عزیزی در آیین سالروز ثبت جهانی باغ‌های ایرانی:
باغ فین، الگوی هویت‌محور توسعه شهری است/ کاشان، نقطه عطف حکمرانی مشارکتی میراث‌فرهنگی
مدیرکل پایگاه‌های ملی و جهانی در آیین چهاردهمین سالروز ثبت جهانی باغ‌های ایرانی که با حضور مسئولان ارشد استانی، استاندار استان اصفهان، مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان، مدیران ملی، فرهیختگان و هنرمندان در باغ جهانی فین کاشان برگزار شد، تأکید کرد: اگر باغ فین به‌درستی فهم و بهره‌برداری شود، می‌تواند به الگویی زنده از توسعه شهری مبتنی بر هویت ایرانی ـ اسلامی تبدیل شود.
به‌گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی وزارت میراث‌فرهنگی، همزمان با چهاردهمین سالروز ثبت جهانی باغ‌های ایرانی، آیینی باشکوه در فضای دل‌انگیز و طراوت‌بخش باغ جهانی فین کاشان برگزار شد. این مراسم نه‌تنها گرامی‌داشت یک دستاورد جهانی، بلکه فرصتی برای بازخوانی حکمت زیست ایرانی در قالب معماری باغ ایرانی بود.
این آیین با حضور استاندار اصفهان، مدیران ارشد استانی، مسئولان وزارت میراث‌فرهنگی، جمعی از هنرمندان، پژوهشگران و فعالان حوزه فرهنگ و تمدن ایرانی برگزار شد.
فرهاد عزیزی زلانی، مدیرکل پایگاه‌های ملی و جهانی، در سخنانی با رویکردی راهبردی، باغ فین را فراتر از یک اثر تاریخی دانست و از آن به‌عنوان «الگوی زنده حکمرانی مشارکتی، توسعه پایدار و زیست هویت‌محور در ایران معاصر» یاد کرد.
عزیزی در بخشی از سخنان خود اظهار داشت: باغ فین تنها یک بنای تاریخی نیست، بلکه منظومه‌ای زنده از معنا، نظم کیهانی، فلسفه زیستن و معماری هویتی است. تقارن‌ها، پیوند درونی با طبیعت و انسجام فضایی باغ، بازتابی از عقلانیت و نظام زیست ایرانی است.
او افزود: سبک زندگی جاری در این باغ، برگرفته از زیستی حکیمانه و اقلیم‌محور است و می‌تواند پاسخی برای بسیاری از چالش‌های محیط‌زیستی، اجتماعی و فرهنگی عصر حاضر باشد.
هشدار نسبت به چالش‌های کالبدی و ظرفیت‌برد محیطی
عزیزی با اشاره به وضعیت فضای پیرامونی باغ فین، نسبت به کاهش کیفیت کالبدی، بصری و زیست‌محیطی هشدار داد و گفت: در فصول پرگردشگر، ظرفیت‌برد باغ دچار تنش می‌شود که نه‌تنها تجربه بازدید را مخدوش می‌کند، بلکه تاب‌آوری اجتماعی و محیطی جوامع مجاور را نیز کاهش می‌دهد.
وی تأکید کرد: سیاست‌گذاری‌ها باید به‌گونه‌ای طراحی شود که صیانت از میراث جهانی، با بهبود کیفیت زندگی مردم منطقه همراه باشد.
روایت‌گری عمیق؛ حلقه گمشده پیوند جامعه با میراث
مدیرکل پایگاه‌های ملی و جهانی در ادامه، به ضعف روایت‌گری میراث اشاره کرد و گفت: باغ فین هنوز جایگاه واقعی خود را در ذهن جامعه و نظام تصمیم‌سازی نیافته است. برای پیوند زنده میان میراث و مردم، به روایتی چندلایه و همه‌جانبه نیاز داریم؛ روایتی که زیبایی‌شناسی، فلسفه، معماری و حکمت را به زبان امروز بیان کند.
او افزود: تا وقتی نتوانیم میراث را به آموزش عمومی، دیپلماسی فرهنگی، اقتصاد خلاق و مدیریت شهری پیوند دهیم، این گنجینه‌ها صرفاً در قالب بنا باقی می‌مانند، نه در حافظه زیسته مردم.
کاشان؛ تجلی حکمرانی مشارکتی در میراث شهری
عزیزی با اشاره به فعالیت مؤسسات مدنی در کاشان، گفت: نهادهایی چون احیای فرهنگ کاشان به هدایت مهندس محلوجی و همکاری چهره‌هایی مانند دکتر ضیایی، دکتر شامخی، مهندس وکیل و مهندس امینیان نشان داده‌اند که حافظه تاریخی در این شهر، همچنان زنده و پویاست.
او ادامه داد: مدل ساماندهی حریم باغ فین که پیش‌تر تدوین شده، با مشارکت جامعه مدنی، شهرداری و وزارت میراث‌فرهنگی، می‌تواند به الگویی نوین از حکمرانی مشارکتی در میراث شهری بدل شود؛ الگویی که در آن، مردم بازیگر اصلی فرآیند صیانت و توسعه‌اند.
وی همچنین تأکید کرد که نباید کاشان را صرفاً با باغ فین شناخت و افزود: کاشان، منظومه‌ای از میراث ملموس و ناملموس است؛ از تپه‌های باستانی سیلک و آیین‌های گلاب‌گیری، تا خانه‌های تاریخی، بازار سنتی، فرش و نظام معماری اصیل.
او خاطرنشان کرد: اگر این اجزا در یک شبکه مفهومی، فرهنگی و گردشگری به هم پیوند بخورند، کاشان می‌تواند به یکی از قطب‌های جهانی میراث زنده بدل شود.
باغ فین؛ آیینه هویت ایرانی و افق آینده شهری
در پایان این مراسم، عزیزی با تأکید بر نگاه راهبردی به باغ فین گفت: اگر این باغ را نه فقط به‌عنوان یک اثر تاریخی، بلکه به‌مثابه الگویی برای زیست معمارانه، حکیمانه و عدالت‌محور ببینیم، آن‌گاه می‌توانیم از آن، مدلی برای توسعه شهری مبتنی بر کرامت انسانی و حافظه فرهنگی بسازیم.
