«هر چی تو بگی» را برای صحبت با نسل آینده ساختم/ جریان فرهنگی کشور، فیلم‌های کودک را فیلم‌هایی درجه دو می‌داند

مرتضی آتش‌زم‌زم کارگردان فیلم سینمایی «هر چی تو بگی» که این روزها بر پرده سینماها در حال اکران است، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، اظهار کرد: قصه این فیلم برای من یک قصه سمبولیک است، بچه‌هایی که می‌خواهند پدرشان را به خانه سالمندان بفرستند تا خانه‌شان را خراب کنند و برج بسازند و به منفعت مالی برسند و در این میان نوه‌ها نمی‌گذارند این اتفاق رخ دهد. در این فیلم برای من نوه‌ها سمبلی از نسل آینده هستند و بچه‌های این مرد مدیران امروز کشورمان هستند و آن خانه و آن پدر سمبلی از ایران، شهر اصفهان، میراث فرهنگی و… است که از سوی فرزندانش تنها نگاهی منفعت‌طلبانه نسبت به او وجود دارد.

آتش‌زم‌زم تأکید کرد: محیط زیست و آثار باستانی و میراث فرهنگی امروز مسائل بسیار مهمی در کشور ما هستند که متأسفانه نگاه منفعت‌طلبانه در بسیاری موارد باعث شده تا محیط زیست و میراث فرهنگی ما قربانی شوند. نمونه‌ای از این موارد را می‌توان پالایشگاه اصفهان دانست که بارها درخواست‌عدم توسعه آن مطرح شده ولی چون پول و منفعت خوبی برای دست اندرکاران این پالایشگاه دارد فعالیت این پالایشگاه متوقف نشده و برای کسی مهم نیست که ادامه فعالیت آن چه بلایی بر سر محیط زیست و مردم می‌آورد. در «هر چی تو بگی» هم ما شاهد پدری هستیم که فرزندانش سعی دارند او را به خانه سالمندان بفرستند تا خانه قدیمی‌شان را خراب کنند و با ساخت و ساز به منفعت مالی برسند اما نوه‌ها تلاش می‌کنند که این اتفاق رخ ندهد و آن خانه هم خراب نشود.

وی افزود: لزوم پرداختن به این مفاهیم در کشور ما امروز بسیار ملموس است و فکر می‌کنم بچه‌ها هم با موضوع فیلم ارتباط برقرار کنند. در این فیلم ترانه‌های واقعاً جذابی داریم و بچه‌ها فیلمی موزیکال می‌بینند که اشعارش توسط استاد عبدالجبار کاکایی سروده شده و در جشنواره فیلم کودک و نوجوان هم بچه‌ها این شعرها را دوست داشتند و با آن ارتباط برقرار کرده بودند. ما حرف خود را در این فیلم به روش‌های مختلف مطرح می‌کنیم و در لایه دوم و سوم هم حرف‌هایی زده می‌شود که دیگر مخاطبان می‌توانند بیشتر با آن ارتباط برقرار کنند.

آتش‌زم‌زم تأکید کرد: من سال‌ها کارهای محیط زیستی انجام دادم و می‌دانم امروز چه آسیب‌هایی به محیط زیست کشورمان وارد می‌شود و متأسفانه هیچ رسیدگی جدی هم به این آسیب‌ها وجود ندارد. در حوزه میراث فرهنگی هم همین وضعیت وجود دارد و چند وقت پیش بود که یک خانه تاریخی در تبریز تخریب شد و کسی هم برای جلوگیری از این اتفاق هیچ کاری انجام نداد. فیلم «هر چی تو بگی» هم درباره همین موضوع است، مدیرانی که میراث فرهنگی و محیط زیست کشور را نادیده می‌گیرند و هر روز ما در این موضوعات به شرایط بحرانی‌تری می‌رسیم.

وی افزود: من در این زمینه هم فیلم مستند ساختم و هم دو فیلم سینمایی «سیمین» و «مالیخولیا» را ساختم که در این آثار هم دغدغه‌های محیط زیستی من کاملاً مشهود است و باید بگویم پیش از ساخت «هر چی تو بگی» در زمینه محیط زیست و میراث فرهنگی فعالیت و پژوهش داشتم.

کارگردان فیلم سینمایی «بن‌بست» در ادامه خاطرنشان کرد: در فیلم «هر چی تو بگی» من به شکلی سمبلیک کودکان را نجات‌دهنده نشان دادم و فکر می‌کنم در موضوع محیط زیست و میراث فرهنگی هم این نسل آینده است که ایران را نجات می‌دهد چراکه ما عرضه نداشتیم و وضعیت را بدتر کردیم و به جای مراقبت از محیط زیست و میراث فرهنگی به آن آسیب زدیم و مافیاهای مختلف را شکل دادیم تا برای خودمان به منفعت مالی برسیم. من در این فیلم سعی کردم از آرزوهایی که دارم برای بچه‌ها بگویم و فرهنگ‌سازی کنم تا نسل آینده بیشتر از ما قدر این کشور را بداند. من خودم پدر هستم و «هر چی تو بگی» را برای بچه‌های خودم ساختم تا حرف‌هایم را با آن‌ها در میان بگذارم و به همین بهانه حرف‌هایم را به بچه‌های این کشور بزنم چراکه ما در جایگاه پدر برای نسل آینده باید از خطرات احتمالی بگوییم و در این مورد هیچ فرقی بین فرزند من و دیگر بچه‌های ایران نیست و «هر چی تو بگی» با همه بچه‌های این کشور به گفت‌وگو می‌نشیند.

آتش‌زم‌زم با انتقاد از شرایط اکران، تصریح کرد: از پاییز سال گذشته منتظر اکران این فیلم بودم و حالا «هر چی تو بگی» اکران شده و در این شرایط سانس‌های اندکی هم به فیلم داده‌اند. شرایط اکران واقعاً ناعادلانه است و من بیش از هر چیز به اکران آنلاین در پلتفرم‌ها امیدوار هستم چون در آنجا این بی‌عدالتی وجود ندارد و شرایط بهتری برای دیده شدن فیلم وجود دارد. ترانه‌های فیلم در فضای مجازی با استقبال خوبی روبرو شده و هر کدام بین ۴ تا ۵ میلیون بازدید داشته است. من فکر می‌کنم «هر چی تو بگی» تأثیر فرهنگی خود را خواهد داشت.

وی افزود: در بحث تبلیغات حتی برای تبلیغات محیطی نیز شهرداری هیچ بیلبوردی به ما اختصاص نداد، متأسفانه هیچ نهادی در کشور سینمای کودک را جدی نمی‌گیرد و تصور بر این است که این سینما اصلاً مهم نیست و فیلم‌های کودک را فیلم‌های درجه دو می‌دانند در حالیکه فیلمسازی در سینمای کودک بسیار سخت است، سینمای کودک یک سینمای تخصصی است و ارتباط برقرار کردن با کودکان کار بسیاری سختی است.

این کارگردان درباره‌عدم همکاری وزارت آموزش و پرورش در اکران این فیلم گفت: آموزش و پرورش شورایی دارد که باید این فیلم را ببیند و تأیید کند. این اتفاق واقعاً جالب است که وزارت ارشاد دولت یک فیلم را مورد بازبینی قرار داده، به آن مجوز نمایش داده و حالا یک وزارتخانه دیگر که متعلق به همین دولت است دوباره شورای دیگری دارد که باید برای نمایش آن تصمیم بگیرد. اگر وزارت ارشاد که یک نهاد تخصصی برای تصمیم‌گیری درباره فیلم‌های سینمایی است مجوزش صلاحیت ندارد پس چرا ما باید برای نمایش آثارمان از این وزارتخانه مجوز بگیریم و اگر صلاحیت دارد چرا هر نهادی برای اکران باید به صورت جداگانه برای فیلم مجوز صادر کند. این وضعیت در شرایطی ایجاد شده که امروز حتی مسئولان فرهنگی کشور هم متوجه شده‌اند که پروانه ساخت و نمایش اصلاً کارکرد پیشین خود را ندارند و به نظر من و بسیاری از سینماگران امروز نظارت بر سینما باید صنفی باشد ولی حالا که اینگونه نیست حداقل مجوزی که وزارت ارشاد صادر می‌کند باید ارزش و اعتبار داشته باشد و برای نمایش یک فیلم کافی باشد. تعدد نهادهای تصمیم‌گیر درباره نمایش و ساخت فیلم‌ها باعث هدر رفتن وقت و انرژی فیلمساز می‌شود. جالب است که وقتی جشنواره برگزار می‌شود از ما درخواست می‌شود که فیلممان را به جشنواره برسانیم اما آموزش و پرورش بعد از جشنواره رشد دیگر هیچ اهمیتی به فیلم نمی‌دهد، به همین دلیل دیگر هیچوقت فیلم‌هایم را به جشنواره رشد ارسال نخواهم کرد.

آتش‌زم‌زم در پایان اظهار کرد: امیدوارم خانواده‌ها به فیلم‌های کودک و نوجوان اهمیت بدهند و وقتی به سینما می‌روند فقط فیلم‌های بزرگسال را برای دیدن انتخاب نکنند و با خانواده به دیدن آثار کودک و نوجوان هم بنشینند چراکه مطمئناً همانطور که غذای جسم مسئله‌ای بسیار مهم و حائز اهمیت است پدران و مادران باید به غذای روح فرزندانشان هم اهمیت بدهند.