌هایی که در بازارهای هدف نفوذ داشته‌اند، صادرات را افزایش دهد. هدف این است که فاصله بین ظرفیت واقعی تولید (۸۰۰ هزار تن) و تقاضای داخلی (۵۰۰ هزار تن) از طریق صادرات به کشورهای همسایه و بازارهای هدف جبران شود.
